Eþe yönelik þiddetin altý sebebinden biri de eþlerden birinin yaþadýðý bir psikotik bir hastalýk olabilir. Psikotik hastalýk, kiþinin gerçekle baðlantýsýný koparýp, akýllý muhakemeyi bozar. Psikotik hastalýklarýn toplumdaki sýklýðý %1 civarýndadýr.
Toplumda siyasal amaçlý olmayan ölümcül þiddetin %5’den azý psikotik hastalýklar nedeniyle olur. Diðer bir deyiþle þiddet suçlularýnýn %95’ten fazlasý psikotik hastalýklarla izah edilemez. Fakat bir kiþinin þizofreni, hezeyanlý bozukluk, mani gibi ruhsal hastalýklar yaþamasý þiddet üretme olasýlýðýný arttýrýr. Örneðin 40’lý yaþlarda eþinin kendisini aldattýðýna yönelik hezeyanlý bozukluk geliþtiren bir erkek, eþine karþý fiziksel þiddet uygulayabilir.
Hazar Derneði’nin Küçükçekmece Belediyesi ile yaptýðý, benim de araþtýrmacýlardan biri olduðum çalýþmaya göre, þiddet gören kadýnlarýn %17’si þiddetin sebebi olarak eþlerinin ruhsal hastalýðýný göstermiþti. Yalnýz bu çalýþmadaki kadýnlarýn “Ruhsal hastalýk” tabirini geniþ anlamda kullanmýþ olabileceklerini dikkate almalýyýz. Bir psikiyatristin bahsedilen kiþilerle görüþtüðünde bu rakamlarýn deðiþebileceðini unutmamak gerekir.
***
Aldatma hezeyaný nedeniyle eþine þiddet uygulayan kadýnýn öyküsü: Ayþe Haným 45 yaþýnda, 25 yýldýr evli, üç çocuk annesi. Son üç yýla kadar evliliðinde önemli bir sorun tanýmlamýyor. Ayþe Haným son üç yýldýr eþinin kendisini aldattýðýna dair sarsýlmaz düþünceleri var. Eþinin üzerinde saç telleri arýyor. Eþinin aldattýðýndan þüphelendiði en az üç kadýn var. Bu kadýnlar komþu veya uzaktan akraba kiþiler. Ayþe Haným’ýn eþi, iki kýzý ve oðlu böyle bir durum olmadýðý konusunda ýsrarcý. Ayþe Haným eþine bir kaç kez saldýrmýþ. Üzerine eþyalar fýrlatmýþ. En son yastýðýnýn altýnda býçak bulununca acilen bir psikiyatriste getirilmiþ.
Þüpheler nedeniyle eþini sorgulayarak döven adamýn öyküsü: Ahmet Bey 50 yaþýnda, 25 yýllýk evli ve dört çocuðu var. Son iki yýla kadar iþini gücünü yapýyormuþ. Biraz içe dönük ve az konuþan bir adam olmasýna raðmen, çevresiyle bir sorunu yokmuþ. Evliliði de makul düzeyde yürüyormuþ. Ahmet Bey’de son iki yýlda çevresindeki insanlara karþý þüpheler baþlamýþ. Ýzlendiðinden, takip edildiðinden, kendisine zarar verilmek istendiðinden bahsetmeye baþlamýþ. Þüpheliler arasýna eþinin akrabalarý da girmeye baþlamýþ. Son zamanlarda eþinin de onlarla bir baðý olup olmadýðýný sorgulamaya baþlamýþ. Bardaðý taþýran damla da, Ahmet Bey’in eþini döverek aðzýndan söz almaya çalýþmasýyla olmuþ. Ahmet Bey’in çocuklarý babalarýný zorla bir psikiyatriste getirmiþler.
***
Þiddetin türüne özgü önleyici tedbir yaklaþýmý: Hezeyanlý bozukluk geliþmiþ, eþinin kendisini aldattýðýný düþünen bir erkeði þiddetten alýkoymanýn tek yolu bu kiþiyi tedavi etmektir. Yine, þizofreni hastalýðý olan ve hezeyanlarý olan ve eþe þiddet riski olan bir kiþinin þiddetini önlemenin yolu etkili psikiyatrik hizmetlerdir. “Kadýna yönelik þiddete hayýr” kampanyasý “Ýtiþip kalkýþan eþler” için etkili bir müdahale aracý olabilirken, bu gruba etkili bir müdahale aracý olmayabilir.
Saðlýk Bakanlýðý’nýn baþlattýðý, aðýr ruhsal hastalýðý olan kiþilere karþý “Toplum temelli ruh saðlýðý sisteminin” yaygýnlaþtýrýlmasý ve etkinleþtirilmesi kadýna yönelik þiddeti de azaltýcý etki gösterebilir. Özellikle ”Toplum temelli adli ruh saðlýðý sistemi” kurulursa, eþler arasý ölümcül þiddetin bir kýsmý önlenebilir.
