Recep Tayyip Erdoðan dünya siyasi tarihinde bir benzeri daha olmayan büyük baþarýsýný, girdiði 17. seçimi de açýk arayla kazanarak kendi rekorunu egale etti.
21 yýllýk iktidarýnýn ardýndan hala bu kadar büyük bir desteðe sahip olmasý onu siyasi bir deha olarak biricik kýlýyor.
Erdoðan'ýn siyasi baþarýsýný ve Türkiye toplumu için neye tekabül ettiðini baþka bir yazýya býrakarak Cumhurbaþkanlýðý seçimlerinin ikinci tur sonuçlarýna dair deðerlendirmeme geçmek istiyorum.
Ýki sorunun etrafýnda þekillenecek bir analiz bu.
1) Erdoðan neden ve nasýl kazandý?
2) Kýlýçdaroðlu neden ve nasýl kaybetti?
Ýlk tur seçimleri esasen ikinci tura iliþkin de çok önemli bir veri sunuyordu ama sonuçta her seçimde sandýk sýfýrdan kuruluyor ve sonuçlar 1 oy + 1 oy þeklinde toplanarak kesin sonuca ulaþýyor.
O yüzden baþtan baþlayalým.
ERDOÐAN OLGUN, RAKÝBÝ HIRÇIN
Ýlk turda Erdoðan'ýn aldýðý oy Kýlýçdaroðlu'nu 2 buçuk milyon oy kadar geçti ama onu 50+1 noktasýna taþýmaya yetmedi. 49 buçukta kaldý.
Erdoðan bu sonucu demokratik olgunluk içinde itirazsýz kabullendi ve vatandaþýn en iyi kararý vereceðini söylemekle yetindi.
Rakibi ise herkesin gözü önünde, bir önceki seçimde aldýklarý oy sebebiyle kanunen hak sahibi Millet Ýttifaký bileþeni 3 partinin temsilcilerinin, diðer dört küçüklerin de müþahitlerinin þahitliðinde gerçekleþen seçimlere dair ilk dakikadan itibaren bir karalama, gerçek sonuçlarý karartma giriþiminde bulundu.
Ýlk seçimde de denenen ve kamuoyunda bilakis kendi aleyhlerine iþleyen önce "AA çarpýtýyor" tezviratý sonra "YSK da yapýyor bir þeyler" tavrý bekledikleri sonucu doðurmadý. Kampanya döneminde bel baðladýklarý algý yaratma, manipülasyonlarýn üstüne yatma stratejisi geri tepti.
Kýlýçdaroðlu'nun aradaki farký kapatabilmesi mümkün deðildi. Öyle de oldu.
Ýlk turda vatandaþýn buyurduðu gibi Erdoðan 12. Cumhurbaþkaný olarak görevine devam edecekti. 15 gün sarkmýþ, dikiþ saðlamlaþmýþ oldu.
GÜÇLENDÝRÝLMÝÞ PARLAMENTER SÝSTEM TEZÝ ÇÖKTÜ
Kýlýçdaroðlu neredeyse son iki yýlýný masa kurmaya ayýrmýþtý. Sonunda masa kuruldu. "Beþ benzemez" diye eleþtirilen CHP, Ýyi Parti, HDP, Deva, Gelecek, DP ve Saadet Partisi "Erdoðan karþýtlýðýnda" buluþtu. Ama çýkýp da bunu rakiplerine ve kamuoyuna "Biz onu yenemiyoruz, bir de bir araya gelip deneyelim" diyemedikleri için "güçlendirilmiþ parlamenter sistem" getirmeyi vaat ettiler.
Ama daha dün sayýlacak bir tarihte 2017'de sistemin vatandaþa sorulduðunu, olur aldýðýný, hayata geçtiðini unuttular; sonuç alýcý bir sistem olduðunu görmediler.
Muhalefetin içine düþtüðü patinaj, vizyonsuzluk ve argümansýzlýk Erdoðan'ýn lehine iþledi. Onun vizyon ve hedef sahibi bir lider olarak farkýný ortaya çýkardý.
BAY KEMAL BATTI, ERDOÐAN PARLADI
Millet Ýttifaký ortaklarý batarken Erdoðan parladý.
