Eðitim meselelerini tartýþýrken ülkemizde hamaset ön plana çýkýyor.
Bunun temel nedeni de eðitim sektörünün bizim ülkemizde temel harcýnýn þartlandýrma üzerinden atýlmýþ olmasý; bu þartlanmalara, þartlandýrmalara aykýrý þey söylemek Türkiye’de tehlikelidir.
Oysa, çaðýmýzda eðitim meselesi hamaset dýþýna taþýnmak zorunda zira konu artýk ulus devlet vatandaþý üretmekten nitelikli, yarýþmacý, rekabetçi, küresel beþeri sermaye üretme aþamasýna geldi.
Birleþmiþ Milletler Kalkýnma Programý (UNDP) geçtiðimiz günlerde 2013 Ýnsani Kalkýnma Raporu’nu açýkladý.
Kiþi baþýna gelir (PPP bazýnda), eðitim ve saðlýk kriterlerine göre 185 ülke insaný kalkýnmýþlýk sýralamasýna konmuþ, Türkiye 90. sýrada; bu sýralamadan aklý baþýnda herkesin elem duymasý lazým, bu konuya millyetçilik kavramý üzerinden baþka bir yazýda geri döneceðim.
BM Kalkýnma Programý istatistiklerinde ülke eðitim raporlarý da mevcut; bendeniz de bugün bu konuya bir mukayese yaparak, mesela, Türkiye ile Ýtalya’yý mukayese ederek gireceðim.
Türkiye 185 ülke arasýnda insani kalkýnmýþlýk endeksinde 90. sýrada iken, Ýtalya 25’de.
Türkiye’de 15 yaþ ve yukarý nüfusun ortalama eðitim yaþý 6.5 iken, Ýtalya’da 10.1.
Türkiye’de kamu eðitim harcamalarýnýn milli gelire oraný yüzde 2.9 iken bu oran Ýtalya’da yüzde 4.7.
Türkiye’de ilköðretim öðrencilerinin ilköðretimi, bir nedenden terk oraný yüzde 8.2 iken, Ýtalya’da söz konusu oran binde üç ya da yüzde 0.3.
Bugün (2012) eðitim görmekte olan çocuklarýn beklenen eðitim yaþý ülkemiz Türkiye’de 12.3 iken, ayný oran Ýtalya’da 16.2.
15 yaþ ve yukarý yetiþkin nüfusun okuma-yazma oraný ülkemiz Türkiye’de 90.8 iken, ayný oran Ýtalya’da yüzde 98.9.
Tüm bu deðiþkenlere baðlý olarak hesaplanan eðitim endeks deðeri ülkemiz Türkiye’de 0.608 iken, Ýtalya’da 0.852.
Ýlköðretim, lise ve üniversite öðrencilerinin ayný yaþ grubundaki toplam nüfusa oraný brüt okullaþma oraný diye bir kavramý bize veriyor; söz konusu oran ülkemiz Türkiye’de yüzde 76 iken Ýtalya’da yüzde 91.
Baþka bir ifadeyle, ülkemizde 6-24 yaþ grubu nüfusun yüzde 76’sý bir okula kayýtlý iken, bu oran Ýtalya’da yüzde 91.
Görüldüðü gibi durum, ülkemiz açýsýndan hiç de parlak deðil.
Zaten nerede bir baþarýsýzlýk var ise, orada hamaset de ön plana çýkar; baþarýnýn hamasete ihtiyacý yoktur.
Bu karþýlaþtýrmada Ýtalya’yý neden seçtim diye sorulabilir.
Ýlk vereceðim cevap, herkesin, www.undp.org sitesine girip 2013 Raporu’na ulaþabileceði ve ülkemiz Türkiye ile istediði ülkenin eðitim ve baþka istatistiklerini karþýlaþtýrabileceði.
Ancak, belki daha da önemlisi, Türkiye’mizi, Angola, Sudan, Afganistan gibi ülkelerle karþýlaþtýrýp, “bak, durumumuz ne kadar parlak” demeyi hem kendime, hem de daha önemlisi Türkiye’ye yakýþtýrmamam.
Türkiye’yi Ýngiltere, Fransa, Ýsviçre, Ýsveç, Hollanda gibi ülkelerle de karþýlaþtýrmýyorum, bu karþýlaþtýrma da bize haksýzlýk olur.
Ama, Ýtalya, Türkiye için mukayese edilebilir olmasý gereken bir ülkedir, daha doðrusu zaman içinde öyle olmalýdýr.
Ortalama eðitim yaþý (15 yaþ ve yukarý nüfus) Türkiye’nin 6.5, Ýtalya’nýn 10.1; bu eþitsiz durum düzeltilmeden ülkemizin ekonomide önemli ve kalýcý bir hamle yapmasý mümkün olamayacak.
Üstelik, bu mukayeselerde eðitimin kalitesi, ideolojisi hesaba katýlmýyor, bir de bu yapýlmýþ olsa, durum çok daha sevimsiz hale gelebilecektir.
