Okurumuz Mustafa S, “18.12.2018 tarihinde emekliliðe hak kazanacaðým. Ýþyerimde 6 yýldýr çalýþmaktayým. Prime esas kazancým 12.000–15.000 TL aralýðýnda deðiþiyor. Hem kýdem tazminatý bakýmýndan, hem de emeklilik maaþý bakýmýndan emeklilik dilekçemi 31.12.2018 de mi, yoksa 31.01.2019 da mý vermeliyim? Konu ile ilgili internette birbirinden farklý ifadeler var. Hangisinin doðru olduðunu çözemedim” diyor.
Mustafa Bey, öncelikle normal þartlarda okurlarýmýza her zaman emekliliðe hak kazanýldýðýnda baþvurulmasýný tavsiye ediyoruz.
Ancak, bu yýl ülkemizin maruz kaldýðý ekonomik saldýrýlardan kaynaklanan nedenlerle enflasyonun yüksek çýkmasý beklendiðinden, 2019 yýlýnda emekli olmak daha avantajlý olacak. Bu sene deðil de 2019 yýlýnda emeklilik dilekçesi verirseniz yüzde 7-8 kadar daha yüksek maaþ baðlanýr.
5510 sayýlý Sosyal Sigortalar ve Genel Saðlýk Sigortasý Kanununa göre emekli aylýklarý, Ocak ve Temmuz ödeme dönemlerinden geçerli olmak üzere, bir önceki altý aylýk döneme göre açýklanan en son tüketici enflasyonu kadar artýrýlýr. Dolayýsýyla emekli aylýklarýný artýran unsur tüketici enflasyonudur.
SSK ve Bað-Kur emekli aylýðýný belirleyen temel parametre güncellenmiþ ortalama aylýk kazanç ile prim gün sayýsýna göre belirlenen aylýk baðlama oranýdýr. Bu ikisinin çarpýmý emekli aylýðýdýr. Her bir yýla ait sigorta prim matrahý için uygulanacak olan güncelleme katsayýsý, her yýlýn yýllýk tüketici enflasyon oranýnýn tamamý ile büyüme hýzýnýn yüzde 30’unun toplamýndan oluþur. Böylece güncellenmiþ ortalama prim matrahý ile aylýk baðlama oranýnýn çarpýmýndan oluþan aylýk, Ocak ve Temmuz ödeme dönemlerinden geçerli olmak üzere, tüketici enflasyonu kadar artýrýlýr.
Bu yöntemin doðal sonucu olarak ayný prim gün sayýsýna göre Aralýk ayýnda baðlanan aylýk ile Ocak ayýnda baðlanan aylýk arasýnda olumlu veya olumsuz fark oluþabilir.
2018 yýlý emeklisi olanlarýn, diðer bir ifade ile Kamu Kurumu çalýþanlarý için 14 Ocak 2019, özel sektör çalýþanlarý için 1 Ocak 2019 tarihi öncesi emeklilik talebinde bulunanlarýn güncelleme katsayýsý hesabýnda 2017 yýlýna ait yýllýk tüketici enflasyon oraný ile 2017 yýlý geliþme hýzý dikkate alýnarak aylýk hesaplanacaktýr. Hesaplanan aylýk 2018 yýlý Ocak ve Temmuz dönemi zamlarý nispetinde artýrýlacaktýr. 2019/Ocak ödeme döneminde bu aylýk yine altý aylýk tüketici enflasyonu kadar artýrýlacaktýr.
Örneðin; Özel sektörde çalýþan ve çalýþtýðý iþten ayrýlarak 30 Aralýk 2018 tarihinde yaþlýlýk aylýðý talebinde bulunan sigortalýnýn hesaplanan aylýðý 3.000,00 TL ise bu aylýk önce 2018/Ocak emekli zam oraný olan yüzde 5,69 sonra 2018/Temmuz emekli zam oraný olan yüzde %9,17 oranýnda artýrýlacaktýr. Dolayýsýyla sigortalýnýn 1 Ocak 2019 tarihindeki aylýðý 3.000,00 x 1,0569 x 1,0917=3.461,45 TL olacaktýr. Sigortalýnýn aylýk ödeme dönemi 21 Ocak 2019 tarihi ise bu tarihte sigortalýya 20 günlük aylýk bu tutar üzerinden ödenecektir. 21 Ocak 2019 tarihinde ise önceki 6 aylýk tüketici enflasyonu kadar (yaklaþýk yüzde 13 olabilir) artýrýlarak ödenecektir.
2019 yýlýnda aylýk talebinde bulunanlarýn, baþka bir anlatýmla kamu çalýþanlarý için 15 Ocak 2019 tarihi ve sonrasý, özel sektör çalýþanlarý için ise 1 Ocak 2019 tarihi ve sonrasýnda emeklilik talebi olanlarýn, 2018 yýlýna ait yýllýk TÜFE oraný ile 2018 yýlý geliþme hýzý dikkate alýnarak güncelleme katsayýsý belirlenecek, ortalama aylýk kazançlar bu katsayý oranýnda artýrýlýp hesaplanacak bu aylýða 2019 yýlý Ocak dönemi zammý yýlýn ikinci 6 aylýk döneminde de Temmuz zammý yansýtýlacaktýr.
Buna göre ayný dönemler için ayný prim gün sayýsý ve ayný prim matrahý üzerinden 2018 yýlý emeklisi olanlar ile 2019 yýlý emeklisi olanlarýn maaþlarý farklý hesaplandýðý için ödenecek aylýklarýn da farklý olacaðýný söyleyebiliriz.
Geçen hafta Merkez Bankasý Baþkaný 2018 yýllýk tüfe oranýnýn %23,50 olacaðýný beklediklerini açýkladý. Daha önceki Merkez Bankasý büyüme anketleri ile OECD ve Dünya Bankasý büyüme beklentisi yüzde 3,5-4 seviyelerinde. Bu da 2018 yýlý için büyümenin en az yüzde 4 civarýnda olabileceðini gösteriyor. Beklentilere göre 2018 tüketici enflasyonu yüzde 23,50 ve büyüme oraný yüzde 4 olursa; 2019/Ocak zammý yani önceki altý ay tüketici enflasyonu da yüzde 1.1313 olur. Yani emeklinin 2019 ocak zammý yüzde 13.13’e çýkacaktýr.
2019 yýlý aylýk hesabýna esas 2018 yýlý güncelleme katsayýsý ise 1,2470 olacaktýr. Bu verilere göre tüm hizmeti 2008 öncesi olanýn 2019 yýlýnda emekli olmasý halinde 2018 yýlýnda emekli olmaya göre alacaðý maaþ yaklaþýk yüzde 8 daha fazla olacaktýr. Her üç dönemde eþit prim günü olsa ortalama yüzde 7 civarýnda daha fazla maaþ baðlanacaktýr.
