Son günlerde paralel bir devlet yapýsýnýn oluþturulmaya çalýþýldýðý söyleniyor. En büyük güç saydýðýmýz devlete karþý çýkanlar bu gücü nereden alýyorlar? Devletin dýþýnda onunla iþbirliði yapacak ya da onunla mücadele edilen bu güç nasýl çýktý ve bunu engellemenin bir yolu yok mu?
Bu kavram yýllar önce þöyle ortaya çýktý. Bugünün deðerli siyasetçilerinden biri henüz siyasete girmemiþti. Bir televizyon programýnda derin devlet dediðim kavramý tartýþtýk. Bu kavramý SSCB komünizmi ortadan kaldýrmasý nedeniyle söylüyordum. SSCB’de komünist rejim egemendi ve buna karþý ülke içinde herhangi bir tavýr ve eylem yoktu. Kömünist Parti iktidarda olduðu için ülkeyi yöneten oydu ve bürokraside de dahil hiçbir yerden muhalefet yoktu. Kýsaca söylersek bu rejim karþý çýkýlan deðil rejime ihanetin devlete ihanet sayýldýðý bir düþünceydi.
Üstelik halkýn bu rejimden zarar veya böyle düþündüðünü gördüðüne dair bir belirti de yoktur. Bu konuþmayý rejimin deðiþmesinin derin devletin bir iþi olduðunu ve bu yapýnýn Rusya’nýn dünya üzerindeki yerinin ve etkisinin korunmasý için deðiþmesi gerektiðini derin devletin düþündüðünü söyledim. Derin devlet yönetimin hasmý deðil en önemli desteði idi. Bunlar ülkedeki siyasetçilerden, üst düzey bürokratlardan ve seçkin aydýnlardan oluþuyordu. Bunun resmi bir hüviyeti yoktu. Bu kiþiler bir araya gelerek ülkenin sorunlarýný tartýþýr ve dünyadaki geliþmelerin nasýl karþýlanacaðýný kararlaþtýrýrdý. Bu kararýn uygulanmasý bir zaruret deðildi ama yönetim bunu, aklýn bir ürünü olduðu için çok önemli sayar ve uyardý. Türkiye’de benzer bir yapý oluþturuldu ama bu yapýnýn iþadamlarý bölümü ülke için deðil kendileri için çalýþtýlar.Onlar zenginliklerini ülkenin bir baþarýsý saydýlar ve bunu geliþtirmeye çalýþtýlar.
Ýþadamlarýný derin devletten uzaklaþtýran bir olayýn þu olduðunu düþünüyorum. Hata yapýyorsam özür dilerim. Geçmiþte Sakýp Sabancý’nýn kardeþi, dünyada en yi korunduðu söylenen bir binada öldürüldü. Katillerin tespit edldiði ama yurtdýþýna kaçtýklarý söylendi. Bir televizyon programýnda bu kiþilerin katil olmadýklarýný ama bir karþýlýk alarak olayý üslendiklerini söyledim.
Olay bana göre Sabancý’nýn Kürt sorununun çözülmesine katký yapacaðýný söylemesiydi. Olayý takibeden günlerde,televizyon programýna telefonla Sabancý da katýldý ve söylediklerimi kabul ettiðini ifade etti. Bana göre bir güç iþadamlarýnýn Kürt sorununa katýlmasýný istemiyordu ve bu eylem bunu açýklamak için yapýlmýþtý.
Türkiye’de bir derin devlet oluþmadý. Bu yapýyý oluþturacak olanlar birbiriyle beraber deðil hasým gibi davrandýlar. Bunun sonucu devleti güçlendirmedi hatta biraz zayýflattý. Derin devletin en önemli tarafýný belirleyecek olan ordu siyasetçi ile hiçbir konuda anlaþmadý
Paralel yapý, derin devleti güçlendirmek için deðil ülkeyi yönetmek için uðraþtý. Bunun en önemli yaný yöneticileri kendisinin seçmesi idi. Seçimler halkýn yöneticileri seçmesi için deðil partileri seçmek içindir.Seçimlerde bir millet vekilinin seçildiði herhangi bir ilde halkýn hiç tanýnmadýðý kiþilerin seçildiðini, hatta belediye baþkanýnýn bile tanýmadýðýný gördüm. Paralel yapý tasfiye edilmeli ama derin devlet kurulmalýdýr. Çünkü bu yapý siyasetin rakibi deðil, onun baþarýsý için çalýþanlardan oluþmalýdýr.