SETA Stratejik Araþtýrmalar Direktörü Doç. Dr. Hasan Basri Yalçýn: Erdoðan’sýz Türkiye için zorlayacaklar

YALÇIN: Erdoðan gibi dönüþüm ve ilerlemeyi temsil eden bir lider statükocu güçleri huzursuz ediyor. Erdoðan’ý her devirme giriþiminden sonra devrilmeden geri gelip, gözlerine bakarak bu laflarý etmesi statükocularý çýlgýna çeviriyor.

BM 71. genel kurul toplantýsýnda odak noktasý Türkiye idi. Cumhurbaþkaný Erdoðan da manifesto niteliðinde bir konuþma yaptý. Toplantýyý bölgedeki ve dünyadaki geliþmeler açýsýndan deðerlendirmehnizi isteyeceðim?

Ýçeriði çok yoðundu. Özellikle Cumhurbaþkaný Erdoðan’ýn Suriye konusundaki çýkýþlarý son derece haklý ve güçlüydü. Batýlý liderlere ikiyüzlü yaklaþýmlarýný hatýrlattý. Etkisi ne olur derseniz, üzgünüm derim. Bu manifestonun haklýlýðýný zaten biliyorlar. Ama iþlerine gelmiyor. Bu nedenle rahatsýz oluyor görmezden geliyorlar. Böyle de sürecek. Hâlbuki Erdoðan bir BM’de adil bir sistem kurmaktan bahsediyor. Erdoðan gibi dönüþüm ve ilerlemeyi temsil eden bir lider statükocu güçleri huzursuz ediyor. Erdoðan’ý her devirme giriþiminden sonra devrilmeden geri gelip, gözlerine bakarak bu laflarý etmesi statükocularý çýlgýna çeviriyor. Diktatörlük laflarý ve hakaretler tam da buradan çýkýyor. Maalesef bu devam edecek.

DARBENÝN ARKASINDA AÇIKÇA AMERÝKA VAR

- Türkiye terör örgütlerinin saldýrýsý altýnda. 15 Temmuz’da darbe giriþimine maruz kaldý. Bunlar yaþanýrken uluslararasý toplum, Batý dünyasý Türkiye’nin yanýnda deðildi. Neden?

Sadece “yanýnda deðildi” demek nazik bir ifade olur. Artýk kimse saklamýyor. Uluslararasý toplum Türkiye’nin karþýsýnda, darbe ve terörün arkasýnda pozisyon aldý. Bunu bilerek kullanýyorum. Darbenin lideri ABD’de oturuyor. ABD bu adamý iade etmemek için ilk günden beri top çeviriyor. Batýlý ülkelerin çoðu teröristleri destekliyor. Kimse lafý eðip bükmesin. Darbenin arkasýnda Amerika var. Darbeyi FETÖ yapmýþtýr. Amerika göz yummuþ ve desteklemiþtir. Bu iþler genelde böyle olur. Ülke içerisinde bunu yapacak bir aktör bulunur ve cesaretlendirilir.

- Amerika’nýn PKK’ya da benzer bir desteði var?

Terör örgütlerini desteklemek için onlara örgütlenme alaný, finans ve silah saðlanmasý yeterlidir. PKK’nýn her baþkentte çadýr, her þehirde dernek kurmalarýna ve yayýn yapmalarýna müsaade ediliyor. PKK’nýn çekiç güç döneminde zirveye ulaþmasý tesadüf deðildir. Bugün Amerika PYD’ye her türlü silahý vermiyor mu? O silahlar PKK tarafýndan Türkiye’ye karþý kullanýlmýyor mu? Bunu Amerikalýlar bilmiyor mu? Buna raðmen neden hala böyle bir beklenti içindeyiz ki. Bunu ilk kez yaþamýyoruz. Son da olmayacak. Erdoðan’dan kurtulmak isteyenler her þeyi deneyecek.

SURÝYE’DE YALNIZ  KALAN ÜLKE AMERÝKA

-Darbeden ötesi mi var?

Darbe hiç aklýma gelmezdi. Bu kadar irrasyonel bir çizgiye savrulmuþ olabileceklerini zannetmezdim. Fakat oldu. Batý’nýn Türkiye’deki yetersiz ve üçüncü sýnýf Türkiye uzmanlarý baþkentlerini kandýrmaya, Türkiye nefreti ve küçümsemesiyle beslemeye devam ettikçe tüm bu saçmalýklarý deneyebilirler. Türkiye yýkýlmadýkça güçleniyor.

