Malum þahýs bu defa da domatesi suçlamýþ; “Domates bir meyvedir ve þeker taþýdýðýndan kan þekerini yükseltir” diyor! Günlük beslenmemizde deðer verdiðimiz ekmek, meyve gibi ne kadar deðerli besin varsa karalamaya devam ediyor. Meyveyi sadece þeker olarak, ekmeyi glüten olarak görebilen ilginç dar bir bakýþ açýsý var!
Domatesin kýrmýzý rengini veren likopen yapýsýndaki karotenoit deðerli bir antioksidan. Özellikle serbest radikallerin hücrelere verdiði hasarýn önlenmesi bakýmýndan önemli. Serbest radikal hasarýnýn hastalýklarýn büyük kýsmýnýn tetikleyicisi olduðunu artýk hepimiz biliyoruz. Ýþlenmiþ domates ürünlerinin (Domates suyu, salça, piþirme, vd.) vücutta daha yüksek emilim gösterdiði de artýk herkes tarafýndan biliniyor. Likopen domatesin yaný sýra, karpuz, kýrmýzý renkli narenciyeler (Portakal, greyfurt) kayýsý, kuþburnu, guava gibi meyvelerde de bulunuyor. Amerikan Kanser Enstitüsü’nün sayfasýnda domatesin sarý renklisi ‘tangerine tomato’ yer alýyor. Sarý domatesten hazýrlanan domates suyu daha yüksek oranda cis-likopen taþýyor. Likopenin kimyasal þekillerinden biri olan ‘cis’ formu ‘trans’ formuna göre 8-9 kat yüksek miktarda emilebiliyor. Likopenin daha yüksek oranda emilmesi neden Amerikan Kanser Enstitüsü’nü ilgilendiriyor derseniz, prostat kanserine karþý likopenin koruyucu etkisi klinik olarak da gösterilmiþ.
Domatesin belki þimdiye kadar pek bilmediðiniz bir yararý da kilo kontrolünde etkinliði. Bir çalýþmada kadýn gönüllülere iki ay boyunca günde iki defa bir büyük bardak tuzsuz domates suyu içirilmiþ. Enerji harcamasý ilk bir ayda yüzde 6 buçuk ve iki ay sonunda yüzde 8 buçuk artýþ göstermiþ. Yani domates suyu oturduðun yerde enerji harcamasýný artýrýyor. Bir baþka çalýþmada da benzer þekilde domates suyunun iki ay verilmesi ile kilo verdirdiði, yað oranýný, bel çevresini ve beden-kitle indeksini düþürdüðü gözlemlenmiþ. Diðer bir çalýþmada ise yemekten önce 90 gram domates yenilmesi ile vücut aðýrlýðý ve yüzde beden yað oranýnda belirgin düþme saðlanabilmiþ. Sonuç olarak domates zengin karotenoit içeriðine baðlý olarak kuvvetli antioksidan etkisi ile vücudumuzu, hücrelerimizi serbest radikallerin zararlý etkilerinden korurken kilo kontrolüne de yardýmcý olabiliyor. Tabii “Domates hareket etmesen bile zayýflatýyormuþ” þeklinde bir hayale kapýlarak domatesli ürünlere hücum etmeyin. Dengeli, çeþitli ve abartmadan beslendiðimizde tüm besinler saðlýklý olmamýz için el birliði ile çalýþýr. Ancak bazýlarý bu güzel ortaklýðý çekemez, çamur atmaya kalkar! Öyle ya insanlar saðlýklý olursa nasýl kazanacaklar?