Çünkü Erdoðan, cumhurbaþkanýný halkýn seçmesi önerisinin, Cumhurbaþkanlýðý Hükümet Sistemi'nin mimarý. 367 krizi de dahil yaþanan her sistem krizinde vatandaþý hakem tutan ve kitleleri savunduðu tezler konusunda ikna edebilen bir lider.
Kýlýçdaroðlu ise bu özelliklere sahip deðil. Deðil masa ittifakýnýn siyasi ideolojik açýdan, kolektif hafýzasý, refleksleri ve hedefleri farklý geniþ kitleleri etkileyebilmek, CHP gibi kemikleþmiþ aynýlaþmýþ bir tabaný bile ikna edebilme kabiliyetinden yoksun bir isim.
BAY KEMAL "BAY BAY KEMAL" OLDU
Ve en önemlisi vatandaþ 14 Mayýs seçimlerinde Millet Ýttifaký'na ve Kýlýçdaroðlu'na istedikleri desteði vermedi. "O iþ bitti, bunu bir daha önüme getirmeyin" dedi.
Meclis çoðunluðunu 322 sandalye ile Cumhur Ýttifaký partilerine vererek Kýlýçdaroðlu'nun biletini kesmiþti.
Bu sonucun ikinci tura etkisi çok açýktý. Vatandaþ kaos deðil istikrar istiyordu. Haliyle sýrf bu sebepten bile Kýlýçdaroðlu'nun seçilme ihtimali sýfýrdý. "Bay Kemal'in Bay bay Kemal olacaðý" görünüyordu.
KILIÇDAROÐLU KENDÝ PARTÝSÝNÝ "ÜTTÜ"
Yuvarlak masa ittifakýnda kendi adaylýðýnýn desteklenmesi karþýlýðýnda dört küçüklere büyük ganimet daðýtmasý Kýlýçdaroðlu'nun sonunu hazýrladý. Cumhurbaþkaný yardýmcýlýðý, bakanlýklar ve milletvekillikleri daðýtýldý. Pazarlýklar ortaya saçýldý.
SP, DP, Deva ve Gelecek Partileri seçimlere CHP listesinden girdi ve CHP'li isimlerin yer alacaðý 39 milletvekili koltuðu oy getirileri olmayan bu partilere Kemal Kýlýçdaroðlu eliyle ikram edildi.
Bu bonkörlük vatandaþ tarafýndan sadece siyasi ilkesizlik olarak okunmadý. Siyaset bilmezlik olarak da kayda geçti.
Bunun CHP içine verdiði hasar önümüzdeki günlerde basýna yansýyacaktýr. Kýlýçdaroðlu henüz bu konuda hesap vermiþ deðil ama CHP medyasýnda tevil çalýþmalarýna baþlanmýþ durumda.
DERSÝNE ÇALIÞMADI, SÜRECÝ ÝYÝ YÖNETEMEDÝ
Kýlýçdaroðlu tavizler vererek, krizlerin üstünü örterek, linç edilen rakiplerinin yarýþtan çekilmesini saðlayarak kendince bir baþarý elde etti. Muhalefetin adayý olmayý baþardý.
Ama vatandaþa anlatmasý gereken siyasi projeler konusunda dersine çalýþmadý. Vaatleri inandýrýcýlýktan uzak bulundu, havada askýda aldý.
Yapmayý vaat ettiði iþleri (depremzedelere bedava ev, herkese altýn gibi) hangi bütçeyle nasýl bir takvimde hayata geçireceðini anlatmadý.
Algý yaratýrsa olguyu alt edeceðini sandý, yanýldý.
GEÇMÝÞÝ PEÞÝNÝ BIRAKMADI
SSK Genel Müdürü iken baþarýsýz olmasý Kýlýçdaroðlu'nun peþini býrakmadý. Dönemi hatýrlayanlar ya da arþiv görüntülerinden ve tanýklýklardan konuya vakýf olanlar için Bay Kemal hiçbir zaman bir seçenek olmadý.
Erdoðan da zaman zaman "bizim de payýmýza bu düþtü" diye hayýflansa da hesabý kötü, ülkenin sorunlarýný bilmeyen, vatandaþý tanýmayan, tutarsýz, siyaset cahili bir rakibe sahip olmanýn tadýný sonuna kadar çýkardý.
Aradaki fark muhalefeti destekleyen kimi yorumcularýn iç geçirmesine sebep olacak denli barizdi. Kýlýçdaroðlu eskiye oranla büyük bir yol almýþ olsa da rakibine ulaþmasýna yetmekten uzaktý.
