CHP ile MHP’nin ortak adayý Ekmeleddin Ýhsanoðlu aslýnda þöyle bir zorunluluk sonucu ortaya çýktý: Bu partilerin cumhurbaþkanlýðý seçiminde tek tek aday çýkarmalarý halinde baþarýsýz olacaklarý matematiksel kesinliðe sahipti... Gerçi seçimin ikinci tura kalmasý durumunda iki parti tabanýnýn AK Parti adayýna karþý bir diðerini desteklemesi hiç deðilse teorik olarak mümkün. Ama ikinci turda yarýþacaklar ilk turda en fazla oy almýþ olan iki aday olacaðýndan oy oraný daha yüksek olan CHP adayýnýn AK Parti adayýyla beraber ikinci tura kalmasý da matematiksel olarak daha muhtemel. Dolayýsýyla ikinci turda MHP tabanýnýn CHP adayýna oy vermesi gerekecekti. Adayýn kimliðine baðlý olarak bu da mümkün. Ama MHP seçmeninin en azýndan belirli bölgelerde AK Parti adayýna destek vermesi de mümkün. Bu olmasa bile CHP ve AK Parti adaylarýnýn yarýþacaðý ikinci turda MHP’lilerin tamamýnýn sandýða gitme konusunda istekli olacaðýný düþünmek zor.
Diðer taraftan, seçimin ikinci tura kalmasý durumunda CHP ile MHP’nin mevcut oylarý sonuç almaya yetmiyor. Sonuç almak için BDP/HDP oylarýnýn yardýma yetiþmesi gerekiyor. Bu da bugünkü þartlarda imkansýz olsa da teorik olarak gerçekleþmesi mümkün bir seçenek... Ama BDP kitlesinin oy vermeye razý olacaðý bir adaya MHP kitlesinin de ayný oranda sýcak bakabileceðini düþünmek hiç kolay deðil!
Özetlersek, AK Partili adayýn kazanmamasý için öncelikle cumhurbaþkanlýðý seçiminin ilk turda sonuçlanmayýp ikinci tura kalmasý gerekiyordu. Bunun bir garantisi yoktu. Ýkinci tur söz konusu olsa bile yine hem MHP hem de BDP seçmeninin teveccühünü kazanabilecek bir aday profiline ihtiyaç vardý. Bu da olacak iþ deðildi.
Uzun sözün kýsasý, bütün bunlar göz önüne alýnarak ayrý ayrý aday çýkarmanýn iþe yaramayacaðý sonucuna varýldý ve ortak aday çýkarýlmasýna karar verildi. Ekmeleddin Ýhsanoðlu ismi ise muhafazakâr seçmen kitlesinin AK Partili adaya oy vermekten vazgeçebileceði düþünülen kýsmýnýn desteðini alabileceði beklentisiyle tercih edildi. Böylelikle BDP seçmeninin desteðine bel baðlamak gibi ümitsiz bir seçenek yerine gerçekleþmesi nispeten daha mümkün bir seçeneðe para yatýrýlmýþ oldu.
Bu açýdan Ekmeleddin Ýhsanoðlu tercihinin akýllýca olduðunu söylemek lazým. Ama baþka bir açýdan bakýldýðýnda bu tercihin büyük bir “stratejik risk” anlamýna geldiði görülebilir: Tamam, CHP ile MHP liderlikleri -haklý olarak- bu seçimde iki partinin oylarý birleþse bile baþarý þanslarýnýn olmadýðýný görerek ekstra oy getirecek bir aday formülüne sarýlmak zorundaydýlar. Ama bulduklarý bu adayýn kendi parti tabanlarýnda da firesiz destek görmesi þartýný göz ardý ettiler.
Demek istediðim, “Ekmeleddin Ýhsanoðlu AK Parti’den veya BDP’den oy alabilir mi” sorusundan önce “CHP ve MHP tabanlarýndan bu adaya firesiz destek çýkar mý” sorusunun cevabý aranmalýydý.
CHP’nin meclis grubunda ve teþkilatlarýnda ilk anda oluþan hoþnutsuzluk ve itirazlar bu partinin tabanýnýn yönelimi konusunda da bir sinyal kabul edilebilir. Ýhsanoðlu’nun dindar kimliðinin CHP tabanýnýn tamamýnda bir problem oluþturacaðýný düþünmek yanlýþ. Ama bu parti tabanýnýn hiç deðilse bir bölümünün gözünde Erdoðan ile Ýhsanoðlu arasýnda bir fark olmadýðýný da kabul etmek gerekir. Bu olumsuzluk belki parti tabanýndaki “Erdoðan seçilmesin de kim seçilirse seçilsin” duygusuyla tolere edilebilir ama CHP’nin kitlesini firesiz sandýða yöneltmesini zorlaþtýracak bir aday profili Ýhsanoðlu.
Ýlk bakýþta Ýhsanoðlu’nun adaylýðýnda asýl problemin CHP tabanýyla olduðu düþünülüyor ama MHP’deki problem daha öldürücü olabilir... MHP yönetimi her ne kadar “Yozgatlý” kimliðine vurgu yaparak hakkýnda sempati oluþturmaya çalýþsa da Ýhsanoðlu bu partinin tabaný için fazla “enternasyonal” bir portre. Ben bu ayrýntýnýn önemli olduðunu düþünüyorum. Bu bir... Ýkincisi, yetiþtiði ortam ve kiþisel hassasiyetleri itibarýyla muhafazakâr-milliyetçi bir kimlik taþýdýðý söylenebilir Ýhsanoðlu için. Ne var ki çatý adayýnýn ideolojik-politik çizgisinin bugünkü MHP’nin çizgisiyle çok da uyumlu olduðu söylenemez.
Geçen gün Taha Akyol’un tv programýnda çözüm sürecine destek veren ifadeler kullanmasý bile MHP tabanýnda homurdanmalara yol açtý. Ýhsanoðlu’nun sol-liberal çevrelere sevdirilmesi için ortaya atýlan birtakým özelliklerinin ise MHP tabanýnda hiç olumlu yanký bulmayacaðý muhakkak. Sözgelimi yýllar önce anayasadan “Türk” ifadesinin çýkartýlarak yerine “Türkiye vatandaþlýðý” ifadesinin konulmasýný öneren bir taslaða imza atmýþ olmasý bu parti tabanýnda hoþ karþýlanmaz herhalde. En azýndan bu hassasiyetlere sahip MHP’lilerin koþa koþa seçim sandýðýna gideceklerini düþünmemek gerekir.
Özetle, Ekmeleddin Ýhsanoðlu’nun adaylýðýyla ilgili asýl problem çatýyý inþa eden iki partinin tabanlarýnýn sandýða firesiz ulaþmalarýnýn zorluðu.
