Sadece Irak ve Suriye’de yaþanan geliþmeler üzerinden Türkiye’ye bakmak bile, yaþadýðýmýz ülkenin stratejik önemi hakkýnda bize çok þey söyleyebilir.
Irak Cumhurbaþkaný Yardýmcýsý Tarýk Haþimi’nin Baðdat yönetimi tarafýndan köþeye sýkýþtýrýlmasýyla baþlayan süreç, Türkiye’nin bölgedeki gücü ve prestiji açýsýndan ciddi bir sýnava dönüþtü. Tarýk Haþimi þu anda Ýstanbul’da. Baþbakan Yardýmcýsý Beþir Atalay’ýn ifadesiyle ‘Türkiye’nin misafiri’ ve misafirini iade etmeye de hiç niyeti yok.
Olup biten gerçekten kimilerinin iddia ettiði gibi Ankara’nýn Irak’ýn içiþlerini karýþma hevesinden mi kaynaklanýyor? Tarýk Haþimi hakkýnda Interpol tarafýndan yakalama kararý çýkarýlmasýyla hýz kazanan geliþmelere biraz daha yakýndan bakalým dilerseniz.
Öncelikle, Türkiye’yi Irak’ýn içiþlerine karýþmakla suçlayan Baþbakan Nuri Maliki ve onun tezlerini savunanlara bir kez daha hatýrlatmakta yarar var. Birinci iktidar döneminde Ankara’yla iyi iliþkiler geliþtirmek için büyük çaba gösteren ve ikinci hükümeti kurmadan önce yine ülkemizde kapý kapý dolaþýp destek isteyen Maliki’den baþkasý deðildi. Ne zaman ki Türkiye, Irak’ta daha geniþ ve kuþatýcý bir arayýþýn içine girdi, o zaman ‘Irak’ýn içiþlerine karýþan ülke’ oldu.
Maliki neden rahatsýz?
Maliki, aylar süren ‘hükümetsiz’ dönemi kendi lehine çok iyi kullandý. Üst düzey bürokraside etkin bir kadrolaþma süreci baþlattý. Hala elinde tuttuðu içiþleri ve savunma bakanlýðý makamlarý üzerinden, yargý üzerinde önemli bir nüfuz alaný elde etti. Hemen ardýndan Tarýk Haþimi’ye yönelik operasyon için düðmeye bastý.
Ayrýca hükümeti kurduktan sonra da Türkiye’ye karþý tutumunu hayli sertleþtirdi. Nitekim bu tavrýna Baþbakan Tayyip Erdoðan’dan çok sert cevaplar geldi.
Haþimi’nin köþeye sýkýþtýrýlmasý, Ankara’nýn Irak’ta geniþ kesimleri içine almayý hedefleyen Irakýyye projesinin devam etme ihtimaline karþý bir hamleydi. Maliki, Kürtler ve Türkmenlerin yaný sýra Sünni Araplar üzerinde etkin bir Türkiye’den çok rahatsýzdý ve bu etkiyi kýrmadan istediði gibi hareket edemeyeceðini biliyordu. Bu nedenle önce Washington’da, ardýndan Tahran’da gerçekleþtirdiði temaslarýn ardýndan Türkiye’ye olan sert tavrýný devam ettirdi
Türkiye’nin manevra alanýný daraltmak için yaptýðý Kerkük hamlesi de ayný amacýn bir parçasý. Maliki kurduðu yeni ve geniþ orduyla ve bölgesel anlamda arkasýna aldýðý desteklerle, bir zamanlar kapýsýnda iktidar aradýðý ülkenin nüfuzuna savaþ açmýþ durumda. Bunu nereye kadar taþýyabileceði, elbette sadece kendisine deðil, Ýran baþta olmak üzere bölgesel aktörlere, daha büyük resimde ise ABD’ye baðlý.
Ýstikrarsýzlýðý önlemek
Sadece bir sezgi, herhangi bir bilgiye dayanmaksýzýn söylüyorum. Nedense Interpol tarafýndan Tarýk Haþimi hakkýnda çýkarýlan karar da, bu büyük resmin sahiplerinden baðýmsýz görünmüyor. Bunu da sadece bir tahmin olarak bir kenara not edelim.
Türkiye’nin bölgesindeki geliþmelere gözünü ve kulaðýný kapattýðý günler elbette geride kaldý. Irak’ta yaþananlarla bu kadar yakýndan ilgilenmesi, ne içiþlerine karýþmak, ne de bir baþkasýna ait senaryonun parçasý. Ankara düzen kurucu olma iddiasýnda ve bunu yapabilmesinin yolu da öncelikle bölgesinde kendisini hedef alan istikrarsýzlýklarý engellemesinden geçiyor.
Müdahil olmayý, baþka ülkeler üzerinde nüfuz elde etmeyi Türkiye’den baþka herkese meþru sayanlara söylenecek söz yok. Sadece bir hatýrlatmada bulunalým. Evet iþler bazen aksýyor, kimi zaman tökezliyoruz ya da hamlemiz boþa çýkýyor.
Ama artýk baþkalarýnýn sorun ihraç ettiði ülke olmaktan çýkýyoruz ve savunma hattýný topraklarýmýzda deðil, bölgemizde kuruyoruz. Eninde sonunda bunun karþýlýðýný alacak Türkiye. Kimsenin kuþkusu olmasýn.
