Baðdat’la Erbil arasýnda yaþanan krizin, sadece Irak’la sýnýrlý bir kavga olmadýðýný bilenler için, önceki gün Enerji Bakaný Taner Yýldýz’ý taþýyan uçaðýn Erbil’e inemeyiþi sürpriz olmadý. Irak Baþbakaný Nuri Maliki, böyle bir ‘arýza’ çýkaracaðýnýn sinyallerini uzun zaman önce vermiþti.
Krizin perde arkasýný ve geleceðini adým adým konuþalým.
-Bir: Irak’taki son seçimlerin ardýndan Ankara ve Maliki’nin yollarý ayrýlmaya baþlamýþ, Türkiye’den iktidar desteði alamayan Maliki, onun desteklediði aktörler üzerinden meydan okumaya giriþmiþti. Tarýk Haþimi hakkýnda çýkan idam kararlarý, onun önce Kürt bölgesine ve nihayet Türkiye’ye sýðýnmasýyla devam eden kriz, AK Parti kongresinde Haþimi’nin konuþma yapmasýyla baþka bir boyut kazanmýþtý.
-Ýki: MHP lideri Devlet Bahçeli, Ramazan Bayramý’ný Kerkük’te geçirmek üzere Baðdat yönetiminden vize istemiþ, ancak baþvurusu reddedilmiþti. Bir baþka ifadeyle MHP’nin ‘Biz Erbil’i deðil, Baðdat’ý tanýyoruz’ hamlesi boþa çýkmýþtý.
-Üç: Dýþiþleri Bakaný Ahmet Davutoðlu, yine ayný tarihlerde bölgesel yönetim lideri Mesut Barzani’yle yaptýðý görüþmenin ardýndan sürpriz bir hamleyle Kerkük’e gitmiþ ve Türkmen Cephesi’ni ziyaret etmiþti. Davutoðlu’nun bu hamlesine Maliki yönetimi sert tepki göstermiþ, hatta aralarýnda ‘Bakaný tutuklayabiliriz’ diyenler bile olmuþtu.
-Dört: Gelelim sýcak geliþmelere. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklýðý’nýn (TPAO) da aralarýnda bulunduðu bir ortaklýk, Mayýs 2012’de Basra’da büyük bir petrol ihalesini kazandý. Ancak kýsa bir süre önce Baðdat yönetimi TPAO’yu bu ortaklýktan çýkardýðýný ilan etti. Üstelik gerekçenin siyasi olduðunu da beyan ederek.
-Beþ: Ankara, Baðdat yönetiminin bu enerji hamlesine, Kuzey Irak’a olan ilgisini ilan ederek karþýlýk verdi. TPAO, büyük bir enerji firmasýyla birlikte bölgede arama ve sondaj çalýþmalarýný planlamaya baþladý.
-Altý: Kuzeydeki Kürt yönetiminin, dünyadaki enerji devleriyle yaptýðý anlaþmalar, Baðdat tarafýndan geçersiz ilan ediliyor. Ancak Barzani bunlardan geri adým atmak niyetinde deðil. Bu duruþun önemli ölçüde Ankara-Erbil hattýnda yoðrulduðunu söylemeye herhalde gerek yok.
-Yedi:Baðdat yönetimi, bu sürecin Erbil’i kendisinden koparýp Ankara’ya entegre ettiðini görerek, bu kez sert bir kartý oynamaya baþladý. Irak ordusu, bugüne kadar dile getirmediði gerekçelerle bölgesel yönetimi askeri anlamda kuþatmaya, özellikle de Kerkük gibi kritik merkezlerde askeri gücünü kýrmaya baþladý.
-Sekiz: Bu çýkýþýn ardýndan Baðdat’ýn Erbil’le anlaþma yönündeki hamlesi, önce havayý yumuþattý, ancak ardýndan ipler yeniden koptu. Maliki’nin Türkiye’yle hava sahasý üzerinden mesajlaþmasý, tam da bu aþamaya karþýlýk geliyor.
-Dokuz: Dün bölgesel yönetime baðlý peþmergeler, Kerkük yakýnlarýnda bir Irak helikopterine ateþ açtý. Bölgesel yönetim adýna yapýlan açýklamada ‘Bu durum devam ederse helikopterleri düþürecekleri’ ifade edildi. Tuzhurmatu’da ise Irak askerlerinin sivil elbiseler giyerek Kerkük’e girdikleri yönünde haberler geliyor. Irak’ta iþler çok kritik aþamaya gelmeden konuþmayan Þiilerin en büyük dini lideri Ayetullah Sistani de yazýlý bir açýklama yaparak ‘Maliki’yi Kürtlerle olan gerilimi savaþ noktasýna getirmemesi yönünde uyardý.
-On: Bu kadar sýcak bir atmosferde, Taner Yýldýz’ý taþýyan uçaðýn Erbil’e inemeden geri dönmesi herhalde sürpriz olmasa gerek. Baðdat, enerji denkleminde karþý hamle yapan Ankara’yla böyle bir restleþmeyi nereye kadar taþýr sorusunun cevabý belli: Kürtlerle savaþmaya kadar!
Herkes iddiasýyla eninde sonunda sýnanmak zorunda. Bakalým Ankara, Tel Aviv’deki THY bürosundan baþlayýp Erbil havaalanýna kadar uzanan bu hamleler karþýsýnda nasýl bir sýnav verecek.
