Önceki iki yazýmda aþýrý kýskançlýðýn mizaç özelliðinden veya ruhsal rahatsýzlýktan kaynaklanabileceðini belirtmiþtim. Bu iki durumda ortada kýskanýlacak bir durum yokken yersiz ve aþýrý kýskançlýk vardýr.
Bir de kiþide hem kýskançlýða eðilim hem de ruhsal rahatsýzlýk hali yokken, eþin flörtöz davranýþlarýndan veya eþe baþka kadýnlarýn / erkeklerin açýk ilgisinden dolayý tetiklenen kýskançlýk türleri vardýr. Burada eþlerden biri diðer cinsle iliþkilerinde aþýrý rahat ve flörtözdür. Diðer eþ bu durumun farkýndadýr. Kiþide tepki olarak öfke, kýzgýnlýk gibi duygularla beraber kýskanma duygusu da açýða çýkmýþtýr. Kýskançlýðýn diðer bir türünde ise, kiþi eþine baþka kiþilerin açýk ilgi göstermesine þahit olmuþtur ve kýskançlýk duygusu alevlenmiþtir.
Kýskançlýðýn bu dört farklý tipini ayýrt etmek, bu sorunu nasýl ele alacaðýmýzý belirlemek açýsýndan önemlidir.
Kýskanýlma isteði
Eþler bir miktar kýskanýlmayý hoþ bulabilir, kýskanýlmak isteyebilir. Bu ýlýmlý kýskançlýk eþin kendisine sevgi ve baðlýlýðýnýn göstergesi olarak kabul edilir. Eþinin kendisine karþý hiç kýskançlýk duymamasý eþleri rahatsýz edebilir ve bu durumu eþin kendisine ilgisizliði olarak yorumlanabilir. Ama aþýrý kýskançlýk hem kýskanan hem de kýskanýlan için zarar vericidir.
Kýskançlýk eþ iliþkisini etkileyen yaygýn bir sorun
TUÝK ‘in Türkiye toplumunu temsil eden aile araþtýrmasýnda, eþle sorun yaþanan konular listesinde, kýskançlýk meselesi %21.9 ile ön sýralarda. Ayný listede ekonomik harcamalar % 31.2 ile baþta. Aileler ile iliþki sorunu %10.8, alkol alýþkanlýðý % 4.7, kumar alýþkanlýðý %1.7 oranýnda sorun listesine giriyor. Bu listede kýskançlýðýn bu kadar yukarýda olmasý, kýskançlýðýn eþ iliþkisini etkileyen önemli bir unsur olduðunun göstergesi.
Kýskançlýðý tetiklemek veya söndürmek
Eþe yönelik yoðun ve güçlü kýskançlýk duygusu kýskançlýðý yaþayan kiþi için eziyet verici.. Kýskanan eþin diðer eþi denetim altýna almaktan hesap sormaya kadar bir dizi davranýþýndan dolayý diðer eþin hayatýnýn da bozulmasý kaçýnýlmaz. Yani eþin kýskançlýk krizlerine girmesine vesile olacak davranýþlarda bulunmak, dönüp dolaþýp kiþiye zarar verir. Bu sebeple kýskanan eþin kýskançlýðýný tetiklemek deðil, söndürmek gerekir.
Eþ iliþkisinin güven ve emniyet hissi içinde olmasý
Eþi güven ve emniyet duygusu içinde tutmak, eþler arasý iliþkiyi olumlu etkiler. Kendini güven içinde hisseden eþ; sakindir, huzurludur, eþi kontrol ve denetleme dürtüsünün etkisinde deðildir.
Halbuki kýskançlýk veya aldatýlma korkusu altýndaki bir zihin, iki uç hal gösterme eðilimindedir: Ya eþten uzaklaþma ya da eþi sürekli denetleme ve kontrol etme. Uzaklaþma, eþe yabancýlaþmaya ve aralarýndaki baðýn kopmasýna neden olabilir. Denetleme ve kontrol hali ise, eþler arasýnda gerilim, huzursuzluk, çatýþma demektir.
Sonuç olarak, kýskançlýðýn ýlýmlýsý eþ iliþkisini bozmayýp bir miktar olumlu katký bile saðlayabilirken, aþýrý hali eþ iliþkisini olumsuz etkiler. Eþler arasýnda soruna yol açan aþýrý kýskançlýk varlýðýnda, bu kýskançlýk halinin dört alt tipten hangisi olduðuna bakýlmalýdýr. Ruhsal rahatsýzlýk olduðunda psikiyatrist ve ilaç gerekir. Aþýrý kýskançlýk mizaç özelliðinden kaynaklanýyorsa, iki eþ mizaç özelliðini dikkate alarak yaþamalýdýr. Kýskanan eþ kendini denetlemeye, kýskanýlan eþ ise eþini tetiklememeye çalýþmalýdýr. Eðer kýskançlýk bir eþin flörtöz davranýþlarýna baðlý ise tek çözüm flörtöz davranan eþin bu davranýþlarýný denetlemesidir. Eðer kýskançlýk eþe baþkalarýnýn açýk ilgisinden kaynaklanýyorsa, kýskanýlan eþ eþine ait ve baðlý olduðunu güçlü þekilde göstermelidir.
