Engellilerin haklarý ile ilgili birçok düzenlemeler yapýlmýþ olup, toplumun en duyarlý olduðu ve pozitif ayrýmcýlýk yaptýðý konudur. Emekli olmak isteyen engelliler, yaþ beklemeden erken emeklilik avantajý kullanmak için vergi indirimi yazýsý alarak SGK'ya baþvurup emeklilik talebinde bulunabilir. Buna göre;
- SSK’lý olarak bir iþyerinde çalýþýyor olmak,
- Saðlýk kurulundan en az % 40 engelli raporu almak,
- Baðlý Olunan Vergi Dairesi'nden vergi muafiyetine baþvurarak indirim yazýsý almak gerekmektedir.
Engellilere emeklilik konusunda da avantajlar olup, ilk defa 06/08/2003 tarihinden önce çalýþmaya baþlayan ve engelli vergi indiriminden yararlananlarýn emekliliðinin hesaplamasý aþaðýdaki koþullara göre yapýlmaktadýr.
1- Sigortalý olarak ilk defa çalýþmaya baþladýðý tarihten önce 506 sayýlý Sosyal Sigortalar Kanununun 53 üncü maddesine göre malûl sayýlmayý gerektirecek derecede (2/3 oranýnda) hastalýk veya özürü bulunan ve bu nedenle malûllük aylýðýndan yararlanamayan sigortalýlar, yaþlarý ne olursa olsun en az onbeþ yýldan beri sigortalý bulunmak ve en az 3600 gün malûllük, yaþlýlýk ve ölüm sigortalarý primi ödemiþ olmak þartýyla yaþlýlýk aylýðýndan yararlanýrlar.
2- Ýlk defa 06/08/2003 tarihinden önce çalýþmaya baþlayan ve engelliliði nedeniyle vergi indiriminden yararlandýðýný belgelendiren Engelli sigortalýlar için kademeli bir geçiþ öngörülmüþ olup aþaðýda belirtilen sigortalýlýk süreleri ve prim gün sayýlarýyla yaþlýlýk aylýðýndan yararlanacaklardýr. SGK uygulamasýna göre Sigorta baþlangýç tarihi 18 yaþýn dolduðu tarihten baþlar.
1 Ekim 2008 öncesi sigortalýlar aþaðýda belirtilen iþe giriþ tarihleri ile çalýþma gücü kaybý oraný ve derecesine göre belirli bir prim günü ve sigortalýlýk süresi ile yaþlýlýk aylýðý baðlanabiliyor.
1 Ekim 2008 öncesi SSK’lý Engelli rapor oraný ve derecesi
Sigortalýlýk Baþlangýcý I. Derece (Yüzde 80 +) II. Derece (Yüzde 60-79) III. Derece (Yüzde 40-59)
05.08.1991 ve daha önce 15 yýl- 3600 gün 15 yýl- 3600 gün 15 yýl- 3600 gün
06.08.1991-05.08.1994 15 yýl- 3600 gün 15 yýl, 8 ay-3680 gün 16 yýl- 3760 gün
06.08.1994-05.08.1997 15 yýl- 3600 gün 16 yýl, 4 ay-3760 gün 17 yýl- 3920 gün
06.08.1997-05.08.2000 15 yýl- 3600 gün 17 yýl- 3840 gün 18 yýl- 4080 gün
06.08.2000-05.08.2003 15 yýl- 3600 gün 17 yýl, 8 ay-3920 19 yýl- 4240 gün
05.08.2003-30.09.2008 15 yýl- 3600 gün 18 yýl-4000 gün 20 yýl-4400 gün
1 Ekim 2008 öncesi iþe giren Engelli sigortalýlarýn kontrol muayenelerine gönderilmeleri SGK tarafýndan yapýlacak ancak, saðlýk kurulu raporlarý deðerlendirilmek üzere yine Maliye Bakanlýðý Merkez Saðlýk Kuruluna gönderilecek. Engelliliði nedeniyle vergi indiriminden yararlananlarýn saðlýk kurulu raporlarý SGK saðlýk kurullarýna gönderilmeyecek.
Bu sigortalýlardan talepte bulunanlarýn, 01.10.2008 tarihinden önce alýnan saðlýk kurulu raporlarý dikkate alýnmayýp, öncelikle hastaneye sevk iþlemleri yapýlarak, bunlarýn yeni tarihli saðlýk kurulu raporlarý deðerlendirilmek üzere Kurum Saðlýk Kuruluna gönderilecek. 1 Ekim 2008 tarihinden sonra sigortalý olan Engelliler ise engelli vergi indirimi aranmadan aþaðýda belirtilen rapor oraný ve derecesine göre emekli olabiliyorlar.
Sigortalýlýk Baþlangýcý (Yüzde 60 +) (Yüzde 50-59) (Yüzde 40-49)
01.10.2008 - 31.12.2008 15 yýl- 3700 gün 16 - 3700 18 - 4100
01.01.2009 - 31.12.2009 15 yýl- 3800 gün 16 - 3800 18 - 4200
01.01.2010 - 31.12.2010 15 yýl- 3900 gün 16 - 3900 18 - 4300
01.01.2011 - 31.12.2011 15 yýl- 3960 gün 16 - 4000 18 - 4400
01.01.2012 - 31.12.2012 15 yýl- 3960 gün 16 - 4100 18 - 4500
01.01.2013 - 31.12.2013 15 yýl- 3960 gün 16 - 4200 18 - 4600
01.01.2014 - 31.12.2014 15 yýl- 3960 gün 16 - 4300 18 - 4680
01.01.2015 tarihinden sonra 15 yýl- 3960 gün 16 - 4320 18 - 4680
