Osteoartrit (eklem kireçlenmesi) en sýk görülen eklem hastalýðý olarak önemli bir saðlýk sorunu. Radyolojik incelemelerde 65 yaþ üzeri fertlerin önemli bir kýsmýnda, 75 yaþ üzeri fertlerin ise yüzde 80’inde çeþitli derecelerde osteoartrit geliþimi tespit edilmiþtir. Bu saðlýk problemi eklemlerde kýkýrdaðýnýn yapýsýnýn bozulmasý, aþýnmasý, incelmesi ve hatta kaybýna yol açar. Ayrýca kýkýrdaðýnýn altýndaki kemik dokusunda da deðiþiklikler sonucu kemikte büyümeler ve eklem kenarýnda çýkýntýlar geliþir. Bütün bu dejeneratif deðiþiklikler sonucu eklemlerin normal yapýsý bozularak hareketlerde kýsýtlanmaya ve aðrýya neden olur.
Bu hastalýðýn tedavisinde maalesef etkin ajanlar henüz bulunmuyor. Hastanýn þikayetlerinin aðrý kesici ve yangý giderici ilaçlarla hafifletilmesine çalýþýlýrken, eklemlerdeki hasarýn ilerleyiþinin yavaþlatýlmasý için de glukozamin, kondroitin, hiyalüronik asit gibi destekleyici doðal kaynaklý ürünlerden yararlanýlýyor. Ancak bu uygulamalarda en önemli sorun aðrý kesici ve yangý-giderici ilaçlarýn sürekli kullanýlmasýyla hastalarda bir-üç ay gibi bir süre içerisinde ortaya çýkabilen mide-baðýrsak þikayetleri.
UYGULAMA DÖRT HAFTA SÜRÜYOR
Osteoartrit hastalarýnda yararlý olabilecek daha güvenilir doðal aðrý kesici ve yangý giderici seçeneklerden yazýlarýmda ara sýra bahsederim. Bu konuda etkinliði bilinen bitkilerden biri de zencefil kökü. Zencefil özütü taþýyan bir formülasyonla yürütülen ve yeni yayýmlanan bir klinik çalýþmanýn sonuçlarýndan söz etmek istiyorum.
Yapýlan ön muayene sonucu seçilen 43 gönüllü osteoartrit hastasýndan 21’ine özel bir zencefil özütü taþýyan ürün (günde 340 miligram), 22’sine ise yangý giderici bir ilaç olan diklofenak (100 miligram) veriliyor. Uygulamada kullanýlan zencefil özütünün dört gram kökten elde edilen 200 miligram standart özüt taþýdýðý bildiriliyor. Her iki grup hastaya ayrýca deney süresince 1000 miligram glukozamin veriliyor. Uygulama dört hafta sürdürülüyor. Çalýþmanýn baþlangýcý, yedi, 14, 28 gün ve altý ay sonunda yapýlan tetkiklerle uygulamanýn etkinlik deðerlendirilmesi yapýlýyor.
Etkinlik deðerlendirilmesi hem hastaya uygulanan anket (VAS) hem de endoskopiyle mide ve duodenumdaki olumsuz geliþmelerin tespiti, biyopsiyle alýnan mide mukozasý örneklerinde prostaglandinlerin tespiti ve biyokimyasal (serum gastrin-17 seviyesi) analizlerin sonuçlarýna göre yapýlýyor.
MÝDE ASÝDÝNÝ ARTIRMIÞ AMA...
Her iki grup hastada da hem durma ve hem de hareket halinde aðrý þikayetlerinde yüzde 60-70 arasý bir azalma saðlandýðý ve etkinliðin altý ay kadar sürdürülebildiði bildiriliyor. Ancak diklofenak grubunda yapýlan incelemede mide mukozasýnda belirgin bir dejenerasyon (endoskopi ve prostaglandin seviyesinde azalma) ve buna baðlý olarak mide þikayetlerinde belirgin bir artýþ tespit edilmiþ. Zencefil grubunda ise mide mukozasýnda herhangi bir olumsuz geliþme gözlenmezken, mide mukozasýnda prostaglandin seviyesinin arttýðý bildirilmektedir. Ancak zencefilin muhtemelen mide asidini artýrýcý etkisi nedeniyle iki hastada gastrik reflü þikayeti nedeniyle uygulama durdurulmuþtur. Daha önce deney hayvanlarý üzerinde yürütülen bir çalýþmada da zencefil kökünün ülseri önlediði yönünde bulgular yayýmlanmýþtý.
Sonuçta zencefil özütünün osteoartrit hastalarýnda þikayetlerin hafifletilmesinde sentetik yangý giderici ilaçlar kadar etkili olduðu, buna karþýlýk mide ve baðýrsaklarda herhangi bir olumsuz geliþmeye yol açmadýðý görülmektedir.
