Ýþ Kanunu kapsamýnda kullanýlan doðum sonrasý analýk hali izninin bitiminden itibaren çocuðunun bakýmý ve yetiþtirilmesi amacýyla ve çocuðun hayatta olmasý kaydýyla kadýn iþçi ile üç yaþýný doldurmamýþ çocuðu evlat edinen kadýn veya erkek iþçilere belirli koþullar altýnda 60 ila 360 gün arasýnda haftalýk çalýþma süresinin yarýsý kadar verilen ücretsiz izindir.
Çalýþan anneleri desteklemek ve bir yandan iþlerinden kopmadan çalýþmaya devam etmelerini, öbür yandan da çocuklarýna daha fazla zaman ayýrmalarýný saðlamak üzere 6663 sayýlý Kanunla iki önemli düzenleme yapýlmýþtý.
Birinci düzenleme tüm kadýn çalýþanlar için haftalýk çalýþma süresinin yarýsý kadar verilen ücretsiz izin (yarým çalýþma) hakkýnýn verilmesidir.
Ýkinci düzenleme ise haftalýk çalýþma süresinin yarýsý kadar verilen ücretsiz izin süresinde gerekli þartlarý taþýyanlara Ýþsizlik Fonundan yarým çalýþýlan sürelerde yarým çalýþma ödeneði verilmesidir. Analýk hali izninin bitiminden itibaren haftalýk çalýþma süresinin yarýsý kadar ücretsiz izin verilmiþ olan kiþilerin aranan þartlarý saðlamalarý halinde çalýþmadýklarý süre için yarým çalýþma ödeneði verilmektedir.
Yarým çalýþma süresi
Doðum sonrasý analýk hâli izninin bitiminden itibaren çocuðunun bakýmý ve yetiþtirilmesi amacýyla ve çocuðun hayatta olmasý kaydýyla kadýn iþçi ile üç yaþýný doldurmamýþ çocuðu evlat edinen kadýn veya erkek iþçilere istekleri hâlinde yarým çalýþma hakký verilmektedir.
Analýk hali izninin bittiði tarihten itibaren 30 gün içerisinde en yakýn ÝÞKUR birimine doðum ve evlat edinme sonrasý yarým çalýþma belgesi ile baþvuruda bulunulmasý gerekmektedir. Mücbir sebepler dýþýnda, baþvuruda gecikilen süre doðum ve evlat edinme sonrasý yarým çalýþma ödeneði almaya hak kazanýlan toplam süreden düþülerek ödeme yapýlmaktadýr. Yarým çalýþma hakký, ÝÞKUR tarafýndan yarým çalýþma ödeneði ile desteklenen, haftalýk çalýþma süresinin yarýsý kadar fiili çalýþma yapýlmasý gereken ve bu sürelerde süt izni hakkýnýn verilmediði doðum sonrasý haktýr.
Yarým çalýþma ödeneði þartlarý
Bu süreler içerisinde çalýþanýn yarým çalýþma ödeneðinden yararlanýlabilmesi için,
- Ýþçinin adýna doðum veya evlat edinme tarihinden önceki son üç yýlda en az 600 gün iþsizlik sigortasý primi bildirilmiþ olmasý,
- Haftalýk çalýþma süresinin yarýsý kadar fiilen çalýþýlmasý,
- Doðum ve evlat edinme sonrasý analýk hali izninin bittiði tarihten itibaren 30 gün içinde ÝÞKUR'a doðum ve evlat edinme sonrasý yarým çalýþma belgesi ile baþvuruda bulunulmasý gerekir.
Bu koþullarýn saðlanmasý halinde ÝÞKUR tarafýndan yarým çalýþma ödeneði ödenecektir.
Yarým çalýþma ödeneðinin günlük miktarý, günlük asgari ücretin brüt tutarý kadardýr.
Bu ödemeler damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmamaktadýr.
Yarým Çalýþma Ödeneðinin Kesildiði Haller
- Geçici iþgöremezlik ödeneði almaya hak kazananlara, bu durumun devamý süresince,
- Çocuðun hayatýný kaybetmesi ve/veya evlatlýk halinin ortadan kalkmasý durumunda,
- Haftalýk çalýþma süresinin yarýsý kadar ücretsiz izin verilen kiþinin, bu süre zarfýnda baþka bir iþte çalýþmasý halinde,
- Ýlgilinin çalýþtýðý iþyerinden ayrýlmasý durumunda, yarým çalýþma ödeneði kesilir.
