Çalýþanlarýn iþverene karþý borçlarýndan biri de iþverene sadakat borcudur. Ýþçinin sadakat borcuna aykýrý davranýþlarda bulunmasý, iþverene iþçiyi ihbar ve kýdem tazminatýný ödemeksizin iþten çýkarma hakký vermektedir. (4857 sayýlý Ýþ Kanunu Madde 25/2-e)
Çalýþanýn iþverenle rekabet etmesi, iþçinin iþverene sadakat borcuna aykýrý olarak kabul edilen davranýþlar içerisinde sayýlmaktadýr. Peki, iþçi iþverenle nasýl rekabet edebilir?
Þöyle; iþçi çalýþtýðý iþyerindeki pozisyonu icabý, iþverenin üretim sýrlarýna ve müþteri çevresine iliþkin bilgilere vakýf olabilmektedir. Bu bilgileri iþverenin menfaatini zedeleyebilecek þekilde kendisi veya baþkasý lehine kullanmasýna, iþçinin iþverenle rekabet etmesi denmektedir.
Ýþçinin iþ sözleþmesi devam ederken iþçinin iþverenle rekabet etmemesi, doðrudan sadakat borcuyla iliþkilidir. Ýþ sözleþmesi devam ederken iþçinin rekabet etmeme borcunun olduðu hususu iþ sözleþmesinde yazýlý olmasa bile var kabul edilir.
Çünkü iþ sözleþmesi devam ederken iþçinin rekabet sayýlacak davranýþý, doðruluk ve baðlýlýða uymayan davranýþ olarak nitelendirilip, iþverene iþçiyi haklý nedenle ihbar ve kýdem tazminatý ödemeksizin iþten çýkarma imkaný verir.
Diyelim ki, tarým ürünleri ile iþtigal eden bir þirkette üretim geliþtirme proje yöneticisi olarak çalýþan bir kiþinin eþinin, þirketle ayný konuda faaliyet gösteren bir þirket kurmuþ olduðunun öðrenilmesi üzerine, söz konusu proje yöneticisinin iþ sözleþmesi iþverene sadakat borcuna aykýrý olarak davrandýðý gerekçesiyle tazminatsýz olarak feshedilir. Feshin geçersizliði ve göreve iade istemiyle açýlan davada iþ mahkemesi iþvereni haklý bularak davayý reddeder. Ancak, Yargýtay iþ mahkemesi ile ayný görüþte deðildir. Bakýn neden:
“Mahkemece (iþ mahkemesi) davacýnýn faaliyet gösterdiði davalý þirket ( üretim proje yöneticisinin çalýþmýþ olduðu þirket ) ile uyuþmazlýða konu þirket (üretim proje yöneticisinin eþinin kurmuþ olduðu þirket ) arasýnda çýkar çatýþmasýna ve menfaat zedelemeye sebep olacak nitelikte ortak faaliyet alaný bulunup bulunmadýðý araþtýrýlmalý, neticeye göre hüküm kurulmalý iken söz konusu inceleme yapýlmadan iþtigal konularýnýn ayný olduðu kabul edilerek sadakat borcuna aykýrý davranýldýðý gerekçesiyle davanýn karar verilmesi hatalý olup bozmayý gerektirmiþtir. Sonuç: Temyiz olunan kararýn yukarýda yazýlý sebepten BOZULMASINA, peþin alýnan temyiz harcýnýn istek halinde ilgiliye iadesine 09.02.2015 gününde oybirliði ile karar verildi. ( Yargýtay 22. Hukuk Dairesi Esas No: 2015/2256 Karar No: 2015/4116 Tarihi: 09/02/2015)”
Sözün özü, eþinizin kurduðu þirketin, iþçi olarak çalýþtýðýnýz þirketle ortak faaliyet alanýnda bulunmasý; çýkar çatýþmasý yaratmasý ve iþvereninizin menfaatinin zedelemesi halinde, iþvereniniz sadakat borcuna aykýrý davrandýðýnýz gerekçesi ile iþ sözleþmenizi ihbar ve kýdem tazminatý ödemeksizin feshedebilir.
