Doða ve insan üzerine eþsiz bir film

Sundance ve Cannes dahil önemli festivallerden ödülleri toplayan Düþler Diyarý, cesur bir küçük kýzýn kahraman olduðu, kabuslarýndaki canavarlarla yüzleþtiði masalsý bir dünyayý anlatýyor.

Daha önce izlediðiniz filmlere benzemeyen, özgün ve enerji saçan bir film, Düþler Diyarý. Sinema tarihinde iz býrakan ve model yaratan filmler misali izleyiciyi þaþýrtma kapasitesine sahip. Hiçbir þey deðilse bile benzersiz; mizanseniyle, anlatýsýyla, yaklaþýmýyla...


Özgün adý Vahþi Güneyin Hayvanlarý anlamýna gelen Düþler Diyarý, öncelikle ABD için alýþýlmadýk bir ortak çalýþmanýn ürünü. Court 13 adlý sanat kolektifi, üyelerinden Lucy Alibar’ýn Juicyand Delicious/ Sulu ve Lezzetli adlý oyununu sahneye koydu. Yönetmen Benh Zeitlin,  bu oyunu çocukken halkbilimci ebeveynleriyle gittiði ve çok etkilendiði Louisiana Deltasý’nda geçen bir öyküye dönüþtürdü. Farklý disiplinlerden sanatçýlarýn üyesi olduðu Court 13, yöre halkýnýn katýlýmý ve desteðiyle filmi çekti. Ýki baþrol oyuncusundan Dwight Henry beþ çocuk babasý bir fýrýncý, diðeri yöreden seçilen altý yaþýnda (þimdi 9) bir kýz çocuðu! Türkiye’de Yüksel Aksu’nun filmlerine benzer bir yöntemle üretildi Düþler Diyarý.


Yönetmen Benh Zeitlin ve ekibini kolektif bir üretime yönelten toplumsal içerik de hayli çarpýcý. Louisiana eyaletinin delta bölgesinde Katrina Kasýrgasý sýrasýnda bentler kýrýlýnca sel basan yerleþim birimini terk etmeyen; doðayla mücadelesini onunla uyum içinde sürdürmeyi tercih eden, o büyük, modern, tüketim toplumunun altýnda kalmaktansa sular altýnda kalmayý tercih eden bir avuç insanýn öyküsünü küçük bir kýzýn gözünden anlatýyor. Hushpuppy için Bathtub/ Banyo Küveti yaþamayý isteyebileceði tek yer. Suyun öte yakasýndaki þehir kabus gibi görünüyor gözüne. Kendi kabuslarýnda ise buzlar eriyince canlanan ve onu almaya gelen tarih öncesi vahþi hayvanlarý görüyor... Onu hem çok özgür býrakan hem en zor koþullara dayanýklý olmaya zorlayan babasýyla “bir gün yüzüp gitti” diye bildiði annesini özleyerek yaþýyor.


ÝMECE HALÝNDE YAÞAMAK

Yeni bir fýrtýna ve yeni bir su baskýný sýrasýnda ve sonrasýnda Hushpuppy ve olaðandýþý büyük ailesinin çektiði sýkýntýlara odaklanýyor Düþler Diyarý. Onlarý kurtarmaya ve uygar dünyaya götürmeye gelenlere karþý direniþ gösteriyorlar. Sistem karþýtý olmayý simgeliyor bu insanlar. Özgürlüklerini ve yaþam tarzlarýný yitirmektense ait olduklarýný hissettikleri topraklarda (yoksa sularda mý demeli?) imece halinde yaþamayý ve ecel gelince ölmeyi istiyorlar. Emma Goldman’ýn “Uygarlýk bireylerin ve topluluklarýn devlete,  hatta topluma, devlet tarafýndan itaat etmeye zorlanmýþ, ipnotize edilmiþ çoðunluða karþý bitmek bilmeyen mücadelesidir” sözünü akla getiriyor.


Düþler Diyarý çocuk gözünden anlatýldýðý için masalsý bir yapýya sahip ama küçük bir kýzýn cesur kahramaný olduðu, büyümeyi ve kabuslarýndaki canavarlarla yüzleþmeyi öðrendiði, diðer kahramanlarla birlikte doðanýn bir parçasý olarak yaþama uðruna mücadele verdiði sýradýþý çaðdaþ bir masal bu. Yönetmenin son derece enerjik mizanseni, gerek duygusal gerekse aksiyon açýsýndan tansiyonu yüksek sahnelere hakimiyeti,  dýþ sesle,  efektlerle yarattýðý destansý etki hayranlýk verici. Amatörleri mükemmel performans vermeye motive eden oyuncu yönetimi de öyle. Quvenzhane Wallis insanüstü bir varlýk adeta!  


Benh Zeitlin, Robert  Flaherty’nin Louisiana Story filmindeki Cajun oðlan çocuðunu ve belgesellerine damga vuran doðayla iç içe karakterlerini; Mark Twain’in bölgede geçen romanlarýndaki Huckleberry Finn ve Tom Sawyer kahramanlarýný ve yöresel þive kullanýmýný örnek alýyor ama daha siyasi bir altmetni ve daha flamboyant bir tarzý tercih ediyor. Zeitlin’in yaný sýra yoktan var edilen mekanlarýn otantikliði ve kabus hayvanlarýnýn tasarýmý yüzünden sanat yönetimi baþta olmak üzere sular içinde çalýþan görüntü yönetimi ve filmi soluksuz, heyecanla, merakla izleten kurgu ekiplerine de þapka çýkartýlýr!

FÝLMÝN KÜNYESÝ:Orijinal adý: Beasts of the Southern Wild Yönetmen: Benh Zeitlin Senaryo: Lucy Alibar & Benh Zeitlin Görüntü: Ben Richardson Müzik: Dan Romer, Benh Zeitlin Oyuncular: Quvenzhane Wallis, Dwight Henry, Levy Easterly, Lowell Landes, Pamela Harper, Gina Montana, Amber Henry.