Teknolojik geliþmeler bir yandan hayatýmýzý kolaylaþtýrýrken diðer yandan ‘kabus’umuz da olabiliyor. Hele de söz konusu çocuklar olunca... Sokak oyunlarýný býrakýn ev içinde eðlenceli vakit geçirmeyi saðlayan etkinliklerin bile unutulduðu, iki-üç çocuðun bir araya geldiðinde birlikte vakit geçirmek yerine tablet ya da telefonda tek baþýna oyun oynamayý tercih ettiði günümüzde bu durum baþta anne babalarýn olmak üzere hemen herkesin sohbetlerinin ana konusu... Sorun ortada, peki ya ne yapmalý? Bu sorudan yola çýkan bir grup giriþimci genç, çözümü de bulmak için gecesini gündüzüne katýp çalýþmýþ.
Önce fikri, sonra onu geliþtirecek zemini, en sonunda da uygulama olanaðýný yakalayan bu gençler, çocuklarý parmaklarýný bir ekran üzerinde ileri geri hareket ettirmekten daha çok iþ yapmaya yönelten, özellikle de okul öncesi çaðda el-göz koordinasyonunu ve ince motor kaslarýnýn geliþmesini saðlayacak bir oyun tasarlayarak ‘gerçek’ ile ‘sanal’ý bir araya getirmiþ. Bu hayalin hayata geçmesi ise Türkiye’nin en önemli ‘giriþimci destek sistemlerinden’ ÝTÜ Çekirdek sayesinde olmuþ. Teknoloji tabanlý giriþimciliðe destek verirken oyun ve oyuncak alanýnda, dijital hayat ile gerçek dünya arasýnda bütünleþmeyi saðlayacak yeni teknolojileri de Türkiye’ye kazandýran ÝTÜ Çekirdek’in Ýstanbul Teknik Üniversitesi kampüsündeki yerinde buluþtuðumuz ÝTÜ Arý Teknokent Ýþ Geliþtirme Direktörü Arzu Eryýlmaz, daha sohbetin baþýnda “Artýk çocuklara ‘Memur olma, giriþimci ol!’ denilen bir dönemdeyiz. Eskiden ‘Baþýmýza icat çýkarma!’ denirdi, þimdi tam tersi söyleniyor” diyerek giriþimcilik iklimindeki iyileþmeyi anlatýyor. Eryýlmaz, ÝTÜ Çekirdek olarak giriþimcilere A’dan Z’ye destek verdiklerini belirterek þöyle devam ediyor:
HER TÜR FÝKRE AÇIKLAR
“Giriþimciler, teknolojinin her alanýndaki fikirleriyle bize baþvurabilir. Kimyadan robot kola, eðitim teknolojilerinden yeni buluþlara kadar... Bunun için önce itucekirdek.com adresindeki baþvuru formunun doldurulmasý gerekiyor. Ön elemenin ardýndan jüri deðerlendirmesi geliyor. 2014’te binden fazla baþvurunun içinden 300’ü jürinin önüne çýktý. Akademisyenlerden iþ hayatýnýn baþarýlý isimlerine bir dizi etkili ismin yer aldýðý jüri, içlerinden 40 baþvuruyu seçti. Bu projelere öncelikle yedi gün 24 saat kullanabilecekleri, laboratuarlarýnda deneme yapabilecekleri bir ortam saðlanýyor. Eðer örnek geliþtirmeleri gerekiyorsa, bizim ‘çekirdek cüzdan’ dediðimiz ve belirlenen tüm projelerin ortak olarak kullanýmýna açýk olan 100 bin liralýk AR-GE havuzumuzdan yararlanabiliyorlar. Mart ayýnda kabul edilen giriþimciler kasýma kadar fikirlerini geliþtiriyor.”
Geliþtirilen fikrin orijinalliði kadar ticarileþmeye açýk olmasý da önemli. Bu nedenle giriþimcilere finansal planlama, iþ modeli hazýrlama, ürünün kime nasýl pazarlanacaðý gibi konularý da içeren 150 saatlik bir eðitim veriliyor. Ülkenin önde gelen isimleri baþarý-baþarýsýzlýk hikayelerini paylaþýrken yeni fikir sahiplerine akýl hocalýðý yapýyor. Olgunlaþtýrýlan projeler kasým ayýnda düzenlenen ÝTÜ Çekirdek Big Bang etkinliðinde hem halkýn hem de jürinin karþýsýna çýkýyor. Birincinin belirlenmesinde jüri etkin olsa da halkoyundan yüksek beðeni kazanan projeler de çeþitli þekillerde ödüllendiriliyor.
