- NEW YORK -
Türkiye içini kemiren bir dertten kurtuldu, kurtulacak... Dokuz vatandaþýnýn hayatýný alan kanlý operasyon yüzünden bir türlü özür dilemeye yanaþmayan Ýsrail de sonunda hizaya geldi. Eh, baþkalarýyla mukayese edildiðinde ekonomisi de yüz güldürüyor ülkemizin...
Geriye ne kaldý? Birkaç küçük baþaðrýsý... O kadar...
Büyük baþýn derdinin de büyük olduðunu görmek için etrafa göz kulak vermek yeterli. Bir süredir bulunduðum New York’un penceresinden bakýldýðýnda görülen ABD manzarasý fazla iç açýcý deðil: Ýnsanlarý mutsuz... Müttefikleri umutsuz... Ekonomisi krizde... Düþmanlarý kadar dostlarý da kafa tutmaya meyyal...
Dünyaya liderlik iddiasýndaki bir ülke için fazla naif bir görüntüsü var ABD’nin...
Peki ya Avrupa Birliði (AB)?
Avrupa’da tuttuðunuz ülke elinizde kalýyor. Ýrlanda, Ýspanya, Ýtalya, Portekiz ve Yunanistan diye sýralanýp giden listeye son olarak AB’nin þýmarttýðý Kýbrýs Cumhuriyeti de eklendi. Meðer onun da içi boþmuþ; týpký diðerleri gibi...
Ýngiltere’ye kýþ geri gelir gibi yaptý, maðrur Ýngilizler’in bütün dengeleri bozuldu. Her gün yeni bir skandal patlamasý bir yana, politikacýlar da siyasetten umudunu kesmiþ görünüyor. Parlak politikacýlardan Ýþçi Partili David Miliband milletvekilliðini býrakýp bir ABD düþünce kuruluþunun baþýna gitme kararý aldý.
Fransa’da ve Ýtalya’da seçimler çözüm deðil sorun üretti.
Tablo ortada: ABD ve AB’den dünyaya liderlik bekleyenlerin iþi zor. Her ikisi de baþkalarýný yönetecekmiþ gibi yapýp kendi sorunlarýyla baþ etme çabasýnda...
Çin? Rusya? Ya da bu ikilinin çekirdeðini teþkil ettiði Þanghay Beþlisi?Kusura bakmasýnlar, ama dünyanýn önemli bir bölümü için ölseler böyle bir liderliðe razý olmak zor görünüyor. Kaldý ki, Çin ve Rusya âdil ve eþitlikçi bir mücadelede fazla baþarýlý olacaða da benzemiyor. Birinin iþgücünü sömürüden, diðerinin de kara paradan vazgeçmesi hiç kolay deðil.
Lidersiz bir dünyaya doðru yol alýyor gibiyiz de, böyle bir dünyanýn dengeleri nasýl oluþacak? Özellikle Türkiye gibi ‘yeni dünya’ içerisinde göz dolduran baþarýlar göstermeye baþlamýþ ülkeler açýsýndan en önemli soru bu. ABD’nin, AB’nin, Þanghay Beþlisi’nin iddialý olduðu, ancak iddialarýný gerçekleþtirebilmekten uzak durduðu bir ortam bugünki; buna karþýlýk Türkiye’nin içinde bulunduðu Ýslâm Dünyasý kýpýr kýpýr ve bu dünyanýn insanlarý daha iyiyi arýyor...Ne olacak?
Ýlk yapýlmasý gereken, dünyanýn þu andaki durumunun doðru bir tespitidir. ABD, AB, Çin, Rusya gibi devletler ve ortak devletlerin býrakacaðý boþluðun, onlarý da yanýna çekebilecek yeni bir düzenle doldurulmasý gerekebilir. Eski düzenlerin tek-yanlý, çýkara dayalý, dýþlayýcý ilke ve kurallarýnýn yerini âdil ve dengeli bir eþitliðe dayalý ilke ve kurallar alacak biçimde davranýlmalýdýr.
Dünyamýz uzun dönem ‘kuvvetler dengesi’nde düzeni buldu, uzun yýllar da ‘iki kutuplu’ dünya düzeniyle idare edildi. Artýk ‘erdeme dayalý yeni bir düzen’in zamaný gelmedi mi?
Geldi de geçiyor bile...
