Fatih Akýn’ýn Cennetteki Çöplük’ü kýrsal ve kentsel kesimlerin hayat tarzlarýný bir çevre sorunu çerçevesinde irdeleyen çok boyutlu bir belgesel.
CENNET ve çöplük kavramlarýnýn yan yana gelmesiyle oluþan çeliþki Fatih Akýn’ýn belgeselinin odak noktasý. Cennet Çamburnu Köyü, çöplük ise bu köyün kurulu olduðu yamacýn daha yüksek bir noktasýnda yer alan atýk toplama ve depolama alaný. Doðayla uyumlu hayat tarzýnýn, tepesine pisleyen moderniteye karþý mücadelesini anlatan; kentin atýklarýný köye boþaltmasýnýn ahlaki ve hukuki boyutunu tartýþan; çöp depolama alanýnýn nizami olmamasý ve denetlenmemesinin yol açabileceði çevre felaketine vurgu yapan çok boyutlu bir yapýya sahip.
ÝHMALLE YÜZLEÞME
Dünya prömiyeri Mayýs ayýnda 65. Cannes Film Festivali Özel Gösterimler bölümünde yapýlan Cennetteki Çöplük, meseleyi Çamburnu özelinde ele alan yerel bir film deðil, kentsel-kýrsal iliþkisinin bir yansýmasý olarak betimleyen evrensel bir film olduðu için ilgiye deðer. Filmde Fatih Akýn, Çamburnu’ndaki olaylarý, atýk toplama alanýnýn yapýlýþýný, karþý çýkan köylülerin mücadelesini, saðanak yaðmurlarýyla ünlü iklimde sel ve taþma hesaba katýlmadýðý için yol açýlan çevre kirliliðini vs. kronolojik sýrayla anlatýyor. Ama bir vakanüvis tavrýyla olaylarý belgelemenin ötesine geçip Çamburnu ve civarýndaki insanlarýn memleket kavramlarýnýn, aidiyet duygularýný, göçün yol açtýðý sosyo-ekonomik durgunluðu da araþtýrýyor.
Tarým toplumundan ani kopuþun ve tüketim toplumu olmayý gönülden benimserken gereklerini yerine getirmeyi (bilinçli ve çevre dostu tüketim, atýk ayrýþtýrma, kimyasal ve biyolojik arýtma vs.) ihmal ediþin yol açtýðý sorunlarla yüzleþemeyiþimizi, hukuk ve bürokrasinin hýzla deðiþmekte olan konjonktürel taleplere etkin bir biçimde karþýlýk vermeye yetiþemeyiþini gözler önüne seriyor. Üstü açýk býrakýlan, zemin yalýtýmý yeterli olmayan, biyolojik arýtma tesisi bulunmayan çöplüðün verdiði zararý gayet tarafsýz biçimde tespit ediyor, film.
ÝZLEYÝCÝYE GÜVEN VERÝYOR
Çamburnu ve civarýndan manzaralarýn varolan durumu net biçimde göstermesinin yaný sýra çok sayýda röportajla desteklenen ve bütün taraflarýn görüþlerine yer verilen Cennetteki Çöplük’ün nesnel yaklaþýmý etik yönden takdire deðer. Ancak bu nesnellik filmin kuru kuruya bir meseleyi anlatmasý olarak algýlanmasýn. Yönetmenin kiþisel yolculuðunda bir durak olarak da deðerli Cennetteki Çöplük.
Köklerini ve kültürünü arayan yönetmen, oradan göçmekle orada kalmanýn ne anlama geldiðini soruþturuyor. Yaþlýlarla, gençlerle, bürokratlarla, din adamlarýyla konuþarak yörenin insanýný tanýmaya ve tanýtmaya çalýþýyor. Bakýþýnda ve yaklaþýmýndaki eþitlikçi tutum burada da seziliyor ve izleyiciye bir güven ve hakkaniyet duygusu geçiriyor.
Öte yandan Cennetteki Çöplük nesnel bakýþý uðruna zamanýmýzýn en önemli sorunlarýndan birini görmezlikten gelmiyor. Filmi izlerken þunu asla aklýnýzdan çýkaramýyorsunuz: Medeniyet dediðimiz tek diþi kalmýþ canavarýn en büyük ayýplarýndan biri ürettiði pisliði temizleyememesidir. Dünyanýn dört bir yanýnda evsel atýklar da nükleer atýklar da baþ belasýdýr. Zengin ve güçlü olan devletlerin yoksul ülkeleri çöplük olarak kullanmasý nasýl bilinen bir gerçeklik ise kentlerin doðayý çöplük olarak kullanmasý da öyle açýk bir gerçektir.
FÝLMÝN KÜNYESÝ
Orjinal adý: Der Müll im Garten Eden
Yönetmen: Fatih Akýn
Görüntü Yönetmeni: Herve Dieu, Bünyamin Seyrekbasan
Oyuncular: Camburnu Köylüleri
Tür: Belgesel Yapým: Türk-Alman, 2012, 85 dakika.
