Emekliliðine birkaç yýl kalan herkesin çok dikkat etmesi gereken bazý konular var.
Yýllarca çalýþýp tam emekli olacakken hayal kýrýklýðý yaþamamak için mutlaka emeklilik planlamasýný iyi yapmak gerekir.
En fazla maðduriyet yaþanan konularýn baþýnda da yýllarca SSK’lý olarak prim ödeyip emeklilik dilekçesi verildiðinde de Bað-Kur’lu sayýlmasý nedeniyle SSK primlerinin iptal edilmesi ve Bað-Kur borcu çýkarýlmasý geliyor.
Uygulamada en çok sýkýntý yaþanan konulardan birisi olan kendi þirketinde SSK’lý olma konusunda 1 Ekim 2008 öncesi ve sonrasýný ayrý deðerlendirmek gerekiyor.
Bað-Kur kapsamýnda sigortalý sayýlanlar, kendilerine ait veya ortak olduklarý iþyerlerinden, SSK kapsamýnda sigortalý bildirilemezler. Hatta þirket ortaðý olduðu þirkette bilfiil üçüncü bir kiþinin iþini de yapsa, 1.10.2008 tarihinden sonra artýk hiç kimse kendisine ait veya ortak olduklarý iþyerlerinden, 4-1/a bendi kapsamýnda sigortalý olmayacaktýr.
1 Ekim 2008 öncesinde bir kiþi çalýþtýðý anonim þirketin kurucu ortaðý/ortaðý (artýk kurucu ortaklýðýn bir önemi kalmamýþtýr) ve YK üyesi olduðunda bile üçüncü bir kiþinin yaptýðý iþi yapmasý ve ücret almasý halinde SSK’lý olarak prim ödemeye devam edebiliyordu. Yine, öncesinde SSK sigortalýsý olup, çalýþtýðý þirkete daha sonra ortak olmasý durumunda kesintiye uðrayýncaya kadar SSK sigortalýlýðý devam edebiliyordu. Bu kiþiler için kazanýlmýþ hak olmakla birlikte ortaðý ve yönetim kurulu üyesi olduðu anonim þirketten 4/a (SSK) kapsamýnda sigortalý bildirilenlerin yine kendilerine ait farklý bir þirkete nakil yapmalarý halinde maðduriyetleri olabileceðine dikkat etmeleri gerekiyor. Yani, 1.10.2008 öncesinde SSK bildirimi devam edenler, 1.10.2008 sonrasýnda ortaðý ve yönetim kurulu üyesi olduðu anonim þirketten 4/a (SSK) kapsamýnda sigortalý bildirilemeyeceklerdir.
Limited þirketlerde ise tüm ortaklarýn zorunlu 4/b (Bað-Kur) sigortalýsý olmalarý nedeni ile bu kiþiler ortaðý olduðu limited þirketten 4/a (SSK) kapsamýnda bildirilemezler.
1 Ekim 2008 sonrasýnda ise çalýþtýðý þirketin ortaðý veya sahibi olan kiþiler kendi þirketlerinde SSK’lý olarak gösterilemiyorlar. Artýk 1 Ekim 2008 sonrasýnda hiç kimse ortaðý ve YK üyesi olduðu anonim þirkette veya ortaðý olduðu limited þirkette SSK’lý olamaz.
Bir kiþi þirket hisselerini devretmeden ortaðý veya sahibi olmadýðý bir baþka iþyerinde SSK'lý çalýþabilir, bu durumda bu iþyerinde SSK çalýþmasý devam ettiði sürece Bað-Kur primi ödemez. Ortaðý veya sahibi olmadýðý baþka bir þirkette SSK çalýþmasý yoksa bu durumda þirket ortaklýðý itibariyle Bað-Kur sigortalý olmasý gerekiyor.
Yani 1 Ekim 2008 öncesinde baþlayan ve devam eden durumlarda kendi þirketinde SSK’lý olarak çalýþan kiþiler bu tarihten sonra da prim ödemenin hiçbir þekilde kesintiye uðramamasý þartýyla kendi þirketlerinde SSK’lý olarak çalýþabilirler.
Hangi kurumdan/statüden emekli olunacaðýnýn tespitinde son 7 yýl kuralý vardýr. Son 7 yýlda hangi sigortalýlýk statüsünde geçen süre fazla ise emeklilik statüsü de ona göre belirleniyor.
Emeklilikte, aylýðý baðlayýp ödeyecek kurumun belirlenmesinde, sigortalýlarýn emeklilik tarihinden geriye doðru prim veya kesenek ödenerek geçen son 7 yýllýk fiili hizmet (360 x 7 = 2520 gün) süresi esas alýnýyor.
Yani, sigortalýnýn son 7 yýllýk fiili hizmet süresi içerisinde en fazla hangi kurumda hizmeti varsa, yani sigortalýnýn son 7 yýllýk fiili hizmet süresinin yarýsýndan bir gün fazlasý olan 1261 prim ödeme günü hangi kurumda geçmiþse o kurumca veya hizmet süresinin eþit olmasý durumunda sigortalýnýn baðlý olduðu son statüye göre yaþlýlýk -emeklilik- aylýðý baðlanýyor.
Eðer son 7 yýllýk fiili hizmet (360 x 7 = 2520 gün) süresinde 3,5 yýldan/1260 günden fazla süreli 4/c statüsü varsa emeklilik statüsü de 4/c olacaktýr. Aksi durumda ise son 7 yýllýk fiili hizmet (360 x 7 = 2520 gün) süresinde son 3,5 yýldan/1260 günden fazla süreli 4/a (SSK) statüsü varsa emeklilik statüsü de 4/a olacaktýr.
Ýlk defa 1.10.2008 sonrasýnda sigortalý olanlar yönünden ise durum farklýdýr. Bunlar yönünden çalýþma hayatýnýn tümünde ödenen sigorta primlerine bakýlarak en fazla hangi statüye göre prim ödenmiþ ise o statüye göre emeklilik þartlarý belirlenmektedir.
