Bu yazýda 75 yaþýndaki Jill Lundmark’ýn azminin öyküsü var. Bir bisikletle deðiþen hayatý... Dilerim Lundmark, hangi yaþta olursak olalým, hayallerimizin peþinden gitmenin ne kadar önemli olduðunu anýmsatýr.
Dervla Murphy, 1931’de, Ýrlanda Cumhuriyetçi Hareketi’nin önde gelen ailelerinden birinin tek çocuðu olarak doðdu. 10 yaþýndayken ailesinin armaðaný olan bisiklet ve dedesinin gönderdiði atlasla baþlayan seyahat tutkusu yaþadýðý sürece onu dünyanýn çeþitli yerlerinde maceralara sürükleyecekti. Bisikletle Hindistan’a gitme hayali de o günlerde düþtü zihnine. Birkaç yýl içinde arka arkaya tüm yakýnlarýný kaybedince hazýrlýklarýný yaparak 1963’ün ocak ayýnda, Katmandu’ya gitmek üzere bisikletiyle tek baþýna Dublin’den yola çýktý. Avrupa en soðuk kýþlarýndan birini yaþýyordu ancak bu Dervla’yý durduramadý. Yollar buzlu olduðunda bisikletini bir kamyonun arkasýna attý, ufak silahýyla Yugoslavya’da kurtlarýn, Ýran’da hýrsýzlarýn elinden kurtuldu, Afganistan’da bir otobüs yolculuðunda tüfek kabzasýyla üç kaburgasý kýrýldý ancak bunlarýn hiçbiri onu yolundan alýkoyamadý. Delhi’ye vardýðýnda bir süre Tibetli göçmenlerle çalýþtý. Bu yolculuðun anýlarýný Full Tilt: Ireland to India With a Bicycle (Tam Gaz: Bisikletle Ýrlanda’dan Hindistan’a) adlý kitapta topladý. Kitap 1965’te yayýmlandý. Dervla, 1966’da eþyalarýný yüklediði eþekle bugün Eritre’nin baþkenti olan Asmara’dan Etiyopya’nýn baþkenti Addis Ababa’ya yürüdü. Seyahatin anýlarýný da Ethiopia with a Mule (Eþekle Etiyopya) kitabýnda yazdý.
Dervla Murphy, Ýrlanda’da kitaplarýný yayýmlarken onlarý Yeni Zelanda’da okuyan bir baþka seyahat tutku nu kadýn vardý: Jill Lundmark. Dervla’dan sadece altý yaþ küçük olan Jill’in hikayesi de en az onunki kadar ilginç. II. Dünya Savaþý’ndan önce babasýnýn mesleði nedeniyle gittikleri Yeni Gine’de doðmuþ ancak Japonlarýn saldýracaðý haberi gelince annesi ve abisiyle Avustralya’ya dönmüþ. Ne yazýk ki babasý onlar kadar þanslý olamamýþ. Ziraat mühendisliði eðitimi alan Jill, seyahat edebilmek için Endonezya’da bir iþe baþvurmuþ ancak onu Java’ya götürecek gemiyi beklerken gelecekteki eþiyle tanýþmýþ. Birlikte yedi yýl boyunca dünyayý gezmeyi planladýklarý tekneyi inþa etmiþler. Yeni Zelanda açýklarýnda fýrtýnaya yakalanýnca bu ülkeye yerleþmiþler.
BÝR KÝTAP OKUDU...
Yýllardýr kitaplarýný okuduðu Dervla Murphy’nin yaný sýra kendisi gibi ileri yaþlarda bisikletle dünya turuna çýkan yazar Anne Mustoe ve 47 yaþýnda baþladýðý bisikletli seyahatlerini kitaplaþtýran Bettina Selby gibi kadýn gezginlerden etkilenerek bisikletle seyahata baþladý: “Ýnsanlarýn farký ve toplumlarda nasýl yaþadýklarýný görmek beni hep heyecanlandýrmýþtýr. Ýnsanlarýn yüzlerce yýldýr ayný yaþam tarzýný sürdürdüðü yerleri ziyaret ettikçe zamanda yolculuk yaptýðým duygusuna kapýlýyorum.”