OFÝS DE HAZIR
Birincilik ödülü 100 bin lira. 2014’te toplam 365 bin liralýk nakit ödül daðýtýldýðýný söyleyen Eryýlmaz, giriþimcinin elini býrakmadýklarýný söylüyor. Ancak öyle bir destek var ki en az bu maddi ödül kadar deðerli. O da ÝTÜ Çekirdek’te bir yýl boyunca kullanýlabilecek bir ofis olanaðý. Kazananlar, bir önceki yýl fikirlerini geliþtirdikleri alanýn etrafýna dizili ofislerde, bu yýl þirket sahibi olarak yer alacak. Ta ki kendilerinden sonraki Big Bang’in baþarýlý isimleri seçilinceye kadar. Bu yýl ÝTÜ Çekirdek’teki beþ ofisten biri de çocuklarý dijital oyunlarýn etkisinden bir nebze de olsun kurtarmayý amaçlayan oyun geliþtiren Tabtoy Studios ekibi... ÝTÜ elektronik mühendisliði mezunu Onur Yýldýrým, Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliði mezunu Sertaç Faruk Altural ve Yýldýz Teknik Üniversitesi’ndeki elektronik ve haberleþme mühendisliði eðitiminin ardýndan ÝTÜ’de yüksek lisansa devam eden Rahim Öner, mart ayýndan kasýma kadar geceli gündüzlü çalýþmýþ. Yola çýkýþ noktalarý ise tabletlerden baþýný kaldýrmayan yeðenleri olmuþ. Öner, “Çocuklarýn hoþuna gidecek ama onlarý dijital oyunlarýn olumsuz etkilerinden koruyacak bir þey yapmak istedik.
Oyuncaklarý, tablet oyunlarý ile birleþtiren bir sistem oluþturduk” diyor. Geliþtirdikleri dikdörtgen þeklindeki oyun konsolu, üzerine konulan oyuncaklarý tanýyarak bluetooth aracýlýðýyla baðlantýda olduðu tabletle etkileþime giriyor. Þimdilik müzik, boyama, sayý sayma, toplama ve çýkarma iþlemlerini yapmaya olanak saðlayan sistemi geliþtireceklerini söyleyen gençler, uygulamalarýn Appstore’dan indirilebileceðini dile getiriyor. Oyuna gelince; çocuklara orkestra oluþturma olanaðý veren modülde, konsol üzerine eklenen her enstrüman tabletteki orkestraya katýlýyor. Bu sayede çocuk hem bir oyuncaðý kavrama, üç boyutlu olarak hissetme þansý buluyor hem de onun sesini, müziðe etkisini duyuyor. Boyama oyununda ise üzerinde giysi parçalarýnýn ve renklerin bulunduðu parçalar, platform üzerine konuyor.
Kahramanýnýn tiþörtünü kýrmýzýya boyamak isteyen çocuk, önce oyuncaklar arasýndan tiþörtü seçiyor ve onu konsolun üstüne koyuyor. Ardýndan üzeri kýrmýzý oyuncaðý... Matematik oyunlarý ise birden fazla çocuðun bir arada oynayabilmesini saðladýðý için ilgi çekiyor. Çocuklar ekranda gördükleri iþlemlerin sonucunu konsolun üzerine koyuyor.
Hem kendi yeðenlerinden hem de deneme için gittikleri kreþlerdeki çocuklardan da ‘tam not’ alan Tabtoy ekibi, bu fikrin oyuncakçýlardaki raflarda yerini almasý için çalýþýyor. Dünyada ilk olduðunu belirttikleri oyunun patentini almak için gerekli baþvurularý da yapan ekip üyeleri, fikirlerini hayata geçirdikleri için de mutlu.
Geçen yýlýn birincisi de elektronik yapbozdu
Oyun yazýlýmlarýna yönelik ilgi ÝTÜ Çekirdek baþvurularýndaki yoðunlukta da göze çarpýyor. Geçen yýlýn birinci gelen fiki de oyuncaklarla ilgili. Þahin Ýncik’in elektronik yapboz fikrinden yola çýkarak geliþtirdiði ‘Makey’ oyuncaðý çocuða istediði oyuncaðý yapma, hayalini gerçeðe dönüþtürme olanaðý veriyor. Birbirine kenetlenebilen altýgen bloklar halindeki oyuncakla sesle hareket eden araba, dokunmatik lamba yapmak mümkün.
PAYLAÞMAYI DA SEVGÝYÝ DE OYUNLARDAN ÖÐRENÝYORLAR
UZMANLAR her fýrsatta, oyun ve oyuncaklarýn çocuk geliþiminin olmazsa olmazý olduðunu vurguluyor. Oyun terapisti ve psikolog Sezgi Þentürk, “Çocuklar paylaþmayý da yalnýzlýðý da sevgiyi de þiddeti de ilk önce oyunlarda öðreniyor. Bu yüzden ‘çocuk oyunu’ deyip geçmemek gerekiyor” diyor. 21. yüzyýlda çocuklarýn dijital oyun gerçeðiyle yüz yüze olduðunu hatýrtan Þentürk, þu uyarýlarda bulunuyor:
“Çocuk ve aile iliþkileri yararýna dijital oyunlarýn kullanýmýnýn yaþlara göre sýnýrlandýrýlmasý gerekir. Aksi takdirde gerçek yaþam ile fantezi arasýndaki farký yakalayamadýðý için oyunlardaki kahramanlarýn yaptýklarý davranýþlarý arkadaþlarý üzerinde denediðinde, korkular ve kaygýlar geliþtirebilir. “ Þentürk, dijital oyunlarý gerçek oyuncaklarla oynamaya yönelik giriþimlerin de olumlu yönlerine dikkat çekerek þunlarý söylüyor:
“Bu tür çalýþmalar çocuklarýn geliþimine olumlu katký yapabilir. Özellikle okul öncesi çaðda kavrama, üç boyutlu algýlama, ince motor becerilerini geliþtirmeye yardýmcý olabilir. Bu tür çabalar önemli.”
