Polonya’da yapýlan bir araþtýrmaya göre özel bir kýrmýzý pancar özütünün diz eklemi aðrýlarýnýn hafifletilmesinde yararlý olduðu bulunmuþ. Ancak daha çok araþtýrma yapýlmasý gerekiyor.
Bir süre önce bu köþede son yýllarda dikkatleri çeken bir sebze olan kýrmýzý pancarla ilgili bilimsel araþtýrmalarýn sonuçlarýna yer vermiþtim. Kýrmýzý pancarýn içindeki nitratlarýn insan metabolizmasýndaki rolüne iliþkin yeni bulgulara karþýlýk güvenilirliðiyle ilgili mevcut bilgilerin yetersiz olduðunu belirtmiþtim. Özellikle kýrmýzý pancar tüketildiðinde vücuda giren nitratlarýn ne derecede kanserojen nitrözaminlere dönüþerek risk oluþturabileceði henüz bilinmiyor. Bu bakýmdan özellikle sporcularýn sýnýrlý sayýdaki bilimsel çalýþmalarýn sonuçlarýna bakarak performanslarýný artýrmak amacýyla geliþigüzel þekilde ve aþýrý miktarlarda bu tip ürünleri kullanmasýnýn riskli olabileceði bildiriliyor.
Yeni yayýmlanan bir klinik araþtýrma, konuya farklý bir boyut kazandýrýyor. Kýrmýzý pancarýn içindeki bileþenlerden betalainlerin (özellikle betanin ve indiksantin) kuvvetli antioksidan etkiye sahip olduðu ve miyeloperoksidaz enzimine baðlý olarak meydana gelen ve kuvvetli bir oksidan olan hipoklorik asidi baskýladýðý bildiriliyor. Dolayýsýyla betainlerin hipoklorik asidin eklemlerde yol açtýðý oksidatif hasarlarý önleyebileceði düþünülmekte. Bu fikirden hareketle kýrmýzý pancardaki riskli nitrat ve þeker bileþenleri uzaklaþtýrýlarak en az yüzde 25 betalain taþýyan patentlenmiþ bir özel kýrmýzý pancar özütünün diz-eklemi artriti bulunan hastalarda etkinliði bilimsel tasarýmda (çift körlü, plasebo kontrollü) bir klinik çalýþmayla araþtýrýlmýþ.
HASTALAR KENDÝLERÝNÝ ENERJÝK HÝSSETMÝÞ
Polonya’da yürütülen klinik araþtýrmada yaþlarý 45-65 arasýnda 40 artrit hastasý iki gruba ayrýlarak 10 gün süreyle bir gruba boþ ilaç, diðer gruba ise günde iki defa özel özüt (2 defa 50 miligram) verilmiþ. Uygulamanýn 5 ve 10’uncu günlerinde yapýlan özel etkinlik deðerlendirmesinde (özel testler WOMAC, VAS ve McGill Aðrý Deðerlendirmesi) özel kýrmýzý pancar özütü verilen hastalarýn aðrý deðerinde yüzde 25-27 kadar bir azalma olduðu gözlemlenmiþ, eklem hareketlerinde rahatlama saðlanmýþ. Ayrýca hastalarýn kendi memnuniyet anketleri deðerlendirildiðinde muhtemelen hastalarýn hareketliliðindeki artýþa baðlý olarak hastalarýn kendilerini daha enerjik hissetmelerini saðladýðý bildirilmektedir. Bu konuda daha net bir deðerlendirme yapýlabilmesi için çalýþmanýn daha yüksek sayýda hasta üzerinde ve daha uzun süreli uygulanmasýyla elde edilecek sonuçlara gereksinim olduðu belirtiliyor.
Sonuç olarak nitrat içeriði nedeniyle henüz net bir risk deðerlendirmesi yapýlamayan kýrmýzý pancarýn içerisindeki riskli bileþenlerin uzaklaþtýrýlmasýyla hazýrlanan ve etkili bileþenleri yoðun olarak taþýyan özütün artrit hastalarýnda yararlý olabileceði görülüyor.