Bu düþüncelerle bisiklet yolculuklarýna baþlýyor Lundmark. Ýlk olarak bir arkadaþýndan satýn aldýðý bisikletiyle Yeni Zelanda kýyýlarýndaki Waikiki Adasý’nda kamp kurmak için yola çýkýyor. “Olabildiðince uzaða gitmeliydim çünkü bu iþi beceremezsem oðlumun beni almaya geleceðini biliyordum” diye anlatýyor ilk deneyimini. Yollarda yaþadýðý zorluklar nedeniyle rüyasýndan vazgeçip eve dönüyor. Okuduðu yeni kitaplar onu bir kez daha denemeye ikna ediyor. Bu kez ülkenin güneyindeki bir adaya gidiyor.
ADINI PEGASUS KOYDU
Lundmark’ýn ilk uzun bisiklet yolculuðu ise önceki yýllarda sýrt çantalý olarak dolaþtýðý Güneydoðu Asya’ya olmuþ. 2004’ün son günü baþlayan ve üç ay süren bu yolculukta Tayland, Laos ve Burma’yý gezdikten sonra artýk o da tecrübeli bisiklet seyyahlarý arasýna katýlmýþ. 66 yaþýnda tamamladýðý bu yolculuðun ardýndan 2005 yýlýnýn yazýnda bisikletçi dostlarýndan bugünkü bisikletini alacaðý Ýngiltere’ye, 69 yaþýnda Vietnam ve Kamboçya’ya, 70 yaþýnda Ýzlanda’ya 1-3 ay süren yolculuklar yapan Jill, ‘Pegasus’ adýný taktýðý bisikletinden neredeyse ayrýlamaz hale gelmiþ. Sohbet ederken evde de bu kadar aktif olup olmadýðýný sorduðum bu özel kadýn “Benim iki hayatým var. Evde zaman zaman yürüyüþ yapsam da gayet sakin bir hayat yaþarken seyahatlerde her tür çýlgýn aktiviteye katýlmayý seviyorum” diyor. Birkaç yýl önce Fas, Güney Hindistan, Ýsviçre ve Fransa, son olarak da Ýngiltere ve Ýrlanda gezisi yapmýþ. Bu gezilerin belki de en önemli aný yýllardýr kendine örnek aldýðý Dervla Murphy ile Ýrlanda’daki evinde tanýþmasý.
ÇADIRDA BÝLE KALIYOR
Jill Lundmark, 4 Nisan’dan beri Türkiye’de. Ýstanbul’dan baþlayýp Ege ve Akdeniz’de devam eden yolculuðunu Konya ve Kapadokya’yý gezdikten sonra haziran sonunda Karadeniz’de sonlandýrmayý düþünüyor. Genellikle dünyanýn en eski aðýrlama kulübü Servas ve Couchsurfing üyelerinin evlerinde kalýyor ancak onu aðýrlayacak kimseyi bulamazsa çadýrda uyuyor veya hostellerde konaklýyor. Artýk 75 yaþýnda olduðu için zorlu yollarda otobüsle seyahat eden Lundmark, birkaç gün de benim misafirim oldu. Ona göre gün yeni aðarmýþken yola çýkmanýn, yorulduðunda bir kahve içmenin, karþýlaþtýðý insanlarla sohbet etmenin, rastladýðý aðaçlardan meyve koparýp yemenin tadý o kadar baþka ki gücü yettiði sürece bisikletle seyahat etmekten vazgeçmeyeceðini söylüyor.
Günlüðünü internette paylaþýyor
JILL Lundmark, seyahat anýlarýný günlük formatýnda, www.crazyguyonabike.com adresindeki sayfasýnda anlatýyor. Bu site bisikletli gezginlerin yolculuklarýný anlatabildikleri ve birbirleriyle bilgi paylaþtýklarý bir sosyal að. Neil Gunton tarafýndan 13 yýl önce sadece kendi yolculuðunu anlatmak amacýyla hazýrladýðý site ufak tefek deðiþikliklerle baþka insanlarýn da bisiklet günlüklerini paylaþabildiði bir kaynaða dönüþmüþ. Bugün 8 binin üzerinde bisikletçi seyahat günlüklerini bu site aracýlýðýyla paylaþýyor.