Seçmen, oyunu verirken bir deðerlendirme yapar. Þu veya bu partiye oy vermesi için gerekçeler oluþturur. Seçimden sonra da o partinin kendi gerekçeleri istikametinde politikalar yürütüp yürütmediðini gözler, duruma göre “Ýyi ki oy vermiþim” der ya da piþman olur. Bazen o piþmanlýk “Elim kýrýlsaydý da oy vermeseydim”e kadar uzanýr.
Daha önce Ak Parti’ye oy veren bir kýsým “Dindar Kürt”ün, 7 Haziran’da HDP’ye yöneldiði biliniyor. Acaba hangi saiklerle bu yöneliþ gerçekleþmiþtir ve bugün ayný seçmenlerin yaptýðý deðerlendirmede “Ýyi ki vermiþim” yaklaþýmý mý hakimdir yoksa “Piþmanlýk” mý?
Bunun için HDP’ye oy verme gerekçelerine bakmak lazým öncelikle. Nelerdir onlar?
1- “Türkiyelileþme” gibi bir temasý da bulunmasýna raðmen aðýrlýklý olarak Kürtlük siyasetini takip ettiði için HDP’nin barajý aþmasý istenmiþtir. Yani bir tür “Kürtlük bilinci” etkili olmuþtur.
2- HDP’nin barajý aþmasý istenmiþtir, ama sebep Kürtlük siyaseti deðil, barajýn aþýlmamasý durumunda Doðu-Güneydoðu’da hayatýn yaþanmaz hale gelmesi tehdidinden duyulan endiþedir.
3- HDP barajý aþsýn ki, silahlý yapý devreden çýksýn diye düþünülmüþtür.
4- HDP’nin silahlý yapý ile iç içe olduðu bilindiðine göre, HDP’ye oy verenler, dindar veya deðil, ayný zamanda silahlý yapýnýn varlýðýna ve yürüttüðü mücadeleye de onay vermiþlerdir.
5- Ve tehdit sonucu HDP’ye oy verilmiþtir.
Þimdi oturup deðerlendirelim:
Acaba yukarda sayýlanlardan hangisi aðýrlýklý olarak Dindar Kürt seçmenin HDP’ye oy vermesinde etkili olmuþtur?
Bir: Bence en önemli etkenlerden birisi tehdittir. “HDP barajý aþmazsa bölge yaþanmaz olur” kaygýsý da o tehdit kapsamýndadýr, doðrudan sandýk baþýndaki tehditler de.
Ýki: Kürtlük aidiyetinin de “HDP barajý aþsýn” hassasiyeti doðurduðu bir gerçektir.
Üç: HDP barajý aþsýn ki silahlý yapý gerilesin düþüncesinin de etkin olduðu tahmin edilebilir.
Dört: “Kürtlük bilinci”nin silahlý yapýyý da meþru görecek boyuta gelmiþ olmasý durumu. Burada hiç kuþkusuz çok önemli bir baþkalaþým var demektir ve o seçmen, farkýnda olarak olmayarak, diyelim PKK etkinliðinde kurulacak bir bölgesel yönetime de razý olma noktasýndadýr. Benim edindiðim izlenim, sade Dindar Kürt’te böyle bir eðilim yoktur. Hatta o sebeple silahlý yapýya karþý kendi savunmasýný Ak Parti’ye oy vererek gerçekleþtireceðini düþünmüþtür. Bu toplum kesimininancak devlet korumasýný yeterli görmediði durumlarda “Silahlý yapýya boyun eðmesi”nden söz edilebilir. Ancak, belki “daha siyasal boyutta Ýslamcýlýk” kategorisine girenler, “Kürdistan” diye tanýmladýklarý bir coðrafyada PKK-HDP-KCK etkinliðinde bir siyasi yapýlanýþa razý olmuþ görünüyorlar. Yer yer “Hak arama” gerekçesine sýðýnýp siyasi ittifaklar yapýyorlar. Buralarda Siyasi Kürtçülüðün, Ýslamcýlýðý bir hayli baskýladýðý bir durum söz konusu.
Seçimlerden sonraki “Terör ve Terörle Mücadele” týrmanýþý, seçimlerdeki tercihleri yeniden deðerlendirmek için bir hayli malzeme sunmuþ durumda:
- Bir kere terör, devlette görev alan kim varsa onu kategorik düþman statüsünde görüp yok etmeye yönelmiþ, bu da hedef alýnanlarýn etnik kimliði ortaya çýktýkça nasýl kör bir mücadeleye yönelindiðini göstermiþtir. Türkçe aðýtlara Kürtçe aðýtlar karýþmýþtýr çünkü. Kürt anne-Türk baba ya da Kürt anne-babanýn çocuklarý PKK cinayetlerinin kurbaný olmuþtur. Dindar Kürtlerin bu cinayetlere Kürtlük aidiyeti adýna razý olmasý söz konusu olamaz.
- Diðer yandan devlet, bölgede ve ülke çapýnda örgütün bizzat ve daha çok Kürtler üzerindeki tehdidini ortadan kaldýrmak için harekete geçmiþtir. Bu mücadele bölge insanýnda örgüte karþý gerçek bir güvenlik duygusu verebilirse insanlarýn boyun eðme tavýrlarý da deðiþecektir.
- Bölge insanýnýn Pol Potçu örgüte karþý direncine sahip çýkmak yerine silahlý yapý ile koalisyon duygularý yaþayan “Siyasal Kürtçülüðe evrilmiþ Ýslamcýlar” çok dramatik bir tercih halindedirler. Dilerim bu dramatik ilerleyiþi, en uç boyutlarda yaþamak zorunda kalmazlar.
- “Dindar Kürtler HDP’ye gitti gider! Geri dönmez” yaklaþýmlarý boþ. Hayýr gitmez. Dindar Türkler CHP’ye gitti mi ki! Dindar Kürt’ün Ertuðrul Kürkçü ile Cemil Bayýk’la ya da Demirtaþ’la yürüyeceði yol kaç kilometre olur? Ne dersiniz Bayram Namazýnda bile buluþulabilir mi?
