Yüksel Aksu, ilk filmi Dondurmam Gaymak’ta kapitalizmin toplumu nasýl esir aldýðýný anlatmýþtý. Aksu, ikinci filmi Entelköy Efeköy’e Karþý’da açýkgöz köylülerle bilmiþ entellektüelleri karþý karþýya getirmiþti. Ýftarlýk Gazoz’da ise 12 Eylül öncesi ve sonrasýnda geçen dramatik bir hikayeyi iþliyor.
FÝLMÝN KÜNYESÝ
Yönetmen ve Senarist: Yüksel Aksu
Oyuncular: Cem Yýlmaz, Berat Efe Parlar, Ümmü Putgül, Yýlmaz Bayraktar
Yapým: 2015, Türkiye
Yüksel Aksu’nun yönettiði Ýftarlýk Gazoz, Cem Yýlmaz’lý kadrosu ve dramatik hikayesi ile izleyiciye göz yaþý döktürecek. Aksu, sinemamýz için önemli bir yönetmen. Filmlerinin sinemasal baþarýsý kadar Ege’de geçen hikayeleri sinemaya aktarmasý da çok deðerli. Çünkü Ege bu ülkenin yumuþak yüzü. Köylülüðün bütün güzelliklerini sergileyen bir halka sahip. Bu sempatikliðin özellikle Aksu’nun filmlerinde çok iþe yaradýðýný düþünüyorum.
Yönetmenin ilk filmi olan Dondurmam Gaymak’ta kapitalizmin toplumu nasýl esir aldýðý, ikinci filmi Entelköy Efeköy’e Karþý’da açýkgöz köylülerle bilmiþ entelektüellerin komik ama bir o kadar da dramatik buluþmasý anlatýldý. Bu son filmde ise 12 Eylül’ün öncesi ve sonrasýnda geçen bir hikaye iþleniyor. Kýsacasý her biri içinde aðýr dram ve siyasi göndermeler barýndýrýyor. Bu aðýr konularý Ege’de iþlediðiniz zaman filmin hümanist yaný daha kolay çýkýyor ortaya. Eleþtiriler daha kabul edilebilir oluyor. Sen-ben yerine hepimizin saflýklarý, hatalarý, yakýnlýklarýyla buluyor. Þimdi gelelim son filmi Ýftarlýk Gazoz’a.
Züðürt ama gururlu Adem
Ýlk olarak þimdiye kadar çektiði en sert film Ýftarlýk Gazoz. 80 sonrasý bir hapishanede baþlýyor öykü. 12 Eylül yönetiminin hapishanelerde uyguladýðý baskýlara karþý açlýk grevi yapan genç bir adamýn sedyeyle taþýndýðýný görüyoruz. Sedyedeki genç adam kendinden geçerken biz de onun rüyasýnýn peþine takýlýp küçüklüðüne gidiyoruz. Adem tütün tarlalarýnda çalýþýp hayatýný kazanan bir ailenin oðludur. Adem’in okuldaki baþarýlarýyla bütün köy halký övünür. Teneffüste bütün çocuklar okul kapýsýndaki seyyar gazozcudan gazoz içip serinlerken o gazoz kapaklarýný toplamakla yetinir. Bu gazozcu Kemal Usta’nýn dikkatini çeker. Ona bir gazoz vermek ister. Ama Adem kabul etmez “Babam kýzar” der. Kemal Usta, çocuktan çok hoþlanýr ailesini sorar ve tanýdýk çýkar. Kemal Usta bu çocuðun yannda çýraklýk yapmasýný ister. Aile “Bizim oðlumuz doktor olacak” deyip ilk baþlarda yanaþmaz ama Kemal Usta’nýn ýsrarý, Adem’in isteði doðrultusunda bu iþ olur. 1970’lerin sonuna doðru Türkiye’de ortam karýþmaktadýr. Tütün tarlalarýnýn sahibinin solcu üniversiteli oðlu, sýnýf bilinci olmayan köylülere bu bilinci aþýlamak ister. Adem bu abiden de etkilenir. Bu arada Ramazan gelmiþ herkes oruca baþlamýþtýr. Ona en çok koyan ise küçük olduðu için oruç tutamayacaðýnýn söylenmesidir. Fakat abayý yaktýðý okuldan arkadaþý Berna’nýn oruç tuttuðunu görünce gizliden niyet eder. Hem yaz sýcaðýndan hem de Kemal Usta ile aðýr gazoz arabasýný itmekten bitap düþer. Kolay deðildir sözünü yerine getirmek. Eðer oruç bozulursa 61 gün kefareti vardýr. Finali daha fazla açýk etmeyelim ve yönetmenin kazdýðý kuyulara biraz düþelim.
Ayný kültürün insanlarý
Toplum sanayi devrimi yaþamýþ Avrupalýlar gibi kesin hatlarla birbirinden ayrýlan sýnýflara bölünmemiþtir. Bunu izleyici filmin bütününden çok rahat anlayabilir. O zaman anarþik gencin film içinde attýðý tiratlarýn ne anlamý vardýr? 12 Eylül öncesi sol aydýnlarýn aslýnda en büyük problemi bu deðil midir? Bu anlamda Aksu’yla paralel düþüncelere sahibim.
Ama bu gerçeðin filmde bu kadar saklanýyor olmasý benim biraz canýmý sýkýyor. Ben bir Cem Yýlmaz severim. O her halükarda beni güldürür. Kýsacasý filmin önemli deðerlerinden biri. Küçük oyuncu Berat Efe Parlar dikkat edilmesi gereken bir isim. Bu yaþtaki oyunculara Kültür Bakanlýðý’ndan burs verilmesi düþünülebilir. Tartýþýlacak bir film. Her kesimden eleþtiri de alabilir, beðenilebilir de.
Ýzleyici için deðiþik bir tecrübe olacak.
