Tedavi, basit bir þekilde verilen ilacýn yutulmasýndan öte ustalýk isteyen bir sanat. Her safhasýnýn mevcut bilimsel bulgulara göre akýlcý bir þekilde planlanmasý gerekiyor.
Farklý þekillerde geliþen ve seyreden 200 kadar eklem hastalýðý tipi bulunuyor. Bunlar arasýnda romatoid artrit, osteoartrit en çok bilinenleri. Ancak Kaschin-Beck hastalýðý, ankilozan spondilit, gut artriti, psöriyatik artrit, sistemik lupus eritematoz, fibromiyalji, bel/boyun aðrýsý gibi daha birçok çeþidi de var. Kesin bir çözüm henüz bilinmediðinden, genel yaklaþým hastalýðýn daha fazla ilerlemesini önlemek, hastalarýn þikayetlerinin hafifletilmesi, yaþam kalitesinin artýrýlmasýna yönelik ilaç uygulamalarý. Bu amaçla hastalýklarýn ortak özelliklerinin yangý olmasý nedeniyle yangý-giderici ve aðrý kesici ilaçlar yaygýn bir þekilde kullanýlýyor. Ancak mevcut yangý-giderici ve aðrý kesici ilaçlarýn ülser, karaciðer harabiyeti gibi ciddi yan etkileri nedeniyle, bunlarýn sýklýkla kullanýlmasý neticesi, halk arasýndaki tabiriyle “Bir tarafý düzelteyim derken, diðer bir taraf bozuluyor.”
ETKÝSÝ ALTI AY SONRA ÇIKIYOR
Doðal tedavi seçenekleri arasýnda ‘glukozamin’ ve ‘kondroitin’, ayný zamanda vücudumuzda kýkýrdak ve eklem sývýsýnýn temel bileþenleri olmasý bakýmýndan daha güvenilir bir seçenek olarak son yýllarda giderek artan bir þekilde tercih ediliyor. Ancak etkinliði üzerinde yürütülen klinik çalýþmalarýn sonuçlarýnda görülen tutarsýzlar nedeniyle bu ürünlerin gerçekten etkili ya da etkisiz olduðuna karar verebilmek zorlaþýyor. Bu konuyu aydýnlýða kavuþturmak için yapýlan meta analiz çalýþmalarý ve ilgili yorumlarýn sonuçlarý kanýmca son derece önemli bazý püf noktalarýný ortaya koyuyor:
- ABD’de piyasada satýlan glukozamin ürünlerinin hiçbirinin içinde ambalaj üzerinde yazýlan miktarda etkili madde bulunamamýþ. Yani satýn alýnan ürünün kalitesi, firma güvenilirliði son derece önemli. Aklýma ABD’den dönerken büyük kutularda satýlan bu ürünleri satýn alýp da getirenler geliyor!
- Etkisi ancak altý ay kullanýldýktan sonra ortaya çýkýyor. Yani kýsa sürede beklentilerin yüksek olmamasý gerekiyor.
- Kýkýrdak oluþumunda temel bileþenler olan proteoglikanlarýn oluþumu için kükürt (sülfür) önemli. Bu nedenle olumlu sonuç alýnan klinik çalýþmalarda glukozamin sülfat (1500 miligram) kullanýldýðý görülüyor.
- Klinik çalýþmalarda glukozamin sülfat ve kondroitin sülfat karýþýmý uygulanan hastalarda, etik bir kural olarak, gerektiðinde hastalarýn aðrý kesici kullanmalarýna izin verilir. Tedavinin baþarýsý glukozamin/kondroitin uygulanmadan önce ve sonrasýnda kullandýðý aðrý kesici miktarýndaki azalmayla deðerlendirilir. Bu uygulamalarda aðrý kesici olarak parasetamol kullanýlmýþsa kandaki sülfat deriþimi düþtüðü için tedavinin baþarýsýz olduðu görülüyor. Bunun muhtemel nedeninin oluþan ‘sülfat-parasetamol’ metabolitinin idrar ve safrayla vücuttan hýzla atýlmasý olabileceði ileri sürülüyor.
ZEYTÝN YAPRAÐI ÇAYI ÝÇÝN
Glukozamin sülfat/kondroitin sülfat formülünün içinde ‘doðal yangý-giderici’ bileþenlerin bulunmasý eklemlerdeki yangýya baðlý hasarýn ilerlemesinin önlenmesi bakýmýndan yararlý olacaðý bildiriliyor. Bu amaçla ananas meyvelerinden elde edilen ‘bromelin’ yangý-giderici özelliðinin yaný sýra glukozamin ve kondroitinin emilimini artýrýcý etki de yapýyor. Yangý-giderici özelliðinin yaný sýra aðrý kesici etkisiyle Güney Afrika bitkisi olan þeytan pençesi (Latince adý ile Harpagophytum procumbens) hastalarýn aðrý þikayetlerinin giderilmesi bakýmýndan önemli bir katký saðlýyor.
Bu önerilen besin desteði uygulamalarýnýn yaný sýra eklem hastalýklarýnda Omega-3 ya da resveratrol gibi antioksidan desteklerin kullanýlmasýnýn kýkýrdak hasarýnýn ilerleyiþinin önlenmesi ve eklem yapýsýnýn onarýmý, eklemlerde aðrý ve hastanýn hareketliliðinin saðlanmasý bakýmýndan yararlý olabileceði bildiriliyor. Bir baþka seçenek ise günde 2-3 bardak zeytin yapraðý çayý içilmesi. Bu suretle eklemlerdeki hasarýn onarýlmasýna yardýmcý olunabilir. Olabilir diyorum, çünkü her reçetenin herkese mutlaka iyi geleceði þeklinde genel bir kural da yoktur.
