Ýnsan yaþ aldýkca kendisi ile barýþýyor, bilmediklerini daha kolay itiraf ediyor. Geçenlerde bir fransýz televizyon kanalýnda gördüm, bir partinin konuþmacýsýnýn “dýþarýda yaþayan Fransa vatandaþlarý milletvekili” diye bir ünvaný vardý, ben ilk kez gördüm bunu.
Bu milletvekili Fransa’nýn denizaþýrý bölgelerinden seçilmiþ biri deðil, mesela Türkiye’de yaþayan, Ýtalya’da yaþayan, yerleþik Fransa vatandaþlarýnýn milletvekili idi, bu düzenlemeye izin veren yasa 2004’te Fransa Parlamentosundan geçmiþ, bugün yanýlmýyor isem 11 milletvekillleri var dýþarýda yerleþik Fransa vatandaþlarýný (yaklaþýk iki milyon) temsilen.
Internetten bakýyorum, Türkiye’nin yurtdýþýnda yaþayan, kaynaklar farklý bilgiler veriyor ama yaklaþýk 4.5 milyon vatandaþý var.
Kimse karýþtýrmasýn, “dýþ türkler” gibi bir kavram deðil bu, önemli bir bölümü muhtemelen çift pasaportlu Türkiye Cumhuriyeti vatandaþlarýndan bahsediyorum.
Ülkemizde nüfusu 77 milyon, seçmen sayýsý da 52 milyon ise, bu demektir ki, dýþ ülkelerde yaþayan ortalama en azýndan üç milyon seçmenimiz var.
Bu seçmenlerimiz bugünkü mevzuata göre havaalanlarýnda, sýnýr kapýlarýnda oy kullanýyorlar, muhtemelen yakýnda ikametgahlarýnýn bulunduðu dýþ ülkelerde en yakýn konsolosluklarda oy kullanacaklar.
Bu oylar, sandýklar açýldýðýnda, Türkiye geneli verilirken ilgili partilerin oylarýna ilave ediliyor, genel yüzdelere yansýyorlar böylece ama doðal olarak da herhangi bir seçim çevresinde milletvekili daðýlýmýný etkileyemiyorlar.
Oysa bu böyle olmayabilir.
Türkiye dýþýnda yaþayan 4.5 milyon vatandaþýmýz ve 3 milyonu aþan seçmenimiz varsa bu vatandaþlarýn, seçmenlerin Türkiye dýþýnda yaþamaktan, yerleþmiþ olmaktan kaynaklanan özel ve ortak problemleri, sorunlarý var.
Söz konusu seçmelerimiz için sayýlarýna orantýlý olarak milletvekilliði tanýmlanabilir, partiler mesela Ýstanbul birinci bölgede aday gösterir gibi “dýþ vatandaþlar milletvekillikleri” için aday gösterirler, milletvekillikleri de üç milyon seçmen için sonuçlara göre daðýtýlýr.
Üç milyon seçmen söz konusu olduðuna göre basit bir nüfus-milletvekilliði oraný yapsak bile, bu hesaplama doðru da olmayabilir, en azýndan yirmi beþ milletvekili çýkar dýþ ülkelerden, dýþ ülkeler herhalde tek bir seçim bölgesi sayýlýr ama farklý düzenlemeler de yapýlabilir.
Yirmi beþ milletvekilliði önemli bir büyüklüktür, seçim aritmetiðine göre bu büyüklük azalabilir, artabilir de, daðýlýmý çok önemli olabilir, partilerin anayasa deðiþikliði çoðunluðunu bile etkileyebilirler.
Bir çok önemli faydasý da siyasi partilerin ilgi alanlarýný bir nebze de olsa deðiþtirir, gurbetçilerin sorunlarý üzerinden baþka alanlara açýlabilirler.
TBMM’ye dýþ ülkelerde yaþayan vatandaþlarýmýzý temsilen milletvekillerinin girmesi Parlamentoya da baþka bir hava katabilir.
Yazýmý noktalarken biraz da yandaþlýk yapalým, böyle bir düzenleme yapýlýr ise, muhtemelen iktidar partisi buna önayak olacaktýr ve yine muhtemelen de bu iþten en kârlý yine AK Parti çýkacaktýr, benim gurbetçilere yönelik gözlemim bu doðrultudadýr.
Bu iþin önünde anayasal engel var mýdýr, bilemem ama iþ doðru ise, gerekir ise, küçük bir anayasa deðiþikliði de yapýlabilir, kimse buna itiraz edemez.
Seçim propagandalarýnda parti liderleri Münih’de, Berlin’de Paris’de de meydanlara çýkarlar ise, þirin olabilir.
Bir latife ile bitireyim, Star gazetesinde yazý yazýyorum, bu önerim AK Parti’ye ilk genel seçimler için küçük bir kýyaðým olsun.
