‘ÝKINCI Bahar Emeklilik’ yazý dizimizde herkesin hayalini kurduðu emeklilikle ilgili bilmek istediðiniz ama doðru bilgiye ulaþamadýðýnýz konularý iþleyeceðiz. Önce emekliliðin kýsaca tanýmýný yapalým. Emeklilik, bir sigortalýnýn belli bir yaþa kadar prim veya emekli keseneði ödeyerek çalýþmasý ve gerekli þartlarý saðlamasý durumunda herhangi bir hizmet karþýlýðý olmaksýzýn ödediði primlerin karþýlýðý olarak sosyal güvenlik sistemine göre bir aylýk baðlanmasýný ifade ediyor. TV’den, radyodan duyduðumuz veya gazetelerden okuduðumuz haberlere, köþe yazýlarýna kulak
kabartmamýza neden olan emeklilik, birçoðumuzun hayalini süslüyor.
ÇALIÞMA STATÜLERÝ
Ancak hemen baþta belirtelim ki, emeklilik þartlarý kiþinin statüsüne (SSK/4-a;Bað-Kur/4-b; Devlet Memuru/4-c veya Banka Emekli Sandýðý) ve cinsiyetine göre farklýlýk gösteriyor.
SGK’da kýsa ve uzun vadeli sigorta kollarý uygulamasý bakýmýndan, hizmet akdi ile bir veya birden fazla iþveren tarafýndan çalýþtýrýlanlar 4/a kapsamýnda (SSK’lý) sigortalý sayýlmýþlardýr.
Burada esas olan hizmet akdi yani iþçi iþveren iliþkisinin olup olmadýðýdýr.
Sanatçýlar, yazarlar, iþçi sendikasý yöneticileri, çiftçi mallarýný koruma bekçileri gibi bazý meslek gruplarý hizmet akdi olmasa bile 4/a kapsamýnda (SSK’lý) sigortalý kabul edilmektedir.
Emeklilik, SSK’lýlar için ilk defa sigortalý olduklarý yaþ dikkate alýnarak belirlenirken, Bað-Kur’lular için 01.06.2002 tarihinde kadýnlarýn 20 yýlý ve erkeklerin ise 25 yýlý doldurmalarýna ne kadar kaldýðý esas alýnýyor. Bu da statüye göre emeklilik yaþýný deðiþtiriyor. SSK’lýlara daha erken emekli olabilme imkaný veriyor.
Örneðin, ilk defa 1.1.1985 tarihinde sadece 1 gün SSK sigortalýsý olan Ahmet Bey, 1.6.2002 itibariyle toplam 3 yýl 4 ay sigortalýlýðý bulunduðu takdirde, SSK þartlarýna göre 25 yýl sigortalýlýk süresi, 48 yaþ ve 5225 prim gün sayýsýný doldurmasý durumunda emekli olabilecektir. Ayný sigortalý Bað-Kur þartlarýna göre ise 25 yýl (9000 gün) ve 58 yaþýný tamamladýðý takdirde emekli olabilecektir.
Görüldüðü üzere iyi bir emeklilik planlamasýnýn yapýlmasý hem daha erken emekli olabilme þansý verirken, daha fazla emekli aylýðý alabilmeye de imkan tanýyor.
Bu nedenle okurlarýmýzýn yazý dizimizdeki püf noktalarýný dikkatle takip etmelerini tavsiye ediyoruz. Biz de bu yazý dizimizde SSK’lýlar ve Bað-Kur’lular yönünden emeklilikte dikkat edilmesi gereken hususlarý ve püf noktalarýný okurlarýmýzla paylaþacaðýz.
SON YEDÝ YILIN ÖNEMÝ
Bir kimsenin hangi sigorta statüsünden emekli olacaðýný belirleyen unsur son yedi yýl yani 2520 gündeki sigorta primlerinin hangi statüye (SSK/4-a;Bað-Kur/4-b; Devlet Memuru/4-c veya Banka Emekli Sandýðý) göre ödendiðidir.
Emeklilik yaþý ve prim günü kiþinin statüsüne göre farklýlýk gösterebilir.
1.10.2008 öncesinde ilk defa sigortalý olanlar için son 7 yýllýk (2520 günlük) prim ödemelerine en çok hangi statüye göre prim ödendiðine bakýlarak, emeklilik þartlarý belirlenir. Eðer son yedi yýl içinde hem Bað-Kur ve hem de SSK olmak üzere iki statüye göre en fazla (1261 gün) hangi statüye göre sigorta primleri ödenmiþse o statüden emekli olacaktýr.
Ancak ilk defa sosyal güvenlik reformunun yürürlük tarihi olan 1.10.2008 tarihinden sonra sigortalý olanlar için son yedi yýl sigorta primlerine deðil, tüm çalýþma hayatýndaki ödenen sigorta primlerine bakýlarak en fazla hangi statüye göre prim ödenmiþ ise o statüye göre emeklilik þartlarý belirlenir.
EMEKLÝLÝK YAÞI DÜÞECEK MÝ?
