Bu yazý eþ seçimi ile ilgili yazý dizisinin sekizinci yazýsý olacak. Eþ seçiminde etkili beþ unsur olduðunu yazmýþtým. Bunlar; fiziksel özellikler, çoklu zeka, kiþilik özellikleri, sosyal kimlik ve evlilik felsefesi þeklindeydi. Bu beþ unsurun her birini açýklamýþtým.
Beþ unsur açýsýndan önce kendimizin sonra da eþ adayýnýn profilini çýkardýktan sonra, bu profilleri; denklik, benzerlik, kötü olaný ayýrt etme ve farkýndalýk kriterleri ile deðerlendirebileceðimizi söylemiþtim.
Bu yazýnýn konusu ise, bir sonraki aþama olan “karar verme” hakkýnda olacak. Karar vermede üç kritik mesele var. Birincisi, “son kararý verenin kim olacaðý?” meselesi. Ýkincisi, aþk ile akýlcý analiz arasýndaki denge. Üçüncüsü ise karar öncesi tanýþma sürecindeki “iliþki iþaretlerini” doðru okumak.
Son kararý veren kim?
Evlilik sadece iki insan arasýnda deðil ayný zamanda aileler arasýnda da bað kuruyor. Tüm dünyada, tüm kültürlerde, evlilik sosyal boyutlara sahiptir. Evlilik yeni akrabalýklarýn sebebi. Evlilik karar sürecine ailelerin de katýlmasý doðal. Herhangi bir sosyal olayda dýþ gözlemcinin varlýðý ve dýþ deðerlendirme kararýn saðlýklý olma þansýný arttýrýr. Aile ve arkadaþlar dýþ gözlemci rolü görebilir.
Fakat insan hayatý ile ilgili en temel meselede kendi sorumluluðunu almalýdýr. Eþ seçimi varoluþsal boyutlarý olan bir meseledir ve kiþi kendi sorumluluðunu üstlenmelidir. Ailenin istiþare sürecinin bir parçasý olmasý gerekirken, son kararý hür iradesi ile evlenecek kiþi vermelidir.
Aþk ile akýlcý analiz arasýnda denge
Bir insanýn baþýna gelebilecek en güzel þey, kendisi için uygun kiþiyle karþýlýklý aþk halinde evlenmektir. Aþk, beyinde biyokimyasal süreçler üzerinden yaþansa da, içinde kutsallýk da barýndýran yüce bir haldir.
Aþýk olmanýn karar vermede tek baþýna etken olmasý sorun olarak kabul edilebilirse de, aþýk olmanýn bir karar verme türü olduðunu unutmamak lazým. Aþk bilinçdýþýnýn ana aktör olduðu, içinde hem duyguyu hem de bilinçdýþý aklý barýndýran bir haldir. Kimseye boþu boþuna aþýk olmayýz. Aþýk olmak farkýnda olmadýðýmýz bir karar verme halidir.
Yalnýz sadece aþk üzerinden yaþanan karar verme hali tek baþýna eksiktir. Özel þartlarda o halin etkisi altýnda oluþabilir. Cinsel çekicilik aþk olarak algýlanabilir. Bir psikopata da aþýk olmuþ olabiliriz. Aþk haline, istiþare ve akýlcý düþünceyi de katýp, özel bir karýþým halinde karar vermek daha hoþ olur.
Tanýþma dönemindeki iþaretleri doðru okumak
Evlilik öncesi iliþkinin sürecinde yaþananlar genellikle evlilik sürecinde de yaþanacaktýr. Üstelik üstüne biraz daha konularak. Yani, “evlenince geçer” yaklaþýmý güvenilir deðil. “birbirimize uygun olmadýðýmýzý anladým ama geri dönemedim” diyen dostlarýnýz olmuþtur.
Evlilik öncesinde yaþanan olumsuz iþaretlerin ciddiye alýnmasýnda fayda var. Örneðin, taraflardan birinin kararsýz olmasý kötü iþaretlerden biri. Taraflarýn en azýndan “aðýrlýklý kararlarý” evet olmalý. Evlilik öncesinde þiddet, tehdit, aþaðýlama, sürekli eleþtiri, uzun süreli küslükler, þiddetli kavgalar kötü iþaretler.
Kiþilik özelliklerinden tahammül edemeyeceðimiz yönlerin var oluþu da kötü iþaretlerden biri. Örneðin aþýrý bir cimrilik özelliði, evlilik içinde de devam eder. Veya öfke patlamalarý var ise, evlilikte artarak devam edeceðini düþünmek lazým.
Sonuçta, çok az kiþi evliliðini “mutlak karar” altýnda verebilir. Ýliþkilerde “aðýrlýklý karar” yetebilir. Ýyi bir karar; ailenin de katýlýp, kiþinin son kararý verdiði, aþk ve akýlcý analizin dengesi altýnda verilendir.
