Ekonomideki baþarýlarýn arkasýnda “kendi modellemelerini” algýlatmaya çalýþanlara bir not düþerek baþlayalým; Türkiye’de her alanda olduðu gibi son 13 yýldýr ekonomiyi de ayakta tutan LÝDERLÝK ve karar alabilmedir...Þahýslara odaklý bir ekonomi modellemeye çalýþanlar þunu çok iyi bilsinler ki; ekonomimizde önemli bütün kararlar LÝDER tarafýndan alýnmýþ ve uygulanmýþtýr...
Sevgili dostlar, Türkiye’yi yöneten aklýn 2002-2015 arasýndaki 13 yýllýk deðerleme sürecindeki “liderliðe olan güven tabanlý” ekonomi politikalarýndaki baþarýsý gerçekten takdire deðer. Son 11-13 yýlda 150-250 milyar dolar GSMH aralýðýndan 750 milyar-1 trilyon dolar aralýðýna gelmek hele hele Türkiye’nin “çok aðýr”, dünyanýn iki büyük kriz atlattýðý ortamda kolay deðil... Dediðim gibi baþarý önemli ve yakalanmasý kolay deðil! Bu baþarýnýn altýnda yatan GÜVEN VEREN LÝDERLÝK dinamikleri çok önemli...
Bu noktada “piyasada panik pazarlamak isteyenlerin” ACÝL SATALIM PARA GELSÝN þarkýsý eþliðinde bazý özelleþtirmeleri de araya sýkýþtýrmaya çalýþtýðýný net görebiliyoruz. ! Acele yok ! Türkiye’nin acil mal satacak en küçük bir verisi de yok ! Yabancýlarýn MB rezerv kriter raporlarý dahi, her türlü zorlanamalarýna raðmen, Türkiye’nin birçok AB ülkesinden iyi noktada olduðunu gösteriyor!
Bu tespitler sonrasý özellikle Baþkanlýk sistemi yolunda, özelleþtirme modellerini sorgulamakta yarar var. Birlikte düþünelim...
A- Sabit getirili “yapýlarýn” özelleþtirilmesinde “þirket yönetimi devrini” hangi mantýk içinde olursa olsun anlamam mümkün deðil... Örnekler verelim ve devam edelim;
1- Köprü ve otoyollarýn 25 yýllýk getirisi belli ve büyüyen bir ekonomide “trendin yukarý” gitmesi yani daha fazla tüketim olmasý kaçýnýlmaz. Böyle bir gerçek içinde “yönetimin devredilmesi” doðru deðil. Yapýlmasý gereken GEÇÝÞ A.Þ. adýnda bir þirket kurmak, bu imtiyazý “25-99” yýllýk periyotlardan birini seçerek o þirkete devretmek ve bu þirketin “% 99 hissesini” halka arz ederek, yönetimi Devlet elinde býrakmak. Daha açýk yazayým; köprü ve otoyollarýn gelecek 49 yýllýk gelirini bir þirkete devredip o yapýnýn da hisselerini halka arz etseydik alacaðýmýz para 5 milyar dolardan çok daha fazla olacaktý...
2- Elektrik daðýtým ihalelerini de anlayabilmiþ deðilim. Gelir zaten cepte ve artan bir yapý içinde gelecek yýllarýn da getirisi tahmin edilebilir. Böyle bir denkleme bakýnca devir yanýnda kýsmen “halka arz” yine en doðru yol. Neden bir özel yapýya yönetim devri yapýlýr sorusuna verilecek çok mantýklý bir cevap yok!
B- Yukarýdaki ANA MANTIK ile bakýnca apaçýk ortada olan bazý adýmlar tanýmlanabilir. Örnek; TPAO ve BOTAÞ gibi þirketlere 99 yýla kadar uzanana imtiyazlar tanýmlanabilir ve bu yapýlar da halka arz edilebilir.
C- Bunun yanýnda blok satýþ ile kontrolün geçmesine alternatif olacak þekilde kamunun deðerli þirketlerinin bir kýsmýnýn halk ile paylaþýlmasý ile ilgili çok net adýmlar atýlabilir. Varlýðýný halký ile paylaþan DEVLET EN doðru adýmý atar. Bugün Türk vatandaþlarýnýn bankalarda 1 trilyon TL üstünde birikimi var ve alacak varlýk bulmakta zorlanýyorlar... Bu þirketlere en güzel örneklerden biri de Türk Hava Yollarý...Son 12 yýlda çok iyi yönetildi ve sonuç alýndý.
Sevgili dostlar, HALKBANK yýllardýr blok satýlmaya çalýþýldý ve sonunda doðru bulunarak halka arz yapýldý. Sonuç çok açýk ve net; baþarýlý bir katýlým, piyasaya giriþ sonrasý yükselen deðer! Bu gerçekleþmeden yola çýkarak “geneli ve detaylarý” sorgulayabilir ve çok önemli adýmlar atabiliriz...
Baþkanlýk yolunda “yabancýlarla DERWÝSH MODEL borç iliþkisi kurmadan nasýl olacak” diyerek þaþý bakanlara bir not; BAKMASINI bilenler için Türkiye “varlýk denizi” üstünde yatýyor! Uyanalým ve bakalým!
Sonuç: Yýllardýr ayný doðrultu da TEZÝ detaylandýrmaya devam ediyorum... Türkiye’nin geldiði noktada “Birine tamamen DEVÝR ile özelleþtirmenin” doðru olmadýðýný düþünüyorum. Devlet, varlýklarýný satacak veya özelleþtirecek ise ALMA HAKKINA ÝLK SAHÝP OLAN BU ÜLKENÝN ÝNSANLARIDIR! Yani doðru yöntem halka arz etmektir... Baþkanlýk yolunda en önemli adým; DEVLETÝN VARLIKLARINI HALKI ile paylaþmasý...
Son söz: UZUN LAFIN KISASI YENÝ MODELLEMELER ÝLE TÜRKÝYE’YE YATIRIM GETÝRECEK ADIMLAR ATILMALI! En basit bilinenden yola çýkarak FAÝZ ARTTIRMAK ve yüksek maliyet gözden kaçtýðý için yalancý baharlarda yaþamak ÝÞÝN KOLAYI! Zorluk varsa aþýlmak ve hedefe ulaþmak içindir! Baþýmýzý okþatarak bir yerlerde olmayý deneseydik Çanakkale’de yüzbinlerce þehidimiz yatmazdý! Yüzyýl önce baþlayan tam baðýmsýzlýk savaþý ekonomik baðýmsýzlýk ile perçinlenmedikçe tam baðýmsýz olunamaz...
