Eðitim ile ekonomik geliþme arasýndaki iliþki son yýllarda daha fazla ilgi çekiyor. OECD’nin Uluslararasý Öðrenci Deðerlendirme Programý (PISA) testleri eðitimdeki iyileþme ile gayrisafi milli hâsýla arasýndaki deðiþimi çok net bir þekilde kanýtladý. OECD verilerine göre son 10 yýlda geliþmiþ ülkelerde gözlenen ekonomik büyümenin % 50’si iþ ve el becerilerinde eðitim yoluyla oluþan iyileþme sayesinde yakalandý.
Ülkelerin eðitim düzeylerini ölçen raporlardan biri de Pearson adlý þirket ile The Economist dergisi tarafýndan hazýrlanan ‘The Learning Curve’ (Öðrenme Eðrisi) adlý çalýþma. Ýki yýl önce baþlayan bu raporlamaPISA testlerini ve diðer test ve deðerlendirmeleri de kullanarak 50 ülke hakkýnda en geliþmiþ sonuçlarý veriyor. Türkiye de bu çalýþmada deðerlendirilen ülkelerden biri.
Pearson-Economist raporunda ülkeler ilkokuldan yaþam boyu eðitime kadar pek çok faktör ile birlikte deðerlendiriliyor. Tüm bu deðerlendirmelerin sonucunda eðitim sistemi en baþarýlý çýkan ülkelerin baþýnda iseGüney Kore geliyor. Kore, geçtiðimiz yýlýn da birincisi. Sadece bu rapor deðil, PISA testleri ve diðer deðerlendirmeler de Kore’yi hep üst sýralarda gösteriyor. Dünyanýn en baþarýlý ilk 100 üniversitesi sýrlamalarýnda da Kore üniversitelerinin hýzlý yükseliþini görebiliyoruz.
Bu da bizlere Kore’nin ekonomide ve teknolojide yakaladýðý baþarýnýn hiç de tesadüfi olmadýðýný kanýtlýyor. Bugün hepimizin evinde en az birkaç Kore üretimi ürün bulunuyor. Otomotivden cep telefonuna, bilgisayardan televizyona hemen her alanda Kore firmalarý dünya liderliðine oynuyor. Ýþte bu göz kamaþtýrýcý baþarýnýn arkasýnda hýzla iyileþen ve tüm bir ömüre yayýlan bir eðitim sistemi var.
2014 Pearson Raporu’nda Kore gibi diðer Doðu Asya ülkelerinin de ön sýralarda olduðunu görebiliyoruz: Ýkinci sýrada Japonya, ardýndan sýrasýyla Singapur, Hong Kong (Çin) yer alýyor. Bu veriler bizlere Uzak Doðu’nun yükseliþindeki önemli sýrlardan birinin de eðitim olduðunu kanýtlýyor.
Listede ilk 20’yi Uzak Doðu ülkeleri dýþýnda Avrupa ve Kuzey Amerika kaplýyor: Finlandiya (5), Ýngiltere (6), Kanada (7), Hollanda (8), Ýrlanda (9), Polonya (10), Danimarka (11), Almanya (12), Rusya (13), ABD (14), Avustralya (15), Yeni Zelanda (16), Ýsrail (17), Belçika (18), Çek Cumhuriyeti (19), Ýsviçre (20). Türkiye’ye gelirsek, Türkiye geçen yýl listede 34. sýrada idi. Bu yýl da yeri deðiþmemiþ.
Görüldüðü üzere eðitimde en iyi olanlar listesi ayný zamanda geliþmiþlikte en ileri ülkeler listesine çok benziyor.
***
The Learning Curve 2014 Raporu baþarý sýralamasý dýþýnda pek çok önemli bulguyu da ortaya koymuþ. Örneðin uzmanlara göre eðitim artýk ömür boyu sürmeli, aksi takdirde gerileyen becerilerin ekonomiye maliyeti çok yüksek oluyor. Ýkinci olarak, eðitimde baþarý ile eðitim kurumlarýnýn özerkliði ve hesap verebilirlikleri arasýnda doðrudan bir iliþki kurulmuþ. Kanaatimce Türkiye’de en sorunlu alanlardan biri kurumsal özerlik ve buna baðlý olarak ortaya çýkan eðitimde rekabet eksikliði.
Raporun bir diðer sonucu ise okullardan mezun olanlarýn önemli bir kýsmýnýn kendilerinden beklenen becerilere sahip olamayýþlarý ve iþi iþ yerinde öðrenmek zorunda kalmalarý. Uzmanlara göre beceriler uygulama ile korunabilir, bu da okullarda uygulamaya dönük çalýþmanýn önemini ortaya koyuyor.
Rapor ayrýca eðitimde kalitenin arttýrýlmasý için teknolojiye fazla güvenilmemesi gerektiðini, meselenin özünün teknoloji olmadýðýný söylüyor.
