Bir lider kendi hissiyatý için milletini tehlikeye atabilir mi?
Duygusal tatmin için gemiler yakýlýr mý?
Akýl yerine sadece hissiyat üzerinden siyaset yapanlar devlet adamý olabilir mi?
Devlet aklý olmadan ise devlet olur mu?
Bu sorularý Barzani’nin son sözlerine binaen soruyorum.
Mesut Barzani baðýmsýzlýk referandumunun ardýndan Bernard Henry-Levy’ye röportaj verirken‘artýk ölebilirim’ demiþ. Aslýnda Fransa’nýn Almanya’ya karþý zafer kazandýðý gece bir Fransýz yöneticinin bu sözü söylediðine atýfla hissiyatýný dile getiriyor.
Barzani kendince varoluþ gayesini yerine getirdiðini düþünüyor ve siyasi misyonunu tamamladýðýný söylüyor. Peki, Barzani kiþisel tatmin yaþayarak misyonunu yerine getirdiðini düþünüyor da, Kuzey Irak halký ne olacak?
Devlet olmanýn þartlarýndan birisi devlet aklýna sahip olmaktýr, akýl yerine hissiyat ile hareket eden, sadece duygusal davranan bir zihniyet devlet falan kuramaz.
‘Büyük Kürdistan’ hayaliyle yanýp tutuþan Barzani anlaþýlan bölge halkýnýn ve Kuzey Irak yönetiminin genel maslahatýný düþünerek deðil kendi kiþisel hissiyatýný tatmin için gözünü karartmýþ. Yaptýðý açýklama ‘ben kahraman olayým da, baþkalarýna ne olursa olsun’ anlamýna geliyor.
Oysa devlet aklý, milletin umumi hissiyatýný, efkârýný ve ortak çýkarýný kapsar, dönemsel deðil uzun vadeli kazanýmlara odaklanýr. Rasyonalite olmadan sistem olmaz, sistem olmadan devlet olmaz.
Devlet aklý üzerine elbette felsefi tartýþmalar yapýlabilir, olumsuz göndermelerde bulunulabilir. Burada kastettiðimiz milli iradeye ve demokratik yapýya ters, kýymeti kendinden menkul bir devlet bakýþý deðil...
Demokratik siyaset kurumunun hukuk içinde kalarak yönettiði temel devlet politikalarýna yönelik bakýþ açýsýný kastediyoruz; ‘hikmet-i hükümet’ anlamýnda, devletin varlýðýný sürdürmek için her yolu mubah gördüðü bir anlayýþý deðil...
Devlet aklý, uzun dönemli stratejiler yerine kýsa dönemli taktiklerle hareket etmez.
Devlet aklý, umumi ve kalýcý faydalar yerine, geçici popülist kazanýmlarý esas almaz.
Devlet aklý, kendi milletinin selameti yerine, baþka bir üst aklýn hizmetkârý olmayý hedeflemez.
Devlet aklý, hayatýn gerçekleri yerine, duygu seline kendini kaptýrmaz.
Barzani’nin 2013’ten bu yana tartýþmalý bir þekilde görev süresini uzattýðýný ve Kuzey Irak’taki seçimlerin bir türlü yapýlamadýðýný biliyoruz.
Ýç siyasi dinamikler açýsýndan köþeye sýkýþan Barzani kendisine referandum üzerinden yeni bir siyasi ikbal saðlamaya çalýþýyordu. Þimdiki sözleri ise giderayak zehavihiri kurtarma, kendi kitlesine þirinlik yapma çabasý gibi bir izlenim veriyor.
Her halükarda referandumla yapýlan oldubittinin nasýl bir psikolojik arka plana sahip olduðu anlaþýlýyor. Bölgenin kaderi bu tür ucuz hesaplara kurban edilmemelidir.
