Türk futbolunun yerlerde süründüðünü artýk herkes kabul ediyor, bu nedenle kalabalýklar statlardan kaçýyor ama; dünya futbolu da sandýðýmýz kadar iyi gitmiyor. Yüksek kaliteli, heyecanlý ve seyir zevk veren ülke liglerinin sayýsý, iki-üçü geçmiyor... 56 ülkeli koca Avrupa içinden; Premier Lig, La Liga ve Bundesliga’yý çýkar, geriye futbolun posasý kalýr.
Eskiden naklen yayýnlar yoktu ya da çok nadir ekrana gelirdi. Ýletiþim þimdiki gibi geliþmiþ olmadýðý için, ünlü futbolcularýn fotoðraflarý bile öyle çok sýk yayýnlanmazdý. Buna raðmen herkes Hollanda, Alman, Ýtalyan ve Ýngiliz ligleri ve milli takýmlarýnýn kadrolarýný ezbere bilirdi. Þimdikiler de biliyor ama, zevk aldýklarýndan deðil; Bahis oynamak ve para kazanmak için takip ettiklerinden biliyorlar... Ýki örnek arasýnda daðlar kadar fark var. Ýddaa ve ona baðlý olarak yerli-yabancý bahis sitelerine eriþim yasaklansýn, onlar dünya futbolunun yüzüne bakmaz.
***
Genel kalitenin düþme süreci, Bosman Kararlarý’nýn uygulanmasýndan sonraki döneme denk gelir. Eskiden; futbolcularýn sözleþme süresi dolsa dahi, kulüpler bonservis bedeli alýrdý. Bosman kararýyla özgür kaldýlar... Derken, kulübünden alacaðýný tahsil edemeyen futbolculara kolay kaçýþ imkaný saðlandý. Bunu belgeleyen futbolcuya kulübünü terk etme ve geçici lisans verme dönemi baþladý. Parasýný alamayan, Ribery gibi kolay kaçar oldu... Maç baþý paralar ve imza bedeli istemeler gibi haklar da, vazgeçilmez kural haline geldi.
Oluþan yeni düzen, “Futbolcunun dini-imaný para” konseptini getirdi. Eskiden tek tip sözleþmeler yapýlýrdý. Þimdi ise, ligde kaç maç oynayacaðýný önceden garanti altýna alan uçuk sözleþme metinleri var. Teknik direktörlerin eli-ayaðý baðlandý.
Futbolculara tanýnan haklar, onlarýn özgür olmasýný deðil; birçok ülkede sorumsuz olmasýný teþvik etti. Sözleþmesini saðlama alanlar ve A klas liglerde oynamayanlar; kendi çaplarýnda derebeylik oluþturdular. Türkiye gibi ülkeler sorunlarla boðuþtu.
Bosman Kararlarý; geliþmiþ ülkelerde de sýkýntý yarattý ama, en azýndan onlar baþetmeyi becerebildiler. Gene de, futbolun DNA’sýndaki “Amatörlük heyecaný” sarmal dýþýnda kaldý. Futbolun genetiði bozuldu. Spor olmaktan çýktý, sanayi oldu.
Eski lezzetleri özlememiz, iþte bu yüzden!
