4857 sayılı İş Kanunu’na göre, işverenlerin kamu veya özel sektör şirketi olmalarına göre değişmek üzere engelli, eski hükümlü ve terör mağdurlarını istihdam etme yükümlülüğü bulunmaktadır.
Bu çerçevede, özel sektör işverenleri bu yükümlülük kapsamında sadece aynı ilde elli veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde yüzde üç oranında engelli personel istihdam etmekle yükümlüdürler.
Öte yandan, kamu iş yerlerinde ise yüzde dört engelli ve yüzde iki eski hükümlü personeli veya askerlik hizmetini yerine getirirken malul sayılmayacak şekilde yaralananları mesleki becerileri, bedensel kısıtları ve ruhi durumlarına göre istihdam edilmelidir.
İŞKUR kaydı online ya da İŞKUR’a üst yazıyla başvuru yaparak yerine getirilebilmektedir. Engelli raporunda çalışamaz yazılı olan veya engellilik süresi dolmuş ve yenilenmemiş olanlar engelli olarak tescil edilemez.
Bu kapsamda 4857 sayılı İş Kanunu’nun 30 uncu maddesinde belirtilen şartlara göre; özel sektör işverenlerinin istihdam etmekle yükümlü oldukları engelli çalışanlar ile kamu sektörü işverenlerinin istihdam etmekle yükümlü oldukları engelli, eski hükümlü ve terörle mücadelede malul sayılmayacak şekilde yaralananların istihdamına ilişkin usûl ve esaslar 19.02.2020 tarihinde Türkiye İş Kurumu tarafından yayınlanan Engelli, Eski Hükümlü Ve Terörle Mücadelede Malul Sayılmayacak Şekilde Yaralananların İstihdamı Hakkında Genelge ile açıklanmıştır.
· Çalışanların engelli tanımlamasının yapılmasına,
· İstihdam yükümlülüğünün yerine getirilmesine,
· İstihdamı zorunlu engelli personel sayısının tespitine,
· Kısmi süreli çalışanların hesaplanmasının yapılmasına,
· Türkiye İş Kurumu aracılığı ve idari para cezalarına,
· İş yeri ve çalışma koşullarının engellilere göre hazırlanmasına,
· Ayrımcılık Yasağına İlişkin,
· Engelli İşçi İstihdam Teşvikine,
İlişkin usul ve esaslar İŞKUR tarafından belirlenmiştir.
Engelli işçilerin istihdam edilmesi halinde kendileri için işverenleri tarafından ödenecek sosyal sigortalar primlerinde indirim (teşvik) alabilmek mümkün olduğundan ötürü, engelli istihdamına dikkat edilmesi işverenler açısından yararlı bulunmaktadır.
Ayrıca, özel sektörde engelli istihdam edilme zorunluluğuna uyulmaması halinde istihdam edilmeyen engelli birey başına ve ihlalin gerçekleştiği her bir ay için 2020 yılında 3985 TL idari para cezası uygulanmaktadır.