- Sizinle üç ay önce yaptýðýmýz röportajda Baþbakan Yýldýrým’ýn “daha az düþman, daha çok dost” sözünden hareketle dýþ politikada sýkýþan Türkiye’nin çýkýþ yollarýný konuþmuþtuk. Yeni dönem nasýl gidiyor sizce?

Bence son derece kýrýlgan bir dönemi atlattýk. Ýyi yönde geliþmeler artýyor. Baþbakanýn üslubu hem içeride hem dýþarýda çok iþe yaradý. Ýçeride muhalefet partilerini darbe karþýtý bir zeminde birleþtirebildi. Darbe sonrasý süreç muhalefetle istiþare ediliyor. Baþbakanýn çok önemli performanslarýndan birine darbe gecesi þahitlik ettik. Ýlk andan itibaren son derece kararlý, kýsa, net, rahat ve ikna edici bir tavýr sergiledi. Darbenin tarihi yazýldýðýnda tüm darbe karþýtlarýnýn cesaret ve ferasetine baþbakanýn cesaret ve feraseti de eklenecektir. Baþbakan aslýnda böylesi bir süreçten baþarýyla geçerek toplum üzerinde büyük bir güven de inþa etmiþ oldu. Baþbakanýn sahici tavýrlarý halkýn üzerinde olumlu etkiler yaratýyor denebilir.

- Asýl sýkýþmýþlýk dýþ politikada yaþanýyordu?

Dostlarý artýrmak için atýlan adýmlarýn oldukça kritik sonuçlar verdiðini söyleyebiliriz. Bunlarýn hiç þüphesiz en önemli örneði Rusya ile varýlan uzlaþma sonrasý Fýrat Kalkaný Operasyonu’nun baþlatýlabilmesidir. Dostlarý artýrmanýn ne tür bir sonuç ürettiðini hepimiz gördük. Uzun yýllar zorlandýðýmýz Suriye’de bir anda resim tersine döndü ve yalnýzlaþan taraf biz deðil Amerika oldu. Baþbakan ve Cumhurbaþkaný yine bunu da çok kastýrmamaya özen gösteriyorlar. Amerika’yý da bütünüyle uzaklaþtýrmak bu sefer Türkiye’yi Rusya’nýn kucaðýna itebilir. Bunun farkýnda olduklarýndan Amerika’nýn tüm duyarsýzlýðýna raðmen temkinli davranmayý ihmal etmiyorlar. Türkiye’nin önü gerçekten açýldý. Suriye’deki pus daðýldý. Bundan sonra aþýrý yayýlma ve köpürtme gibi bir hata yapýlmazsa kritik eþik aþýldý diyebiliriz. Türkiye’nin operasyonlarý kendi güvenliðini saðlayacak düzeyde kaldýkça sorun olmayacaktýr.

OYNANAN OYUN SATRANÇ DEÐÝL TAVLA

- Bunun bir kaç hamle ile olmasý ilginç aslýnda?

Uluslararasý politikanýn basit kurallarý olduðunu unutmamak gerek. Hikâye basit. Ne kadar az dostunuz varsa o derece kýymetsiz ve düþman için hedef olursunuz. Dostunuz için de çantada keklik. Dostunuz çoksa kýymetiniz artar. Kimseyi yok yere tehdit etmeyeceksiniz. Uluslararasý iliþkiler satranç falan deðildir. Kim satrançtýr diyorsa kendini ve uzmanlýðýný fazla önemsemektendir. Bana göre uluslararasý politika tavla kadar basittir. Attýðýnýz zar neyse yapabileceðiniz o kadar. Bunu unutmak felaket olur. Tavlayý kolunuzun altýna sýkýþtýrýrlar.

PYD ÞANTAJ ARACI

- ABD’nin PYD ýsrarý neden?

Çünkü elinde tek PYD kaldý. Önceleri PYD Türkiye’ye yapýlan þantajýn aracýydý. Türkiye’ye “sen yoksan PYD’ye destek veririz” deniliyordu. Buna karþýlýk Türkiye’nin ABD çýkarlarý uðruna savaþmasý bekleniyordu. Türkiye uzun yýllardýr buna direndi. PYD dahil 15 Temmuz itibariyle ABD’nin kullandýðý kaldýraçlarýn hepsi kýrýldý. Çünkü Türkiye için ölüm kalým savaþýna dönüþtü. Türkiye de Rusya ile anlaþtý ve bence Amerika’ya raðmen Cerablus’a girdi. Þimdi ABD Türkiye’yi aldatmayý deniyor. “Gel beraber Rakka’ya gidelim” diyor. Neden? Niye þimdi? Hiçbir anlamý yok. Bunu Türkiye iyi biliyor. Amerikalýlarýn elinde de Türkiye’yi kandýrmaya çalýþmaktan baþka araç kalmadý. Amerika PYD konusunda ýsrarlý. Fakat aþýlabilir. PYD kullanýþsýz hale gelebilir ve geldikçe de terk edilir.

