Evlilik amaçlý görüþme sürecinin temel meselesi “evet” veya “hayýr” kararý almaktýr. Önceki iki yazýmda, karar alma süreçlerini bozan psikolojileri yazmýþtým. Bu yazýda ise karar almada “optimal” hali yazacaðým. Yani kararýn saðlýklý olma olasýlýðýný yükselten durumlar bu yazýnýn konusu olacak.
Kötü kiþi ve riskli kiþi deðerlendirmesi yapýlmýþ
Eþ adayý deðerlendirmesinin ilk ve giriþ basamaðý “kötü kiþi” ve “riskli kiþinin” ayýrt edilmesidir. Kötü kiþi; sürekli ve planlý yalan dolaný olan, güç uygulayarak sizi kontrol etmeye çalýþan bir zorba, paranýzý ve imkanlarýnýzý kullanmaya çalýþan bir sömürücü, istemediðiniz halde size karþý cinsel bir zorlamada bulunan kiþidir.
Riskli kiþi; öfke kontrolü olmamasýna baðlý þiddet potansiyeli olan, aþýrý kýskanç, aþýrý þüpheci, alkol ve uyuþturucu madde kötüye kullanýmý / baðýmlýlýðý olan, kumar oynayan ve ekmek parasý kazanma derdi olmayan kiþidir.
Uygunluk analizi yapýlmýþ, son karar sezgi üzerinden verilmiþ
Eþ seçiminde iyi karar; hem uygunluk analizinin hem de sezginin bir arada kullanýlmasýdýr. Ýki anlama þekli de meþrudur ve kendilerine özgü avantaj ve dezavantajlara sahiptir.
Son karar sezgisel düzeyde verilir. Ama öncesinde, benzerlikler, farklýlýklar, bir arada olmakla ortaya çýkacak olumlu ve olumsuz durumlar üzerine yeterince düþünülmelidir.
Hem aklen hem duygularla evet denmiþ
Akýl bir bilme þekli olduðu gibi duygular da bir bilme þeklidir. Ýki bilme þekli de birbirinden kýymetlidir. Ýyi bir karar hem akla hem duygulara uyar. Aklýmýza uymayan veya duygularýmýzýn evet demediði bir evliliðe girmemek gerekir.
Karar için yeterince zamana sahip olunmuþ
Ýyi bir karar için optimal bir zamana ihtiyaç vardýr. Zamaný belirleyen þey; akýlcý analizin yapýlmasý ve karþýlýklý duygularýn netleþmesine kadar geçen süredir. Bu zaman biriminin kimse için mutlak formülü yoktur. Benim önerim 2-6 ay arasýndaki bir zaman dilimidir. Aceleyle alýnan kararlar veya aþýrý bekleme süreleri kararý bozucu etki yapabilir.
Ailenin onayý, dýþ gözlemcilerin fikri alýnmýþ
Evlilik kararý, kiþilerin kendi sorumluluðu olduðu için, evlenecek bireyler tarafýndan alýnýr. Son karar kiþiler tarafýndan alýnsa da, ailelerin karar sürecinde dahil olmasý meþrudur. En az haliyle ailelerin onayýnýn alýnmasý gerekir. Aile dýþýnda da evlenecek kiþileri tanýyan kiþilerin fikrinin alýnmasý, kararýn saðlýklý olma olasýlýðýný arttýrýr.
En azýndan aðýrlýklý evet denmiþ
Karar alýrken aldýðýmýz karardan emin olma düzeyi spektrumal daðýlýma uyar. Daðýlýmý iki uç olarak düþünün. Sol uca “mutlak hayýr” sað uca “mutlak evet” halini yerleþtirin. Orta noktasýný iþaretleyin. Mutlak hayýr ile orta arasýna “aðýrlýklý hayýr”, orta ile mutlak evet arasýna ise “aðýrlýklý evet” halini yerleþtirin. Ýyi bir evlilik kararý en azýndan aðýrlýklý evet veya mutlak evet olmalýdýr.
Kimse geleceði mutlak olarak bilemez. Bir evliliðin sonunu tam olarak kestiremeyiz. Son noktada “hayýrlýsý olsun” diye dua etmek gerekir. Bazý kiþiler bu noktada “istihare” yöntemini de karar sürecine eklerler. Ait olduðumuz kültürel kodlardan gelen uygulamalar yerli yerinde kullanýldýðýnda, karar sürecinin daha saðlýklý ve hayýrlý olmasýna katkýda bulunabilir.
