Enerji koridorlarý deyince yalnýzca bir mühendislik projesi aklýmýza gelmesin. Siyasi ve iktisadi yansýmalarýnýn yaný sýra büyük krizlere sebep olduðunu da unutmayalým.
Pandemi baþlangýcýndan itibaren zikzak çizen emtia fiyatlarý ve ardýndan gelen enflasyon küresel boyuta ulaþtý. Doðal gaz ve doðal gaz temelli üretim sistemindeki artýþlar tesadüf deðil. Doðal gaz sevkiyatlarýndaki diplomatik müdahaleler arz-talep dengesini altüst ediyor.
Rusya, Belarus ve Polonya üzerinden Almanya'ya giden gazý yarý yarýya kesti. Çünkü Ukrayna krizinin Kuzey Akým 2 hattýna etkisi büyük.
Moskova, Avrupa'yý ikiye bölen Kuzey Akým 2 Doðal Gaz Boru Hattý Projesi inþaatýnýn tamamladýðýný 10 Eylül 2021'de duyurdu. Projeyle yýllýk 55 milyar metreküplük Rus gazýnýn Baltýk Denizi üzerinden Almanya'ya sevk edilmesi an meselesi. Yaklaþýk 10 Milyar €'ya mal olan boru hattýnýn bugünlerde faaliyete geçmesi bekleniyordu.
Projenin Avrupa'nýn Rus gazýna baðýmlýlýðýný artýracaðý eleþtirileri yapýldý. Öncelikle hattýn çevresel etkileri/zararlarý (yeþil ekonomi boyutuyla) gündeme getirildi; ardýndan ise Rusya'nýn jeopolitik üstünlüðünün Avrupa'yý baðýmlý hale getirecek olmasý...
Boru hattýnýn Rusya'dan Almanya'ya doðalgaz satýþýný ikiye katlamasý bekleniyor. Ancak proje Avrupa ülkelerini böldü. Hattýn ortaklarý arasýnda Fransýz, Hollanda, Avusturya þirketleri de var. AB ile ABD arasýndaki gerilimde de en dikkat çekici konulardan birisi bu hat.
Trump, Merkel'e kameralarýn önünde kaba davrandýðýnda aslýnda bu hat üzerinden Rusya'yý sýkýþtýrmak istiyordu. Biden ise net bir tutum sergileyemediði için eleþtirildi. Ancak gizlice bazý Rus þirketlerine yaptýrýmlarý kaldýrmasý gözden kaçmadý. Biden'ýn tutumu, o günlerde Pekin'e karþý Merkel'i yakýn çevresinde tutmasý olarak yorumlandý.
ABD'nin sývýlaþtýrýlmýþ LNG satýþý ile Avrupa'yý kurtarma çabasý ise ticari rekabetle siyasi manevralarýn paralel gittiðini gösteriyor.
Ukrayna, Polonya ve Baltýk bu hattýn Rusya'yý daha güçlü kýlacaðýný, jeopolitik bir silaha dönüþtüreceðini vurguluyor.
Patrick Wintour, The Guardion'daki makalesinde Brexit'le AB'ye veda eden ama tarihsel Rusya pozisyonunu koruyan Londra'nýn meseleye bakýþýný özetlerken hattýn açýlmasýna olanak/ümit vermiyor. Berlin-Moskova arasýndaki gaz hattýna yönelik 1939'daki Molotov-Ribbentrop anlaþmasýný çaðrýþtýracak kadar öfkeli tanýmlamalar da satýr arasýnda dikkatimizi çekiyor.
Kuzey Akým'da Almanya tarafýnda eski Þansölye Schröder projenin baþýnda ve Gazprom'la hattý bugüne kadar bütün badirelere raðmen bitirdi. Þimdi merak edilen vana açýlacak mý?
Alman iç siyasetinde Yeþiller projeye karþý; SPD ise eski lideri Schröder'in projesini destekliyor. Ancak koalisyon hükümetinde proje ne kadar ýsrarlý savunulacak merak konusu.
Rusya-Ukrayna arasýndaki gerilim bu hattýn kaderini belirleyecek. Eðer gerilim bitmezse Almanya hür iradesiyle vanayý açamayacak görünüyor. Alman medyasýnýn bu projeye bakýþýnda küresel baskýnýn etkilerini görmek mümkün.
Bu hikâye bizim için önemli. Küresel etkileri olan/olacak projelerin diplomasi, yeþil endüstri, iletiþim stratejisi gibi yollarýný da döþemek gerekiyor. Karadeniz ve Doðu Akdeniz arama sondaj faaliyetleri, birçok dengeyi gözeterek yürütebileceðimiz bir enerji savaþý adeta. Elbette bu "savaþ" ancak kararlý, yüksek iradeli bir duruþla yapýlabilir.