LÝNÇLEDÝLER SEYRETTÝ
CHP Genel Merkezi tarafýndan idare edilen trol ordularýna ve bot hesaplara dair çýkan haberler, sosyal medyada görülen anormalliðin bir boyutuydu.
Akþener'in masadan kalktýðýna piþman edilmesi süreci... Bir ucunda Kemal Kýlýçdaroðlu vardý. Kýlýçdaroðlu seyretti. Akþener masaya gerisin geri oturuncaya kadar sessizliðini korudu.
Muharrem Ýnce'ye yapýlan iþkenceye, mobbinge þu son bir ayda deðil yýllardan beri aþinayýz. Saraya giden CHP'li yalanýndan kaseti var tehdidine kadar Ýnce ortadan kalkana kadar baský yapýldý, Bay Kemal en azýndan "faydacý" davrandý.
Sinan Oðan ikinci turda Kýlýçdaroðlu'nu destekleyecek fikri masaya öyle yedirilmiþti ki Oðan, Erdoðan'ý destekleyeceðini söyleyince iþler tersine döndü.
Kýlýçdaroðlu sustu ama vatandaþ olup biteni aynen görmüþtü.
DEPREMZEDEYÝ ÜZENÝ ÜZERLER
Deprem bilgesinden Kýlýçdaroðlu'na ve ittifaka oy çýkmayýnca depremzede vatandaþlarý kapýnýn önüne koyan CHP'li Tekirdað Belediyesi sadece depremzedeleri kýrmadý, bütün ülkede büyük bir öfkeye ve üzüntüye sebep oldu.
CHP Genel Merkezi bu büyük ayýbý gidermek için hiçbir þey yapmadý. Soruþturma açmadý, kýnama yayýnlamadý, merkeze bile çaðýrmadý.
Gerekçe hemen anlaþýldý. Depremde yýkýlan þehirlerden Erdoðan'a nasýl bu kadar çok oy çýkmasý CHP tabaný içinden kimi hadsizleri çýldýrttý.
Balýk baþtan kokarmýþ. Yukarýdaki tavýr bu olunca tabanda da insaný utandýracak türden vahþilikler peþ peþe geldi. Yaptýðý yardýmý kesenler, baþa kakanlar, beddua okuyanlar büyük tepki topladý.
Kýlýçdaroðlu haliyle ahlaken ve siyaseten kaybetti.
ETRAFIMIZDAKÝ SAVAÞ, OYLARI ETKÝLÝYOR
Dünya bir belirsizliðin içinden geçiyor. Yakýn coðrafyamýzdaki savaþlar, yönetim boþluklarý, terör örgütleri sarmalý Türk vatandaþlarýna çok þey öðretti.
1993'te Irak'ýn iþgaliyle baþlayan ve yaþadýðýmýz coðrafyayý yeniden þekillendirmeye kalkan emperyalist elin Türkiye üzerindeki emelleri çok aþikar.
PKK, FETÖ, baþka terör örgütleri ve vesayet kurumlarý aracýlýðýyla gizliden giden zamana yayýlmýþ saldýrýlar son 11-12 yýl içinde durmadý. Sadece boyut ve nitelik deðiþti. Suriye savaþýnda ölenler, ülkesinden kaçanlar, keza Ukrayna savaþý, Akdeniz'in bize dar edilmesi çabalarý, PKK'nýn ABD tarafýndan silahlandýrýlmasý ve diðer hazýrlýklar vatandaþýn yakýn takibinde.
Erdoðan bu konuda net tavýr alýp Türkiye'yi güçlendirmeyi ve tam baðýmsýz kýlmayý seçti. Devletin askeri gücü yaný sýra diplomatik ve soft power gücüyle müdahil oldu.
Süreçleri doðru ve güzel yönetti Erdoðan. Kýlýçdaroðlu ise siyaset üstü konularýn gündelik siyasi tartýþmalara heba edilmemesi gerektiðinden bihaber görünüyor.
Türkiye hangi ülkeyle hafif ya da sert bir karþý karþýya gelse Kýlýçdaroðlu ve CHP hep karþýmýzdaki ülkenin tezlerini savunmaya, Türkiye'yi suçlamaya kalktý.