Doğum nedeniyle SGK tarafından geçici iş göremezlik ve emzirme ödeneği yardımı yapılmaktadır. Bu kapsamda Gebe çalışanlara doğumdan önce 8 (Çoğul gebelik halinde 2 hafta süre eklenir) ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 haftalık süre için günlük kazancının üçte ikisi oranında geçici iş göremezlik ödeneği verilmektedir. Erken doğum yapılması halinde ise, erken doğum yapılan süre doğum sonrasına eklenmektedir.
SGK Geçici İş Göremezlik Ödeneği Ve Emzirme Ödeneği
SGK uygulamasında doğum geçici iş göremezlik ödeneği almak için;
- Doğumdan önceki bir yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması,
- İstirahatin başladığı tarihte sigortalılık niteliğinin yitirilmemiş olması,
- Kişinin istirahatli olduğu süre içerisinde işyerinde çalışmamış olması, (Sigortalının isteği ve doktor onayı ile doğuma 3 hafta kalıncaya kadar çalışılabilir),
- Doğumun canlı ya da ölü olarak gerçekleşmiş olması,
-4b sigortalılarının analıkları halinde genel sağlık sigortası dahil, prim ve prime ilişkin tüm borçlarının ödenmiş olması gerekmektedir.
Ayrıca Emzirme ödeneği her bir çocuk için doğum anında yaşaması şartıyla (canlı doğum) doğum tarihinde geçerli olan ve Kurum Yönetim Kurulunca belirlenerek Bakanlık Makamınca onaylanan tarife üzerinden verilmektedir. Emzirme ödeneği 2024 yılı için 857,00 TL olarak belirlenmiştir. Emzirme ödeneğinin talep edilmesinde hak düşürücü süre, hakkın doğduğu tarihten itibaren beş yıldır.
İşverenlerin Doğum Yardımı
Ayrıca, zorunluluk olmamakla birlikte bazı işverenler tarafından iş sözleşmesi, işyeri uygulaması veya toplu iş sözleşmesi uyarınca doğum nedeniyle çalışanlara sosyal yardım amaçlı olarak nakdi veya ayni nitelikte doğum yardımı yapılabilmektedir.
SGK uygulamasında Ölüm, doğum ve evlenme hallerinde işverenlerince sigortalılara yapılan nakdi yardımlar, miktarı ne olursa olsun prime esas kazançların hesabında dikkate alınmayacaktır.
Aile Ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Doğum Yardımı
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından da doğum yardımı yapılmaktadır. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yapılan doğum yardımı, Türk vatandaşları ile Mavi kart sahiplerine yapılan tek seferlik bir yardımdır. Yardım yapılabilmesi için annenin, babanın veya her ikisinin de Türk vatandaşı ya da Mavi kart sahibi olması bir zorunluluktur.
Ancak unutulmamalıdır ki doğum yardımı, 15.05.2015 tarihinde ve sonrasında gerçekleşen canlı doğumlar için verilmektedir. Bu tarihten önce doğan çocuklar için doğum yardımı yapılmamaktadır.
Doğum yardımı başvurusu, canlı doğumun gerçekleşmesinin ardından ilgili nüfus müdürlüğünde çocuğun Kimlik Paylaşım Sisteminde (KPS) kayıt işlemi yapıldıktan sonra "Doğum Yardımı Başvuru Dilekçesinin" eksiksiz olarak doldurulması ve imzalanmasının ardından şahsen, iadeli taahhütlü posta veya kargo yoluyla yapılmalıdır.
Doğum yardımı;
· Birinci çocuk için 300 TL,
· İkinci çocuk için 400 TL,
· Üçüncü ve sonraki çocukları içinse 600 TL,
Tutarındadır.
Ödeme miktarına esas çocuk sırasının tespit edilmesinde, diğer bir deyişle yeni doğan çocuğun kaçıncı çocuk olduğunun belirlenmesinde 15.05.2015 tarihinden önce doğmuş olan çocuklar da dikkate alınmaktadır.
Doğum yardımından sosyal güvenlik primi, gelir vergisi veya damga vergisi kesilmemektedir. Ayrıca doğum yardımının haczedilemeyeceği unutulmamalıdır.
Doğum Yardımı başvurusu, hesaplaması ve ödemesi, anne ve babanın her ikisinin sağ ve Türk vatandaşı veya Mavi kartlı olması halinde anne üzerinden yapılmaktadır.
Ancak annenin Türk vatandaşı veya Mavi kartlı olmaması veya annenin vefat etmiş olması halinde söz konusu işlemler Türk vatandaşı veya Mavi kartlı olan baba üzerinden yürütülmektedir.
PTT aracılığıyla T.C. kimlik numaraları ya da Mavi Kart numaraları üzerinden gerçekleştirilen ödemeler 1 yıl içinde hak sahibi tarafından teslim alınmalıdır. Aksi durumda yapılan ödemeler iade olmaktadır.
