Birçok sigortalýnýn zaman zaman sorduðu bir konu, prim ödemesi. SGK primini ödemiþ olanlarýn ileri yaþa gelmeleri ve çalýþma hayatýna son vermelerinden dolayý prim günlerini tamamlama ve emeklilik imkânlarýnýn kalmamasý nedeniyle primlerini iade alma yolu aranmaktadýr. Buna toptan ödeme denilmektedir.
Emeklilik için yaþ þartýný doldurduðu halde sigortalýnýn prim ödeme gün sayýsý toplamýnýn emekli maaþý baðlanmasý için yeterli olmamasý halinde geçerlidir. Bu durumda sigortalýnýn emekli olma ihtimali olmadýðýndan sigortalý adýna yatýrýlan malullük yaþlýlýk ve ölüm sigortasý priminin tamamý (bildirilen SPEK tutarýnýn %20 si) sigortalýya talebi halinde toptan ödeme olarak verilir.
Türk Sosyal Güvenlik Sistemi'nde gerek Türk vatandaþlarý gerekse de yabancý sigortalýlar için istedikleri zaman primlerini alabileceðine iliþkin prim iadesi uygulamasý bulunmamaktadýr.
SGK primlerinin toptan ödemesi sýnýrlý durumlarda ve emekli olma þartlarýný saðlayamama veya baþka nedenlerden dolayý sigortalýlarýn gerekli þartlarý saðladýklarýnda primlerinin iadesini isteyebilmeleri mümkündür.
Emekli olma þartlarýný saðlayamama veya baþka nedenlerden dolayý sigortalýlarýn gerekli þartlarý saðladýklarýnda primlerinin iadesini isteyebilmeleri mümkündür. Sigortalý, emeklilik yaþýna gelmiþ ancak yeterli prim ödemesi yoksa 5510 sayýlý Kanun'un 31. maddesi uyarýnca SGK'ya ödediði primleri iade alabilir. SGK tarafýndan sigortalý olarak gösterildikleri dönemde adlarýna yatýrýlan primlerin toptan ödeme þeklinde sigortalýya verilmesi mümkündür.
5510 sayýlý Sosyal Sigortalar ve Genel Saðlýk Sigortasý Kanunu'nun 31. ve 36. maddeleri ile geçici 5. maddesinde toptan ödeme iþlemlerinin nasýl yapýlacaðý açýklanmaktadýr.
5510 sayýlý Kanun'un 31. maddesi kapsamýnda yaþlýlýk toptan ödemesinin ihyasý ile Kanun'un 36. maddesi kapsamýnda ölüme baðlý toptan ödemenin ihyasý hakkýnda aþaðýda açýklanan iþlemler yapýlmaktadýr.
5510 sayýlý Kanunun 31. maddesi kapsamýnda yapýlacak yaþlýlýk toptan ödemesinin ihyasý iþlemleri þu þekildedir:
5510 sayýlý Kanun'un 31. maddesi kapsamýnda toptan ödeme yapýlarak sigortalýlýk süreleri tasfiye edilen kiþilerin,
· Sigortalý olmalarý sebebiyle haklarýnda yeniden malullük, yaþlýlýk ve ölüm sigortalarý priminin bildirilmiþ olmasý veya,
· Toptan ödeme ile tasfiye edilen sigortalýlýk süreleri haricinde yeni bir sigortalýlýk süresinin tespit edilmesi veya,
· Herhangi bir kapsamda borçlanýlacak süresinin bulunmasý,
Hallerinde yaþlýlýk toptan ödemesinin ihyasý yapýlabilecektir.
Ancak, yeni prim ödeme gün sayýsýnýn borçlanma ile kazanýlacaðý durumlarda ihya talebinin geçerli olabilmesi için ihya ve borçlanma taleplerinin birlikte bildirilmesi gerekmektedir.
Unutulmamalýdýr ki, üç durumda yaþlýlýk toptan ödemesi ihya talepleri kabul edilmemektedir:
1. Ýhya talebi öncesinde, yeniden malullük, yaþlýlýk ve ölüm sigortalarý primi bildirilmeyenler,
2. Toptan ödemeyle tasfiye edilen sigortalýlýk süreleri dýþýnda yeni bir sigortalýlýk süresi tespit edilemeyen,
3. Borçlanacak herhangi bir süresi bulunmayanlarýn,
Yaþlýlýk toptan ödemesi ihya talepleri kabul edilmemektedir.
