Günümüzde giderek artan erkek tipi kýsýrlýkta sigara ve stres en öne çýkan etkenler. Kýsa süre önceki köþe yazýmda erkek tipi kýsýrlýk çalýþmalarýnda farelere 1 miligram gibi çok düþük miktarda nikotin verilerek oluþturulan kýsýrlýðýn deney modeli olarak araþtýrmalarda kullanýldýðýndan bahsetmiþtim. Kiþi kendini fiziksel olarak güçlü hissetse bile yani “Sigara içiyorum ama hiç bir sýkýntým yok” diye düþünse bile sorun, sperm sayýsýnda ve hareketliliðindeki hýzlý azalma ve neticesinde kýsýrlýk.
Sigarayý býrakmak istediði halde mevcut ilaç tedavilerinin olasý yan etkilerinden çekinen ya da sigarayý býrakýrsam kilo alýrým diye endiþelenenler ya da karþýlaþabileceði yoksunluk sorunlarýyla (sinirlilik, vd.) baþedemeyeceðini düþünenler için bazý bitkisel yardýmcýlar da bulunuyor.
Yeni yayýmlanan bir meta-analiz çalýþmasýnda belirli kriterlere göre seçilen yedi klinik çalýþmanýn sonuçlarý deðerlendirilmiþ. Ortalama 40 yaþýn üzerinde çoðunluðu erkek toplam 525 kiþiyi kapsayan bu çalýþmalardan dördünde 20 yýldan uzun süredir tiryaki olan ve günde ortalama 20 sigara içen 349 kiþiyi kapsayan aðýr tiryaki vakalarý yer almýþ.
KARABÝBER UÇUCU YAÐI
48 sigara tiryakisi bir gece sigarasýz býrakýldýktan sonra üç gruba ayrýlýyor. Gruplardan birine bir cihaz yardýmýyla karabiber uçucu yaðý buharý koklatýlýyor, ikinci gruba yüksek mentol içerikli nane yaðý, üçüncü gruba ise kokusuz bir sývý koklatýlýyor. Kiþilerin üç saat boyunca sigara içmelerine izin verilmiyor ancak kendilerine verilen kokularý istedikleri kadar koklamalarýna izin veriliyor. Sonuç olarak sigara içme ihtiyacýnýn karabiber uçucu yaðý koklatýlan grupta diðer iki kontrol grubuna göre belirgin bir þekilde azaldýðý gözlemlenmiþ. Ayrýca koku verilmeyen gruba göre gerginlik, sinirlilik gibi olumsuz etkilerin daha az olduðu belirtiliyor. Sigara içmek istediðinizde 1-2 damla karabiber uçucu yaðý koklamanýz, tabii miktarý abartmadan, yararlý olabilir. Ayrýca ardýç meyvesi ve frankincense (Arabistan’da yetiþen Boswellia türlerinden elde edilen bir reçinenin) kokularýnýn yararlý olabileceði bildiriliyor.
11 BÝTKÝLÝ ÇAY DA ETKÝLÝ OLDU
100 erkek sigara tiryakisi üzerinde yürütülen bir baþka çalýþmada antioksidan ve nikotin parçalayýcý etkisi incelenen bitkilerden 11’i kullanýlarak bitkisel bir çay karýþýmý hazýrlanmýþ. Çayýn uygulanmasýyla idrarda nikotinin parçalanma ürünü (idrar metaboliti) olan kotinin seviyesinin ilk iki hafta süresince arttýðý ve ancak daha sonra düþüþe geçerek dört haftalýk kullaným süresi sonunda belirgin bir þekilde azaldýðý gözlemlenmiþ. Yapýlan deðerlendirmede bitki çayý içen bireylerde sigarayý býrakmaya baðlý þikayetlerin belirgin bir þekilde azaldýðý, bu gruptaki deneklerin yüzde 38’inin sigarayý býraktýðý bildiriliyor. Buna karþýlýk bitki çayý verilmeyen kontrol grubunda sigarayý býrakma oraný yüzde 12’de kalmýþ. Bu çay karýþýmý içerisinde en yüksek etkinin baharat olarak kullandýðýmýz karanfil (Eugenia aromaticum) çiçek tomurcuðu ve Çin kaynaklý bir bitki olan membranaceus kökleri (Türkiye’dekileri sakýn kullanmayýn, eczanelerde bulunuyor) tarafýndan gösterildiði bildiriliyor.
Tabii bu öneriler sigarayý býrakmaya niyetli olanlar için. Diðerleri için yapýlacak bir þey yok!
