Ýþçinin kýdem tazminatý gibi, memura da emekli olduðunda ikramiye verilir. Kýdem tazminatýnda iþçinin kýdem süresi ne olursa olsun tüm çalýþtýðý süreler (ay, gün ve yýl) dikkate alýnarak kýdem tazminatý ödenir. Ancak memurlarýn emeklilik ikramiyesinde “30 fiili hizmet yýlýndan fazla geçen süre için emekli ikramiyesi ödenmemekteydi.”
Anayasa Mahkemesinin 07.01.2015 tarihli iptal kararý üzerine, memurlarýn tüm hizmet süresi dikkate alýnarak emekli ikramiyesi ödenmeye baþlandý. Ancak, 07.01.2015 tarihinden önce emekli olmuþ olanlar için 30 yýlý aþan hizmetler için ikramiye ödenmeyince emekli memurlar dava açmaya baþladý ve Danýþtay 11. Daire Baþkanlýðýnýn vermiþ olduðu Esas No: 2016/223 Karar No: 2016/583 sayýlý karar 30 yýl üzeri ikramiyesini alamayanlar için emsal oldu ve mahkeme yoluyla bu haklarýný almaya baþladý.
Yüksek Mahkeme, 30 fiili hizmet yýlýndan fazla süreler için emekli ikramiyesi ödenmesine engel olan yasal düzenlemenin, Anayasa Mahkemesince iptal edilmesi nedeniyle oluþan yeni hukuki duruma göre, davacýya 30 yýlýn üzerinde bulunan hizmet süresi için emekli ikramiyesi ödenmesi gerektiðine hükmetti. Söz konusu uygulamaya karþý açýlan iptal davalarý SGK aleyhine sonuçlandýðýndan, faiz ve yargýlama gideri ödenmemesi amacýyla kanuni düzenleme yapýlarak ve emekliler maðdur edilmeden çözüme kavuþturulmasýnýn uygun olacaðý Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðý ile SGK yönetimi tarafýndan deðerlendirilmiþtir. Bunun da özellikle yargýda sorun yaþanan ve kamu aleyhine sonuçlanan diðer konularda da örnek olmasý gerektiðini düþünüyorum.
Memura ikramiye müjdesi
Emeklilerin maðdur olmamasý için önceki hazýrlanan ve TBMM’ne sevkedilen kanun tasarýsýna göre, maddenin yürürlük tarihinden önce; 30 yýldan fazla emekli ikramiyesine müstahak hizmet süreleri olmasýna raðmen, 30 tam yýl karþýlýðýnda emekli ikramiyesi ödenenlere 30 yýlý aþan süreleri için emekli ikramiyesi ödenecek. Ýkramiye farklarý bu haktan yararlanma þartlarýný taþýyan memurun kendisine veya vefat etmesi halinde hak sahiplerine ödenecek.
408 bin emekli yararlanacak
Bu düzenlemeyle 30 yýlý aþkýn süre hizmeti olan yaklaþýk 408.000 emekli için yaklaþýk 2 milyar lira maliyet öngörülmektedir. Bu maliyetin 1.1 milyar liralýk kýsmý 2016’da, 900 milyon lira anapara ile 80 milyon lira faiz 2017 yýlýnda ödenecek.
Yasal düzenlemenin yürürlük tarihinden önce 30 yýldan fazla emekli ikramiyesine müstahak hizmet süreleri bulunmasýna raðmen, 30 tam hizmet yýlý üzerinden emekli ikramiyesi ödenenlere, 30 yýlý aþan her tam hizmet yýlý için, görevlerinden ayrýldýklarý tarihteki emekli keseneðine esas aylýk unsurlarý üzerinden aylýklarýnýn baþlangýç tarihindeki katsayýlar ve emekli ikramiyesi ödenmesine esas hükümler dikkate alýnarak tahakkuk ettirilecek emekli ikramiyesinin, kendilerinin veya hak sahiplerinin bu maddenin yürürlüðe girdiði tarihi takip eden bir yýl içinde baþvurmalarý þartýyla, 7.500 liraya kadar olan kýsmý baþvuru tarihinden itibaren üç ay içinde, varsa kalan kýsmý ise ilk ödeme tarihinden itibaren hesaplanacak kanuni faiziyle birlikte takip eden yýlýn ayný ayý içinde ödenir. Ýkramiye farký ödemeleri, görevden ayrýldýklarý tarihteki katsayýlar esas alýnarak ödenecek. Bu maddenin yürürlüðe girdiði tarihten önce baþvurup dava açmamýþ olanlarýn baþvurularý, bu maddenin yürürlüðe girdiði tarihte yapýlmýþ sayýlacak.
Görülmekte olan davalarda ayrýca bir baþvuru þartý aranmaksýzýn bu maddenin yürürlüðe girdiði tarihten itibaren üç ay içerisinde, dava öncesi yapýlan idari baþvuru tarihinden itibaren iþleyecek kanuni faiziyle birlikte hesaplanacak tutar birinci fýkra hükümlerine göre ödenecek. Mahkemelerce, bu maddenin yürürlüðe girdiði tarihten önce açýlmýþ davalarda davanýn konusuz kalmasý sebebiyle karar verilmesine yer olmadýðýna karar verilecek. Yargýlama giderleri idare üzerinde býrakýlacak ve vekalet ücretinin dörtte birine hükmedilecek. Ayrýca, ilk derece mahkemelerince verilen kararlar hakkýnda Sosyal Güvenlik Kurumunca kanun yollarýna baþvurulmayacak ve bu maddenin yürürlüðe girdiði tarihten önce yapýlan itiraz veya temyiz baþvurularýndan vazgeçilmiþ sayýlacak.
Sonuç olarak; 07.01.2015 tarihinden önce emekli olup, 30 yýldan fazla hizmet süresi bulunmasýna raðmen 30 yýl üzerinden emekli ikramiyesi ödenen, yani 30 yýldan fazla süreler için emekli ikramiyesi almayanlara, alamadýklarý ikramiyeler verilecek. Bunun için tasarýnýn yasalaþmasý sonrasýnda 1 yýl içinde baþvurulmasý gerekecek. Ayrýca 7.500 liraya kadar olan kýsým baþvurudan itibaren ilk 3 ay içinde, 7.500 liranýn üstündeki bakiye tutar ise kanuni faiziyle birlikte 2017 yýlýnýn ayný ayý içinde ödenecek.
