Evvelki gün Ermenistan ordusu, Azerbaycan sýnýrlarýna yaklaþarak savaþ içerikli saldýrýya geçti. Bir askerin tesadüfen ateþ açmasý durumu olmadý. Sistemli ve emir komuta zinciri kapasiteli saldýrý formatýndaydý. Gece sabaha kadar ateþ kesilmedi. Azerbaycan ordusu, Ermeni tarafýnýn saldýrýsýný geriye püskürttü. Azerbaycan’ýn 4 þehidi ve yaralýsý var. Ermenistan tarafýnýn 30 civarýnda kaybý söz konusu oldu.
Evet, görünür haber budur!
Geçelim þimdi bu çatýþmanýn çýkýþ noktasýna. Ýþgal edilmiþ Azerbaycan topraklarýnýn savaþarak geri alýnmasý isteði, Azerbaycan’da hakim istektir. Lakin kesin savaþ ortamý oluþturulmasýna izin vermeyenlerin baþýnda Rusya olduðunu herkes bilmekte. Lakin ayný Rusya, savaþa benzer oyunlarý da zinde tutarken, esasýnda ayar mekanizmasýný ayakta tutmakta.
Peki, Azerbaycan’a yönelik bu kadar emir komuta zinciri içerikli püskürtülmesine raðmen, Ermeni saldýrýsý neyin nesi oldu?
Ermenistan ekonomik olarak ciddi sorunlar yaþamakta. Paþinyan gelir gelmez, özellikle içerideki Karabað Ermenileri grubunun etkisini azaltma peþinde. Ýçeride kendince yeni dizayný, Karabað üzerinden þekillendirmek istemekte. Bu meselenin bir tarafý. Meselenin baþka tarafý da Azerbaycan’a baðlýdýr. Azerbaycan Hükümeti son bir senedir Rusya’nýn etkisini, ülke içinde taþýyan 5. Kolunu temizleme peþinde. Özellikle iktidar içindeki temizlemelere bakýldýðýnda Rusya versiyonu isimlerin sahneden dýþlandýðýný ve bunu Baþkan Ýlham Aliyev’in önemsediðini görmekteyiz.
Putin’in son röportajýndan, geçen yazýmda bahsetmiþtim. Açýktan Sovyet ittifaký formatýný dayatma peþinde olduðunu son zamanlar daha açýk ve biraz da ýsrarla dile getirmekte.
Bu ýsrarýn çevredeki devletlere yansýmasýný göz ardý edemeyiz. Aliyev her ne kadar denge politikasý üzerinden siyaset inþa etse de, Rusya’nýn baský ve etkisinin fazla olmasýndan pek hazzetmediði açýktýr.
Rusya açýktan Yukarý Karabað iþgali üzerinden, Azerbaycan ve Ermenistan hattýný zinde tutmakta.
Diðer taraftan Rusya, Libya’da Hafter dayatmasýnda! Ateþkes istiyor doðru, lakin Türkiye’nin kesin belirlediði “Hafter’le olmaz” tutumunu eritme gayreti içinde. Anlaþýlan Savunma Bakaný Hulusi Akar’ýn Kýrým Tatarlarýnýn efsanevi lideri Mustafa Cemiloðlu ile görüþmesini de, Libya frekanslý diplomatik kanal çalýþmasýný kafasýna takmýþ oldu.
Rusya bu görüntüden rahatsýz oldu. Ermenistan’ýn bunca iç ve dýþ sorunlarla boðuþtuðu bir zamanda Azerbaycan sýnýrlarýna saldýrýya geçmesi anlamlýdýr. Hem de saldýrýnýn merkezine bakýldýðýnda Karabað tarafýndan yapýlmamýþtýr. Ermenistan sýnýrlarý içinden Azerbaycan’ýn Tovuz bölgesi taraftan gerçekleþtirilmiþtir. “Tovuz, Gazak, Gence” demek ne anlam taþýyor, onu da küçük bir not düþelim. Gencebasar bölgesi içinde barýndýrdýðý Agstafa, Tovuz, Þemkir, Gazak; Azerbaycan Türklerinin esasen de Oðuz boyunun yoðunlaþtýðý milli hassasiyetin barýndýðý ana damar bölgedir. Azerbaycan Türklerinin Ýrevan’a kadar uzanan Batý bölgesi Selçuklu Osmanlý ve Türkiye frekansýný her zaman zinde tutan bölgedir. Sorabilirsiniz, ne alakasý var bu saldýrý ile? Ermeniler üzerinden sýk sýk bu bölgeye göz dikilmesi Türkiye ile etnik baðýn da kopartýlmasý anlamýný taþýmakta. Gürcistan’daki Ahýska bölgesi ta Türkiye sýnýrýndan Azerbaycan sýnýrýna kadar orta hattý baðlamakta idi. Ahýska Türklerinin o topraklardan çýkartýlýp Ermenilerin yerleþtirilmesi de bu geniþ planýn parçasýdýr. Yani evvelki gün Azerbaycan sýnýrýnda olup bitenler tesadüf deðil, “Rusya’nýn da içinde olduðu parçalý oyunun devamý” olarak okumamýz gerekli.
