Emeklilik, çalýþanlarýn uzunca bir süre ödedikleri primlerin karþýlýðýnýn alýndýðý dönemlerdir. Sosyal güvenlik haklarý talebe baðlý haklardan olup emekli aylýðý da yazýlý müracaat yapýlmasýný gerekmektedir. Yazýlý olarak emekli olmak için müracaatta bulunmayanlar, emekli olma þartlarýný tamamlasalar dahi kendilerine emekli maaþý baðlanmaz.
SSK sigortalýlarýna emekli maaþý baðlanabilmesi için ayný zamanda sigortalý çalýþmalarý devam etmekte ise çalýþtýklarý iþten ayrýlmalarý ve daha sonra emekli olma talebinde bulunmalarý gerekir. Sigortalý olarak çalýþtýðý iþten ayrýlmayanlara emekli olma dilekçesi verse bile emekli maaþýnýn baðlanmasý mümkün olmayacaktýr.
Ýlk defa 1 Ekim 2008 tarihinden önce sigortalý olanlarýn emekli olduktan sonra destek primine tabi çalýþma haklarý bulunmaktadýr. Bu nedenle ilk defa 1 Ekim 2008 tarihinden önce sigortalý olanlardan emekli olmak için iþten çýkan ve ardýndan emeklilik dilekçesi verenler, müracaat tarihinden sonraki günden itibaren destek primine tabi çalýþmalarýný sürdürebilirler. Dolayýsýyla bu durumda olan sigortalýlar için, þekli de olsa iþten çýkýþ iþlemi sonrasý emekli olma dilekçesi verilmeli akabinde çalýþmalarý devam edecekse destek primi kodunda iþe giriþ bildirgesi verilmelidir.
Emeklilik dilekçesinin doldurulmasý da önem arz etmektedir. Form matbu olarak hazýrlanmýþ olup formun eksik doldurulmasý sigortalýya düþük maaþ baðlanmasý gibi bir sonuç doðurabilir. Þöyle ki; sigortalýlarýn emekli maaþý üç dönemden oluþmaktadýr. Ýlk dönem 2000 yýlý öncesi ikinci dönem 1 Ocak 2000 ile 30 Eylül 2008 arasý üçüncü dönem ise 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren olan dönemdir.
1 Ekim 2008 tarihinden itibaren olan dönem için öngörülen bir alt sýnýr aylýk baðlama oraný vardýr. Bu oran bakmakla yükümlüsü olmayanlar için yüzde 35 olanlar için ise yüzde 40’dýr. Dolayýsýyla bakmakla yükümlüsü bulunan sigortalýlarýn prim gün sayýsý 7200 günden az ise bakmakla yükümlü olduðu kiþiler var mý kutucuðunun (9 numaralý kutucuk) EVET olarak iþaretlenmesi gerekmektedir. Bu kutucuðun HAYIR iþaretlenmesi veya boþ býrakýlmasý halinde sigortalýnýn aylýk baðlama oraný yüzde 5 eksik olacak, dolayýsýyla sigortalýya eksik maaþ baðlanacaktýr.
Birden fazla SSK numarasý olanlar
Geçmiþ yýllarda birden çok SSK numarasý almýþ olanlarla SSK numarasý ile TC Kimlik Numarasý eþleþtirilmemiþ olan sigortalýlarýn emeklilik öncesinde mutlaka SSK numara birleþtirme ve SSK numarasý ile TC Kimlik Numarasý eþleþtirme talebinde bulunmalarý hak kayýplarýný önleyeceði gibi emekli maaþýnýn baðlanma süresini de kýsaltacaktýr.
Bað-Kur borcu olanlar dikkat!
Sigortalýnýn hak kaybýna yol açan bir diðer husus ise daha önceki Bað-Kur sigortalýlýðýna dayalý prim borcunun olmasýdýr. Bað-Kur hizmetlerine ait prim borcu bulunan sigortalýlara borcunu ödemediði sürece emekli maaþý baðlanmadýðý gibi aylýk baþlangýç tarihi de borcun ödendiði tarihi takip eden aybaþý olmaktadýr. Bu nedenle daha önce Bað-Kur hizmeti olanlar, bu hizmetlerine iliþkin kayýtlarý emeklilik öncesi tam ve eksiksiz olarak Bað-Kur dosyasýnýn bulunduðu SGK Müdürlüðüne teslim etmeli, borcunun olup olmadýðýný kontrol etmeli, borç varsa önce ödeme yapýlýp sonra emekli olma dilekçesi verilmelidir.
Memur ve banka çalýþanlarý dikkat!
Sigortalýlara eksik emekli maaþý baðlanmasýna neden olan bir diðer husus emekli olma talebine ait dilekçeye yani tahsis talep dilekçesine varsa geçmiþ emekli sandýk hizmetlerini, banka sandýk hizmetlerini yazmamalarýdýr.
Bu hizmetlerin emeklilikte birleþtirilmesi gerekmekte olup birleþme yapýlmamasý aylýk baðlama oranýnýn eksikliðine baðlý olarak eksik emekli maaþý ödenmesi sonucuna yol açacaktýr. Bu nedenle geçmiþte emekli sandýðý veya banka sandýðý hizmeti olanlarýn, yazýþma sürelerini de dikkate alarak emeklilik þartýný tamamlamadan en az 6 ay önce hizmet birleþtirme talebinde bulunmalarý hak kaybýný önleyecektir.
