Aldatmayý eþle yaþanmasý gereken özel, yakýn ve mahrem bir yaþantýnýn baþka biriyle yaþanmasý olarak tarif edersek, eþ aldatmasýnýn farklý þekilleri var denilebilir. Aldatma; hem iliþkinin þekli/içeriði hem de oluþ biçimi açýsýndan ayrý sýnýflanabilir.
Aldatmayý yaþanma biçimi açýsýndan sýnýflarsak en az üç ayrý tipi var. Bunlar; sadece sanal alem üzerinden duygusal/cinsel içerikli yazýþma, cinsel birliktelik olmaksýzýn yüz yüze görüþmeler ve cinsel birlikteliklerin de yaþandýðý tip olarak sýnýflanabilir. Aldatmanýn yaþanma biçimi bir biçimle baþlayýp hep öyle kalabileceði gibi zamanla bu farklý tipler iç içe de girebilir.
Aldatmayý oluþ biçimleri açýsýndan sýnýflarsak en az beþ ayrý aldatma þekli var. Bunlar; cinsel dürtü eksenli aldatma, duygusal ihtiyaçlar üzerinden aldatma, bir baþkasýnýn açýk ilgisine kapýlma, eþi tarafýndan hor görülen kiþinin aldatmasý ve psikiyatrik bir hastalýk eþliðinde aldatma þeklindedir.
Cinsel dürtüsü veya cinselliði ilgisi yüksek olan kiþilerin bir kýsmý cinsel dürtü peþine düþmeyi alýþkanlýk haline getirirler. Bu kiþiler çok sayýda kiþi ile cinsel eksenli kýsa süreli iliþkiler arayýþýndadýr. Aradýklarý bizatihi cinselliðin kendisidir. Skor peþindedirler. Cinsellik yaþantýsý bir baðýmlýlýk gibidir. Bu hallerini meþrulaþtýrma ve tekrarlama eðilimindedirler. Diðer eþin bu kiþiyi kontrol çabasý genellikle beyhude bir çabadýr.
Eþler arasýnda uzun süren bir duygusal uzaklaþma varsa, eþlerden biri bu duygusal boþluðu bir baþkasý ile doldurma arayýþý içinde olursa, kiþi kendisini bir aldatma iliþkisi içinde bulabilir. Bu tipte aldatmanýn ana unsuru cinsellik arayýþý deðil duygusallýk arayýþýdýr.
Eþiyle belirgin bir cinsel veya duygusal yoksunluk yok iken, baþka bir kiþinin özel ilgisi sonucunda, kendisini adým adým bir aldatma iliþkisinde bulmak da içten deðildir. Bu tipte aldatan kiþi bizatihi cinsel veya duygusal arayýþta deðildir fakat kendisine gelen açýk ve özel ilginin girdabýna kapýlmýþtýr.
Bazý iliþkilerde eþlerden biri diðerine açýk olarak hor davranýr. Eþini kýymetli ve özellikli bulmaz. Bu mesajý da ona açýk açýk verir. Horlanan ve kýymetsiz görülen eþi, bir baþkasý kýymetli bulup beðeni sunarsa bu kiþi kendisini bir aldatma iliþkisinde bulabilir.
Aldatmaya açýk zemin hazýrlayan psikiyatrik rahatsýzlýklardan biri mani diðeri de disosiyatif kimlik bozukluðudur. Bu tipte psikiyatrik rahatsýzlýk aldatmanýn ana unsurudur.
Mani rahatsýzlýðý yaþayan bir kiþinin; kendine güveni artar, kendini önemli biri olarak görür, az uyur, aþýrý enerjik olur, cinsel isteði belirgin þekilde artar. Normal dönemlerinde eþ aldatmasý olmayan bu kiþiler mani epizodu içinde cinsel içerikli yaþantýlara girebilirler.
Çoklu kiþilik olarak da bilinen disosiyatif kimlik bozukluðu olanlarýn az bir kýsmýnda ise kendini bekar gören bir alter baþkalarýyla aldatma iliþkisi içine girebilir.
Sonuç olarak; aldatmanýn farklý oluþ biçimleri ve nedenleri olmakla birlikte, aldatma eþ iliþkilerinde kýrmýzý kartlýk harekettir. Aldatma hangi þekilde olursa olsun, aldatan taraf suçludur ve mazeret gösterilemez. Fakat aldatýlan tarafýn ne yapacaðýna karar verirken bu ayrýmý gözetmesi fonksiyoneldir.
