Eðitim, büyük þirketlerimiz, WhatsApp, Mümtaz’er

Kafam eðitim meselelerine takýlý. Çaðýmýzda eðitim konularý geçmiþe oranla çok daha da karmaþýk hale geliyor.

Eskiden, eðitim-öðretim konularýný daha standart aletlerle inceler, daha standart da sonuçlar üretir idik, þimdi konu gerçekten çok daha ilginç hale geliyor.

Benim aklýmda WhatsApp isimli bir mesajlaþma, cep telefonu üzerinden konuþma þirketinin piyasada 19 milyar dolara satýlmýþ olmasý var.

Bir þirketin, WhatsApp’ýn 19 milyar dolara satýlmýþ olmasýnýn ne anlama geldiðini iyi görmek için baþka þirketlerin piyasa deðerinin ne olduðunu görmek gerekebilir belki de.

Þirketleri Borsa Ýstanbul’a kote edilmiþ, yani halka açýk þirketler arasýndan, üstelik en büyükleri arasýndan seçiyorum.

Garanti Bankasý’nýn toplam hisselerinin piyasa deðeri 13 milyar dolar ve görebildiðim kadarýyla Türkiye’nin en büyük þirketi.

Akbank’ýn piyasa deðeri Garanti Bankasý’nýn deðerinin iki milyar dolar kadar altýnda.

Ýþ Bankasý’nýn piyasa deðeri on milyar dolar civarýnda.

Baþka bir ifadeyle iki Ýþ Bankasý bir WhatsApp ancak ediyor.

Turkcell, çok büyük bir þirket, piyasa deðeri on milyar dolarýn biraz altýnda.

Ereðli Demir Çelik’in piyasa deðeri üç milyar dolarýn çok altýnda.

WhatsApp 19 milyar dolar ediyor ise, piyasa deðeri yaklaþýk yedi tane Ereðli Demir Çelik.

Arçelik’in de deðeri üç milyar dolarýn çok altýnda, ayný mantýkla yedi Arçelik de bir WhatsApp ancak ediyor.

Finansbank yaklaþýk dört milyar dolar, Denizbank yine yaklaþýk üç milyar dolar, Yapý Kredi Bankasý da yedi milyar dolara yakýn.

Baþka bir mukayese yapalým, Yapý Kredi’nin, Denizbank’ýn, Finansbank’ýn deðerlerinin toplamý bir WhatsApp etmiyor.

Koca Tüpraþ dahi yaklaþýk dört milyar dolar, yani yaklaþýk beþ Tüpraþ bir WhatsApp.

Bu garip durumun farklý açýklamalarý olmalý.

Birileri ABD’de ve dahi baþka piyasalarda teknoloji þirketlerinin balon yaptýklarýný söyleyebilir, belki bir parça doðrudur ama bu saptama dahi temel bir gerçeði, Akbank artý Garanti Bankasý’nýn bir mesajlaþma þirketine piyasa deðeri olarak eþit olduðu gerçeðini çok deðiþtirmiyor.

Bu fiyatlar, bugün balonlar dahi olsa, hiç kuþkusuz geleceðe iliþkin bir trende iþaret ediyorlar.

Bu trendi yakalayan yani WhatsApp türü þirketler üretebilenler gelecekte çok daha baþarýlý, çok daha zengin olacaklar.

Peki bu tür þirketler, sabit sermaye yatýrýmlarý çok düþük bu þirketler nasýl üretilebiliyorlar?

Bu sorunun yanýtýný ararken eðitim konusuna girmeden doðru bir yanýt üretebilmek kolay deðil.

WhatsApp ciddi bir sabit sermaye yatýrýmý gerektirmiyor ise neden bu tür þirketler bizde deðil de ABD’de ortaya çýkýyorlar?

Bir Fransýz ya da Ýtalyan da olsam bu sorunun sorulmasýný ister idim doðrusu.

Bu tür þirketlerin yaratýlmasýnda yaratýcýlýðýn, farklý düþünebilmenin payý nedir acaba?

Bizim eðitim sistemimiz ise yaratýcýlýða ne kadar açýk, ne kadar yaratýcýlýðý, farklý yaklaþýmlarý destekliyor dersiniz?

Hukuk sistemimiz de, muhtemelen eðitim ideolojimizin bir uzantýsý olarak, þiddet içermeyen farklý, aykýrý görüþlere ne kadar açýk?

Bizim Star Gazetesinden öðreniyorum, Prof. Mümtaz’er Türköne bir deðerlendirmesi sonucu Atatürk’ü Koruma Kanunu’na muhalefetten mahkumiyet almýþ.

Bir ülkede “Atatürk’ü Koruma Kanunu” isimli bir kanun varsa, sizce o ülkede bir WhatsApp üretilebilir mi?