Enflasyon üzerine

Her ay enflasyon üzerine yazýlar yazýlýr, yorumlar yapýlýr. Malum enflasyon paranýn alým gücünün azalmasý, bir baþka ifadeyle herkesin nakit servetinin ayný oranda vergilendirilmesi.  Enflasyonun tanýmý çok eskilere gitmez. Altýn, gümüþ veya bakýr ile olan alaþýmlarý para olarak kullanýldýðý için, para paradýr, maddi bir deðiþim aracýdýr deniliyordu. Enflasyon hesabý yapýlmýyordu.

Ýnsanlarýn çalýþmaya yöneltilmesi için de paradan para kazanma yani faiz kazançlarý dört kitapta da yasaklamýþtýr. Yahudi ve Müslümanlarýn bir kýsmý faiz yasaðýna uymaktadýrlar.

Geliþen üretim araçlarý, ürün gamý, insaný ürettiðinden (kazandýðýndan çok) fazla harcamaya yönlendirmiþtir. Artan talep karþýsýnda da üretim sanayi geliþmiþtir. Bu geliþme, insanlarýn bir araya gelerek yaptýklarý tasarruf ötesinde borçlanma gereðini ortaya çýkarmýþtýr. Yani zamanla tasarruf yapan insanlarýn sayýsý çok artmýþ, kurumsal yatýrým yapan kuruluþlar ortaya çýkmýþtýr. Bu durumda Bankalar bu hizmeti yapmak için kulmuþ ve geliþmiþtir.     

Benim üzerinde durmak istediðim konu faizin haram kýlýnmasýdýr. Faizin nominal, efektif ve reel faiz olmak üzere Bakara suresinin 279. ayetinde mealen söyle denilmektedir.

“Eðer böyle yapmazsýnýz, o zaman Allah ve Resulü tarafýndan size savaþ açýlmýþ olduðunu bilin. Eðer tövbe eder seniz sermayeleriniz sizindir. Haksýzlýk etmezseniz, haksýzlýða da uðramazsýnýz”.

Yani siz anaparanýzý alýn, hangi anapara, borç verildiði tarihteki satýn alma gücündeki parayý. Bu bizi reel faizin haram olduðu kanaatine götürür. Bu anlayýþla ülkemiz ekonomisinde geriye baktýðýmýzda enflasyondan arýndýrýlmýþ faizin negatif olduðunu görüyoruz. Yani bankaya yatýrýlan bir mevduatýn faizinin alýnmasý halinde de bir kýsmý bankaya kalmaktadýr.

Temmuz ayýnda ilan edilen yýllýk enflasyon %9, nominal faizler de ortalama %7,5 olduðunu kabul edersek, bir yýl önce yatýrýlmýþ 1000 TL, bugün 986 TL olarak geri alýnýyor demektir. Bu da faiz konusunda “ siz haksýzlýk yapmayýn (yani faiz almayýn) ,size de haksýzlýk yapýlmasýn” emrine uymamaktadýr. 

Negatif reel faiz çok uzun müddet uygulandýðýnda, insanlarda tasarruf bilinci azalýr, ekonominin yatýrým yapma gücü düþer. Ülkemizin son otuz yýlýna baktýðýmýzda yirmi beþ yýl negatif faiz uygulamasýný görürüz. Bu uygulama, tasarruf sahiplerinin paralarý ile bankalarýn varlýk yönünden güçlendirmesi olmaktadýr.