AK Parti ve CHP’nin koalisyon heyetlerinin toplantýlarýnda varýlan sonuçlar liderlere iletildi. Ýki parti de yönetim kadrolarýnda görüþmeleri ve raporu deðerlendirdiler.
Görüþmelerde gündeme alýnan konular 3 ana kategoride toplanmýþtý:
1- AK Parti ve CHP politikalarýnýn birbirine uyumlu/yakýn olduðu konular.
2- Ýki partinin politikalarýnýn ortak noktalarda uyumlaþtýrýlabileceði konular.
3- Ýki partinin de varlýk nedeni sayýlabilecek temel politikalarýyla uyumsuz konular.
35 saatlik istikþafi görüþmeler de ‘uyum saðlanabilecek’ konulardan baþladý, sorunlu alanlara doðru geniþledi. Ýki parti ilk kez birbirlerinin politikalarýný ‘karþý çýkmak’ için deðil, ‘kendi politikalarýyla uyum saðlanýp saðlanamayacaðýný’ aramak için birbirini dinledi. Kritik konular liderlere býrakýldý.
Uzlaþma alanlarý var
Önce þunu söyleyelim;
Ýki lidere sunulan raporlarda, birçok konuda iki partinin politikalarýnýn benzer ve birbiriyle uyumlandýrýlabilir olduðu tespiti var. Ýçeriklerinde uzlaþýlamayan noktalar da olsa, yeni anayasa, seçim ve siyasi partiler yasasýnda deðiþiklik, seçim barajýnýn düþürülmesi, yargý reformu, çözüm süreci, demokratikleþme, katma deðerli sanayiye yönelik büyüme, bölgesel kalkýnmýþlýk ve gelir dengesizliðinin düzeltilmesi, refahýn tabana yayýlmasý gibi...
Ancak özellikle yeni anayasa konusunda ‘milli irade’ ve ‘devlet’ anlayýþý üzerinde ‘temel anlayýþ farklarý’ var.
7 temel anlayýþ farký
Uzlaþmazlýk alanlarýnda hangi partinin ne dediðini þöyle özetlemek mümkün:
- AK Parti: Devlet politikalarýný atanmýþlarca yönetilen kurumlar deðil, milli iradeyi temsil eden seçilmiþlerin oluþturduðu TBMM belirler.
CHP: Devletin gelenekleri olan kurumlarý vardýr; öncelikli politikalar devlete göre belirlenir.
- AK Parti: Dýþ politikada öncelikli tercihleri milli irade ve seçilmiþ yönetimler belirlemeli.
CHP: Devletin geleneklerine dayalý, Batý eksenli laik bir dýþ politika yürütülmeli.
- AK Parti: Koalisyon reform hükümeti olsun, yeni reformlarý birlikte yapalým.
CHP: Restorasyon hükümeti kuralým.
- AK Parti: Koalisyona ömür biçmeyelim, ucu açýk olsun; yürütebildiðimiz sürece devam edelim.
CHP: 4 yýllýk güçlü bir hükümet olsun.
- AK Parti: Eðitim sistemi 4+4+4 olarak devam etsin, varsa sorun alanlarýný çözelim.
CHP: Eðitim sisteminde 1+8+4’e geçilsin.
- AK Parti: Zorunlu Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersleri devam etsin; geliþtirilmesi gerekiyorsa konuþalým.
CHP: Zorunlu din dersleri kaldýrýlsýn, seçmeli olsun, içeriði deðiþsin.
- AK Parti: Cumhurbaþkaný’ný halkýn seçmesi devam etsin.
CHP: Cumhurbaþkaný eskiden olduðu gibi TBMM’de seçilsin.
Dýþ politikada ‘laik’ eksen
Bu noktalar aslýnda ‘eski Türkiye-yeni Türkiye’ anlayýþ farkýný da yansýtýyor. CHP devlet politikalarýnda ‘kurumlarýn’, AK parti ise seçilmiþ iradenin söz sahibi olmasýný istiyor.
