Düþünmek ve inanmak

Ýlkokul çaðýndaki bir anýmdan söz edeceðim. Öðretmen dünyanýn döndüðünü ve gece ile gündüzün böyle oluþtuðunu söyledi. Ben bir soru yönelttim. Eðer dünya dönüyorsa ben zýplarým ve durduðum yer altýmdan kayar. Çünkü dünya çok hýzlý dönüyor ve ben duvara çarparým dedim ve denemek için zýpladým. Ayný yerdeydim ve öðretmene dünyanýn dönmediðini söyledim. Tartýþma orada bitti. Çünkü ben açýklayabilirse bunu anlamayacaktým ve bu düþünce birçoklarý gibi tartýþmasýz kabul edilmiþ oldu. Bu aný çocuklukla sýnýrlandýrýlmamalýdýr. Bildiðimiz, daha doðrusu tartýþamadýðýmýz þeyler tartýþtýðýmýzýn çok gerisindedir. Mesela tarih geçmiþi anlatmak için deðil geleceðe yön verecek biçimde anlatýlýr. Mesela cumhuriyetimizin kuruluþu bir yenilginin deðil kazanýlan birçok zaferin ürünüdür ve onun anlatýmý bir efsaneyi andýrýr. Burada kuruluþumuzu basitleþtirmek istemiyorum ve onun büyük bir baþarý olduðuna inanýyorum. Ancak bizim inancýmýz baþarýnýn akla deðil kahramanlýða baðlý olduðunu söyler.

Siyasete yön veren olaylar dar bir çerçevede anlatýlamaz. Dünyanýn çok önemli bir yerinde, deðerli bir halk tarafýndan kurulacak devlet herkesi ilgilendirir ve herkes onu bu açýdan deðerlendirir ve biz de böyle bakarýz. Kurduðumuz devlet, biz dahil, herkes için baþarýlý bir olaydý. Bugün biz olmasaydýk  bölgede daha büyük sorunlar çýkardý ve biz geleceðin de önemli bir garantisi olacakmýþ gibi görünüyoruz.

Ýnsanlarýn düþünmekten daha çok inandýðý þeyler tarafýndan yönetilmesi ve bu inançlara karþý olmanýn çok geniþ bir çerçevede tanýmlanmasý her zaman faydalý olmaz. Dýþ güçler bu kutsal saydýðýmýz düþünceleri örtü yapar ve kendi amaçlarýna ulaþmak isteyebilirler. Çoðu zaman baþarýlý da olurlar, çünkü o düþünceye karþý çýkmanýn yanlýþ olduðu yýllarýn inancýdýr. Bu nedenle siyasi bir olayýn hangi örtü içinde yürütüldüðüne deðil, hedefinin ne olduðuna karar verilmelidir. Bu þu anlama gelir: Siyasette taraflar artýk bir inanç haline gelmiþ olan düþünceleri savunup, karþý tarafý ihanetle suçlarsa ve o taraf olaylara günün þartlarýna göre bakýyor ve akýlla bir yol çiziyorsa hata yapýlmýþ olur. Olaylar günün þartlarý içinde deðerlendirilmeli, kutsal saydýðýmýz oluþumlara saygý gösterilmeli ama onun baþka koþullarda geçerli olduðu düþünülmelidir. Aklýmýz eðer bu düþünceleri bugün için de deðerli buluyorsa onu desteklemek gerekir ama sonuç aklýn eseri olmalýdýr. 

***

Bugün saðcýlýk, solculuk da baþka bir inanç etrafýnda toplanýp siyaset yapmak bir hesaba alet olmak demektir. Eðer bu hesabý siz yapýyor ve siyasi hedeflerinize ulaþmak için yapýyorsanýz güzel deðil ama anlaþýlýr bir tavýrdýr. Buna göre siyaset yapmak yani eski bir düþünceye dayanarak genelde karþý tarafýn hedefidir. Mesela dünyayý etkileyen komünizmin Ruslarýn deðil, Almanya’nýn yaptýðý bir operasyon olduðunu görmek gerekir. Ancak Stalin bunun Almanlar’a hizmet etmesini engellemiþ  ve Rusya’nýn dünya çapýnda bir güç olmasý için kullanmýþ ve baþarýlý olmuþtur. Putin bir törende Çar’a ve Stalin’e övgü dolu sözler söylerken Komünizmin kurucusu sayýlan Lenin’den hiç söz etmemiþtir. Yani önemli olan hedefe ulaþmaktýr.