TÜRKÝYE’YÝ BU BASKIDAN DÝRENCÝ KURTARACAK

Uluslararasý kamuoyu Türkiye’de olup biteni pek tabi ki biliyor, anlamaktan özellikle kaçýnýyorlar çünkü Türkiye’yi desteklemiyorlar. Türkiye’nin kontrol edilemez olmasý en temel sorunlarý. Kontrol etmek için çok araç denendi. Medyada aþaðýlamaktan, Türk hükumetlerini ve liderliðini suçlayýcý resmi açýklamalara, terör ve darbe destekçiliðine kadar. Darbenin bastýrýlmýþ olmasýna “büyük bir þansýn kaçýrýlmasý” olarak bakýyorlar. Tabi ki uluslararasý topluma derdimizi anlatalým. Ama Türkiye’yi kurtaran dýþarýda harcanacak çaba deðil, içeride gösterilecek dirençtir. Direnci kýrýlmayan toplum her türlü komploya direnebiliyormuþ. Dýþ güçlerin de gücünün sýnýrlarý varmýþ. Onu görüyoruz.

Fýrat’ýn doðusunda da terör devletine izin verilemez

- ABD’nin YPG’yi silahlandýrma gerekçesi DAEÞ’le mücadele idi. Fýrat Kalkaný bunu boþa çýkardý. Cerablus’tan sonra sýrada El Bab var. Musul ve Rakka da konuþuluyor. Ne olacak sizce?

Musul ve Rakka’ya operasyon ihtimalini ciddiye almýyorum. Ne Amerika þimdilik bunu yapacak durumda ne Rakka ve Musul Türkiye’nin umurunda. Musul belki ama sonra. Rakka belki de hiçbir zaman. Türkiye’yi ilgilendiren Suriye’nin kuzeyindeki koridordur. Hatay’dan Irak’a kadar olan koridor. Fýrat’ýn batýsý güvence altýna alýndýktan sonra ilk hedef doðusu olmalý. Orada da terör devletine izin verilemez. Benim sýralamam El-Bab, Münbiç, Afrin, Ayn el-Arab, Telabyad ve Haseki. Halep sýnýrýna kadar.

- Halep sýnýr mý olur?

Daha fazlasý zarar verir. Doðu batý hattýnda ise Rusya ve Ýran ile anlaþarak Kuzey Suriye’yi tutabilir. Sýnýrýnda terör yapýlanmasýna müsaade edemez. Bu Türkiye’nin varoluþ meselesidir. Türkiye’yi uzun vadede bölgesel aktör seviyesinden küçük devlete çevirecek sonuçlarý olur. Bu kritik dönemde bunu yapabilecek boþluða da sahibiz. ABD seçimlere gidiyor, PYD ile baþ baþa kalabiliriz. Yeni Baþkan yeni planla gelecektir. O planda PYD taraf olmamalý. Suriye’de hedef þehirler deðil teröristler. PYD’nin örgütsel mekanizmasýný çökertmek gerek.

ABD’YE MAHKUM DEÐÝLÝZ

- ABD Türkiye’nin kendisine mahkûm olduðunu düþünüyordu. Ancak Rusya ile yakýnlaþan Türkiye kendisine operasyon için alan açtý. Yýllardýr ABD çýkarlarý için Suriye’de savaþa sokulmayý reddeden Türkiye, kendi planlarý için Suriye’ye girdi. ABD Türkiye’nin ilerleyiþini durdurmak için her þeyi deneyecektir. Rakka ve Musul’a beraber operasyon yapalým teklifi böyledir. Uçuþa yasak bölge meselesi de böyle. Ama artýk Türkiye sahada.

PKK MASAYA NEDEN ÇAÐIRIYOR?

- Demirtaþ “Erdoðan düþmanlarý var” diyor, Salih Müslim “Kürt devleti kurmayacaðýz”. Ne oluyor, PKK’ya bunu kim söyletiyor?

Savaþ sýrasýnda en sert sözleri söyler, savaþla ilerlemek mümkün olmadýðýnda rakibin hýzýný kesmek için masaya dönmesini istersiniz. Salih Müslim Fýrat Kalkaný baþladýðý gün tehdit dili kullandý. Baktý iþe yaramýyor, yumuþak dile dönüþ yaptý. Bu Türkiye’nin doðru yolda olduðunun göstergesidir.

RÖPORTAJIN TAMAMI ÝÇÝN TIKLAYINIZ