Dolar dün 6 ayın dibine geriledi. Bu düşüş sürecek mi? 2 ay içinde doların düşüş trendini sonlandırarak yönünü yukarı çevirmesini bekliyoruz. Bu da yüksek fiyattan alanlara satış fırsatı verebilir.
Dünyanın hemen her köşesinde yükselişi ile de, değer kaybedişiyle de doların seyri gündem maddelerinden biri oluyor. Ancak son yıllarda Türkiye’de çok daha fazla konuşuluyor.
Tasarruf sahiplerinin 2013 başında bankalarda bulundurdukları döviz cinsi varlıkları 80 milyar dolar kadardı. Temmuz 2015 itibarı ile 110 milyar dolara yükselen bu kalem, son on ayda rekor bir artış kaydederek 160 milyar dolara ulaştı. Ancak vatandaşlar döviz cinsi varlıklarını 10 ayda yüzde 50 arttırmış olmalarına rağmen kurlarda kalıcı bir yükseliş yaşanmadı. Aksine sene başından bugüne döviz kurları değer kaybediyor.
Son 10 ay içinde ortalama 2.90 seviyesinden dolara yönelen tasarruf sahipleri en basit hesapla yüzde 4’ü fiyat değişiminden, yüzde 6 kadarı alternatif getiri mahrumiyetinden olmak üzere yüzde 10 kadar zararda. Çok geniş bir kitleyi yakından ilgilendirmesi nedeniyle Star Gazetesi’ndeki ilkyazımı bu konuya ayırmak istedim.
2014-2015 döneminde yükselişin nedeni
ABD Merkez Bankası 2008 mortgage krizi ile tarihi bir darbe alan ekonomisine destek olmak için faiz oranlarını yüzde 0.25’e kadar düşürmüş bu da yeterli olmayınca tabiri caiz ise ekonomiyi dolara boğarak peş peşe varlık alım programlarını devreye sokmuştu.
2011 yılı ile beraber hasta tedaviye cevap vermeye başladı ve ABD ekonomisi güçlü bir geri dönüşe imza attı. Son iki yıldır FED (ABD Merkez Bankası) ilacı kesiyor yani para politikasını normale dönüştürüyor. Önce 2014 yılında varlık alım programı sona erdirildi. Son olarak Aralık 2015 itibarı ile faiz artırım süreci başlatıldı. Diyeceksiniz ne güzel işte dolar bolluğu bitti parayı dolara park etmenin ödülü arttırılıyor daha ne olsun dolar niye değer kaybediyor?
Piyasalar beklentileri önceden satın alması gerçekleşince de satması ile nam salmıştır. Mayıs 2013-Aralık 2015 perdesinde dolar dünya genelinde değer kazandı. Bu artış gelişmiş ülkelerde ortalama yüzde 20, bizim de içinde bulunduğumuz gelişen ülkelerde yüzde 60 oldu. Nisan 2013 itibarı ile 1.79 olan USDTRL de 2015 sonunda 2.92’ye yükselerek bu perdede yüzde 63 değer artışı gösterdi. Elbette Rusya, hükümet arayışı, terör gibi başlıklar da kur üzerinde etki gösterdi ama tüm bunlar tali faktörler oldu. Ana akımı ağırlıkla dünyadaki iklim belirledi.
Neden düşüyor?
ABD Merkez Bankası, Aralık 2015’te doların yükseliş gerekçesi olan faiz artırım dönemini fiilen başlatınca piyasaların ilk refleksi beklenti bitti fiyatlaması oldu ve dolar değer kaybetmeye başladı.
Ocak ayında dünya petrol kaynaklı bir panik atak yaşarken dolarda düşüş mola verdiyse de şubattan itibaren ana akım haline dönüştü ve doların gerilemesi sürdü. Mart 2016 toplantısında ise ABD Merkez Bankası örtülü biçimde ‘ekonomi güç kazanana kadar’ faiz artırımlarına ara verdiğini açıkladı. İşte bu açıklama doların dünya genelindeki değer kaybının hızlanmasına sebep oldu.
Ne zaman yükselir?
Sene başından bugüne dünya genelinde ortalama yüzde 6 değer kaybeden doların ABD ekonomisinin yeniden güç kazandığına işaret eden veriler üretmesini takiben ölçülü de kalsa yukarı yönlü bir atağa imza atacağını tahmin ediyorum.
Çünkü bugün FED elini pause tuşuna bastı diye doların üzülmesi ne kadar doğal ise yarın iyi ekonomik veriler geldiğinde faiz artırımları devam edecek diye sevinmesi de o kadar normal kabul edilmelidir.
Haklı olarak ne zaman diyeceksiniz? Açıkçası önümüzdeki 2 ay içinde doların ocak sonundan bugüne süren düşüş trendini (geçici süre ile de olsa) sona erdirerek ibreyi ölçülü bir yükseliş için yukarı çevirebileceğini ve pahalı fiyatlardan alım yapanlara bir satış fırsatı sunabileceğini tahmin ediyorum.
Bu bakıma önümüzdeki 2 ay içinde 2.70 civarına (belki 2.65) kadar sürebilecek geri çekilmelerin risk almak adına ilgi çekici olabileceğini, USDTRL’de 2.40-2.50 gibi seviyelere en azından 2016 yılında gerileme yaşanmasının güç olduğunu düşünüyorum.
Dolar 2.79’dan alınır mı? Pekala 2.70’e düşmeden de bir tepki yükselişine sahne olabilecekse de bu yıl yeni zirvelere yelken açmasını beklemediğim için 2.73 üzeri seviyelerden yapılacak alımların risk almayı teşvik edecek çekicilikte olmadığı görüşündeyim. Doları olanlar 2.79’dan satıp 2.70’den yerine koyabilir mi? Pekala mümkün ama gerçekleşme olasılığı % 55’den yüksek değil. Bu nedenle de sanıldığı kadar güvenli bir strateji olmaz. Bekleyip önümüzdeki 7 ay içinde gerçekleşebilecek yukarı yönlü ataklarda hamle yapmak daha rasyonel olur.
Ya Euro? Haftaya 1.15’e yakın başlayan EURUSD paritesini sene bütününde 1.07-1.17 bandında seyahate aday bulmam nedeniyle cari şartları Euro için de cazip bulmuyor, yıl içinde EURTRL’de 3.12 civarı (belki 2.95) bir adresin risk almak adına daha elverişli olabileceğini düşünüyorum.
Haftaya salı buluşmak dileği ile...