CHP, Ýslam coðrafyasýyla geliþen iliþkilerin ‘eksen kaymasý’ olarak deðerlendiriyor ve ‘Laik-Batý eksenine’ dönüþü savunuyor. AK Parti ise Türkiye’nin ‘ekseninin’ hala Batý yönünde olduðunu vurgulayarak, ancak Türkiye’nin artýk eskisi gibi Ýslam coðrafyasýna uzak kalamayacaðý, üstelik bu coðrafyayla ilgilenmenin Batý ile iliþkileri de güçlendirebilecek siyasi ve ekonomik avantajlar sunduðu görüþünde.
‘Kesintisiz eðitim’e dönüþ
CHP’nin ‘8 yýllýk kesintisiz eðitim’ ýsrarý, AK Parti tarafýndan ‘imam-hatiplerin kapatýlmasý’ anlamýna geliyor. CHP de isteyen öðrencinin hangi yýlda ÝHL’ye geçebileceðini söylemiyor.
AK Parti, zorunlu Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinin ‘zorunlu din dersi’ olmadýðýný, bütün dinleri ve Alevilik dahil önde gelen mezhepleri kapsadýðýný belirterek kaldýrýlmasýna karþý çýkýyor.
CHP’nin ‘restorasyon hükümeti olsun’ þartý da AK Parti’de tepki çekti. AK Parti, geçen 13 yýlýn ‘restorasyona muhtaç bir hasar dönemi’ olarak nitelenmesinden rahatsýz.
AK Parti ayrýca, CHP’nin cumhurbaþkanýný halkýn seçmesinden vazgeçelim görüþünü paylaþmýyor. AK Parti’ye göre Türkiye demokrasisi, 367 skandalýný ‘doðrudan demokrasi’ ile çözdü ve bu tarihi örneðin kalýcý olmasýndan yana.
Tabaný ikna edecek uzlaþma olur mu
Her iki partinin tabaný da AK Parti-CHP koalisyonuna sýcak deðil. Bu nedenle iki parti de ‘seçmeni ikna edecek’ bir uzlaþma arýyor. Ancak ayrýlýk noktalarý, bu yönde bir uzlaþma ihtimalinin güçlü olmadýðý, görünümün de ‘rating kuruluþlarýnýn’ ifadesiyle ‘negatif’ olduðu görüþü hakim. Bu görüþte etkili olan bir baþka nokta da, CHP’de þimdiden “Emekliye iki ikramiye ve asgari ücret gibi vaatlerimiz yerine getirilirse CHP’nin yararýna olur diye AK Parti koalisyon istemiyor” ve “Cumhurbaþkaný engelledi” gerekçelerini dillendirmeye baþlamasý.
MHP hala alternatif mi?
Koalisyon kurulamamasý halinde AK Parti’nin önünde ‘TBMM kararýyla erken seçim’ seçeneði var. Bu, MHP’nin desteðini gerektiriyor. Buna göre, TBMM erken seçim gündemli olaðanüstü toplanacak. Karar için MHP’nin oylamaya katýlmamasý yeterli. Böylece yýl sonuna doðru AK Parti hükümetiyle seçime gidilir.
MHP ile ‘bahara kadar seçim hükümeti’ de siyaset kulislerinde konuþuluyor; ancak partilerin gündemine girecek kadar ciddi deðil henüz.
Koalisyon olmasa da Meclis’i çalýþtýralým önerisi
AK Parti’nin, koalisyonun kurulmamasý halinde CHP’ye “Türkiye terör saldýrýsý altýndayken sadece seçime odaklanmayalým. Seçime kadar TBMM’yi çalýþtýralým” önerisi götürmesi de gündemde. Özellikle CHP’nin önerge verdiði seçim barajýnýn düþürülmesi ile seçmene silahlý baskýyý önlemek amacýyla köy sandýklarýnýn þehir merkezlerine taþýnmasý, daha önce TBMM komisyonunda uzlaþýlan bazý Anayasa deðiþikliklerinin yapýlmasý gündeme gelebilir. AK Parti, seçime kavgalý deðil uzlaþmacý bir siyaset tablosuyla gidilmesini ve ‘teröre karþý siyasi güç birliði’ gösterilmesini önemli buluyor.
