Binlerce yýldýr devam eden bir sergüzeþt…
Bu hafta sizlerle manevi bir yolculuða çýkalým. Varýþ noktamýz Diyarbakýr’ýn ilçesi Eðil… Allah herkese nasip eylesin bu kadim topraklarý gezmeyi, görmeyi, keþfetmeyi, Eðil Peygamber kabirlerini ziyaret etmeyi.
Eðil, ülkemizde inanç turizminin en önemli merkezlerinden biri. Bulunduðu coðrafyaya hayran kalmamak mümkün deðil. Sapsarý topraklarýn üzerinde açan yemyeþil bir cennet gibi…
Derin vadilerle çevrili kayanýn üzerinde Eðil Asur Kalesi, Asur Kral Kaya Mezarlarý, su sarnýçlarý, tarihi hamamlar, Deran bölgesindeki kayalardan yapay maðaralar, Maðara Kilise, Taciyan Camii, Eðil’de gezilip görülecek yerler arasýnda.
Doða sporlarýnýn Diyarbakýr’daki turistlik ilçesi Eðil, Dicle Barajý’nýn içerisinde raftingten tutun da Eðil Baraj Gölü'nde tekne turuna, ziyaret tepesinden Dicle Vadisi’ne doðru yamaç paraþütüne, bisiklet turuna varana dek doða ve macera tutkunlarýna ilginç bir alternatif, farklý bir deneyim yaþatacak atmosfere sahip.
Fotoðraf makinenizi yanýnýzdan hiç ayýramayacaksýnýz. Adeta ruhunuzun dinlendiðini hissedeceksiniz.
Eðil’de ziyaret tepesi ve Peygamber Kabirleri üzerine gök çatlarcasýna çakan þimþekler sonrasýnda öyle bir yaðmur indi ki sesi hala kulaðýmda. Adeta gözyaþlarým kalbime dokundu gül kokan bu topraklarda…
Hazreti Elyesa ( A.S), Ýsrailoðullarý’na gönderilen peygamberlerdendir. Ýslami kaynaklarda Elyesa b. Ahtup b. Acuz þeklinde verilen þeceresi dýþýnda onunla ilgili olarak Hz.Ýlyas'ýn (A.S) döneminde yaþadýðý ve ondan sonra peygamber olarak görevlendirildiði ifade edilmektedir. Ahd-i Atik’e göre, Elyesa Peygamber M.Ö 8.yy’da Ýsrail Krallýðý'nda yaþayan Þafat’ýn oðludur. Her ikisi de Musa'nýn (A.s.) dinini yaymakla görevlendirilmiþ Nebi idiler. Kaynaklara göre Ýlyas ( A.S), Elyesa'nýn (A.S) evinde misafir oldu. Elyasa (A.S) o sýrada genç olup hastaydý. Annesi Ýlyas'tan (A.S) oðlunun sýhhate kavuþmasý için dua istedi. Ýlyas (A.S.) yanýndan hiç ayrýlmadý. Ondan Tevrat-ý Þerifi öðrendi. Ýlyas Aleyhisselam’dan sonra Elyesa Aleyhisselam, Allahü Teala tarafýndan peygamber olarak görevlendirildi. Elyasa Aleyhisselam, Ýsrailoðullarý’nýn ýslahý için uðraþtý, teblið vazifesi yaptý. Elyesa Aleyhisselam’dan Kuran-ý Kerim’de bahsedilmiþ olup mealen; '(Ya Muhammed!) Ýsmail’i, Elyesa’ý ve Zülkifl’i hatýrla (kavmine anlat) bunlar hayýrlýlardan idiler.' (Sad Suresi:48) buyrulmaktadýr. En’am Suresi, 86. ayette ise þöyle bahsedilmektedir: 'Ýsmail, Elyesa, Yunus ve Lut’u da (hidayete erdirdik). Hepsini alemlere üstün kýldýk.'
- Nebi Haruni Asefi (A.S.):Diyarbakýr salnamelerinde Nebi Harun-i Asefi Peygamber olarak ifade edilmektedir. Bazý tarihçilere göre Hz.Süleyman’ýn katibi diye rivayet edilmektedir. Türbenin giriþ kýsmýnda 557/1161 tarihli (Haza kabri’l merhum Harun Bin Pir-i Can) “burasý Piri Can’ýn oðlu Harun Kabridir yazýsý bulunmaktadýr. Ayrýca Nebi Haruni Asefi’nin mezarýnýn yanýnda Neb’i Ömer’in mezarý bulunmaktadýr. Salnameye göre Diyarbakýr Eðil ilçesinde Hz Süleyman’ýn katibi, veziri Nebi Harun Asefi’nin kabri vardýr. Kur’an-ý Kerim’de Neml Suresi 40. Ayette bahsedilen Belkis’ýn tahtýný bir tür ýþýnlama ile Süleyman Aleyhisselam’a getiren kiþi budur.
- Hz Zülkifl (A.S.):Hz Zülkifl Aleyhisselam’ýn Hz Eyyüp Aleyhisselam’ýn oðlu Biþr olduðu ve Hz Eyyüp Aleyhisselam’dan sonra kendisine peygamberlik görevi verildiði, halký Allah’ýn birliðine davet etmesinin emredildiði kaynaklarda zikredilmektedir. Elyesa Aleyhisselam’dan sonra kýzmadan sabýr göstererek dinin emir ve yasaklarýný Ýsrailoðullarý’na bildirmeyi üzerine aldýðý, kefil olduðu için kefaret sahibi manasýnda Zülkiifl denilmiþtir. Ýsrailoðullarý’na Musa Aleyhisselam’ýn dininin emir ve yasaklarýný teblið etmiþtir. Annesi Zekeriya kýzý Abdiye’dir. M.Ö 666’da doðmuþtur. O tarihte Elyesa’nýn 60 yaþýnda olduðu tahmin edilmektedir. Doðum yeri Ýsrail devletinin Baþþehri Samiriyye’dir. M.Ö 641’de 25 yaþýndayken Peygamber olmuþtur. Zülkifl 74 yýl yaþamýþ 49 yýl peygamberlik yapmýþtýr. Kur’an-ý Kerim’de iki yerde Zülkifl Peygamber’den bahsedilmektedir. Embiya suresi 85. ayet 'Ýsmail, Ýdris ve Züllkifl’i de hatýrla onlarýn hepsi de sabredenlerdendi' biçimindedir. Sad Suresi 48. ayet ise 'Ýsmail’i Elyesa’ý, Zülkifl’i de an hepsi de en hayýrlý kimselerdendir' þeklindedir. Kaynaklarýn çoðunda Zülkifl Peygamber'in makamýnýn (belli bir süre kaldýðý yer) Ergani’de, kabrinin ise Eðil’de bulunduðu belirtilmektedir. 1995 yýlýnda yapýlan nakilden sonra mezarýnýn Eðil’de olduðu, Ergani’nin makam olduðu kesinlik kazanmýþtýr.
Dicle Barajý’nýn yapýlmasýyla birlikte Eðil ilçesinde baraj gölü havzasýnda kalan Elyesa ve Zülkifl Aleyhisselam’ýn naaþlarý Diyanet Ýþleri Baþkanlýðý ve Vakýflar Genel Müdürlüðü’nün iþbirliði neticesinde 13/16 Eylül 1995 tarihleri arasýnda vakýflar bölge müdürlüðünce Kale Mahallesi’nde Nebi Harun tepesinde yaptýrýlan türbeye nakledilmiþtir.
"Ayak idik baþ olduk,
Kuru idik yaþ olduk,
Kanatlandýk kuþ olduk,
Uçtuk Elhamdülillah"
