Okurumuz M.G. “Eþimin 1997 yýlý ilk SGK baþlangýcý olup 2012 yýlýnda çalýþtýðý kurumdan istifa etti. 2013 Aralýk ayýnda ilk oðlumuz doðdu. Eþim sonrasýnda 2014 yýlý 6. ay da bir yerde çalýþmaya baþladý. 2014 yýlý 6. aydan 13 gün ve 2014 yýlý 7. aydan 9 gün sigortalý olarak çalýþtý ve ayrýldý. Sonrasýnda hiç çalýþmadý. Sonrasýnda 2017 yýlý Þubat ayýnda ikinci oðlumuz doðdu. Eþim hala çalýþmýyor. Bizim ikinci doðumdan 2 yýl doðum borçlanmasý yapma hakkýmýz var sanýrým. Fakat sorum þu; ilk doðumdan doðum borçlanmamýz doðumdan itibaren çalýþmaya baþladýðý güne kadarki süre için mi olur? Yoksa toplam iki yýl içinde çalýþmadýðý günlerin toplamý kadar mý?” diye soruyor.
2008 yýlýnda sosyal güvenlik reformu ile birlikte kadýn çalýþanlara yönelik pozitif ayrýmcýlýk içeren çok önemli deðiþiklikler yapýldý. Kadýnlara saðlanan sosyal güvenlik haklarýndan biri de doðum borçlanmasýdýr.
Doðum borçlanmasý yapýlabilmesi için doðumdan önce mutlaka sigortalý çalýþmýþ olma yani, tescil þartýnýn gerçekleþmiþ olmasý gerekmektedir. Doðum öncesi sigortalý olmayan kadýnlara doðum borçlanmasý hakký verilmemektedir.
Borçlanma statüsü sigortalýnýn borçlanma müracaat tarihindeki talebine göre, müracaat ettiði tarihte herhangi bir çalýþmasý olmayan sigortalýlarýn ise en son sigortalýlýk statüsü esas alýnarak borçlanma statüsü belirlenmektedir.
Ýþ hayatýna staj yaparak baþlayan ve bu dönemde adýna kýsa vadeli sigorta kollarý primi yatan kadýn sigortalýlar daha sonra uzun vadeli sigorta kollarýna tabi olarak çalýþmaya baþladýklarý süre içerisindeki doðumlarýný borçlanabilirler.
Doðumdan sonra çalýþmayan ve bu nedenle sosyal güvenlik ve emeklilik hakkýndan mahrum kalan kadýnlar açýsýndan üç doðuma kadar borçlanma imkâný çok önemli bir hak olarak deðerlendirilebilir.
Ýþte doðumdan sonra çalýþmayan anneler için çalýþmadýklarý süreleri borçlanabilmeleri saðlanmýþtýr. Sigortalýlar çeþitli iþ kanunlarý (854, 4857, 5953 ve diðer iþ kanunlarý) gereðince kullandýklarý ücretsiz doðum ya da analýk izin süreleri iþyerinden alacaklarý belgeler, doðum öncesine ve sonrasýna iliþkin almýþ olduklarý raporlarla SGK’ya baþvurmalarý halinde borçlanabilmektedir.
4/b (Bað-Kur) ve 4/c (Emekli Sandýðý) kapsamýnda sigortalý olan kadýnlar da doðum borçlanmasý yapabilecektir.
Doðum borçlanmasý yapýlabilmesi için çocuðun sað doðmasý gerekir. Doðum borçlanmasý yapacak kadýn sigortalýnýn borçlanma yapacaðý sürelerde, yani doðumdan sonraki en fazla iki yýllýk süre içerisinde adýna SGK primi yatýrýlmamýþ olmasý gerekir.
Kadýn sigortalýlar ilk defa sigortalý olarak çalýþmaya baþladýklarý tarihten sonra üç doðum için, doðum tarihinden itibaren geçen en fazla iki yýllýk süreleri, bu sürede adlarýna prim ödenmemiþ olmasý kaydýyla ve çocuklarýnýn yaþamasý þartýyla borçlanabilmektedir.
Yapýlan düzenlemeye göre, doðum nedeniyle iþ hayatýndan uzaklaþan kadýnlara her doðumda 720 gün olmak üzere üç doðum için 2 bin 160 gün doðum borçlanmasý yapabiliyor.
Doðumdan sonra iki yýldan daha az bir süreyi çalýþmadan geçirmiþ ise bu çalýþýlmayan ve sigorta primi yatmayan sürelerin de borçlanmasý mümkündür.
Sigortalý olarak çalýþmaya baþladýktan sonra ilk doðumunu yapan ve iki yýllýk süre dolmadan ve sigortalý olarak tekrar çalýþmaya baþlamadan ikinci doðumunu yapan kadýn sigortalý, ilk doðumdan ikinci doðuma kadar geçen süre ile ikinci doðum için borçlanabileceði iki yýllýk sürenin toplamý kadar geçen süreyi borçlanabilecektir. Yine üçüncü doðum için de ayný süreç geçerli olacaktýr.
Birden fazla çocuðu için borçlanma talebinde bulunan sigortalýlarýn hangi çocuklarý için borçlanma yapacaklarý kendilerinin tercihlerine býrakýlmaktadýr.
