Önceki yazımda eşler arasında sorunla başlayıp uzlaşmazlık, tartışma, kavga, yıkıcı kavga ve küslük/cinsellikten uzaklaşma/evden ayrılma ile devam edebilen bir sürecin yaşanabileceğinden bahsetmiş ve sık yaşanan sorunlar, uzlaşmazlık, tartışma kısımlarını yazmıştım. Bugün sürecin diğer parçaları olan kavga, yıkıcı kavga ve küslük/cinsellikten uzaklaşma/evden ayrılma üzerine yazacağım.
***
Kavga: Eşler arası olumsuz etkileşim nefret, öfke gibi duyguları yaşayıp karşıya gösteriliyorsa; bağırma, hakaret, suçlama, aşağılama yapılıyorsa artık tartışma aşamasından kavga aşamasına geçilmiştir. Bu aşamada bedenin savaş, kaç veya don tepkisine sebep olan adranalin ve noradranalin gibi stres hormonları devreye girmiştir. Artık derdini anlatma veya eşin derdini dinleme imkânı dolayısıyla sorun çözen veya anlamaya sebep olan bir iletişim imkânı kalmamıştır. Bu aşamada eşlerin yapabileceği tek şey “mola vererek” birbirlerinden uzaklaşmaktır. Sakinleşene kadar ayrı kalmalıdırlar. Aksi takdirde birbirlerini kırmaları ve kavganın şiddet ve sonuçları açısından daha fena olan yıkıcı kavga aşamasına geçmeleri büyük olasılıktır.
Yıkıcı kavga: Yıkıcı kavgayı kavgadan ayıran temel özellik içeriğinde fiziksel şiddet içermesi veya sürece komşuların, ailelerin, akrabaların, polisin girdiği sonuçlar üretebilecek düzete gelmesidir. Örneğin eşler o kadar şiddetli kavga etmiştir ki çocuklar çığlık çığlığa kalmışalardır. Komşular kapıya gelmiştir. Kavgadan dolayı ailelere haber verilmiştir ve aileler sürece katılmıştır. Fiziksel şiddetten dolayı darp raporu alınmış ve adli süreç başlamıştır. Yıkıcı kavgalar evliliğin hikayesine iz bırakacak boyuttaki kavgalardır.
Küsme / cinsellikten uzaklaşma / yatak ayırma / evden ayrılma: Küsme/cinsellikten uzaklaşma/yatak ayırma/evden ayrılma; uzlaşmazlık, tartışma, kavga ve yıkıcı kavga sonrası görülebilir. Küsme en sık görülen tepki iken evden ayrılma daha çok yıkıcı kavgalardan sonra oluşur. Bu dört tepki de kısa süreli olması kısmen kabul edilebilirse de uzun ve şiddetli halleri evliliğe büyük zarar verebilir.
***
Tekrarlayıcı kavga paternini görmek: Eğer evlerde kamera olsaydı sorundan yıkıcı kavgaya giden süreçlerin videoları kaydedilseydi ve eşler bu kayıtları izleseydi benzer süreçlerin tekrar tekrar yaşandığını görürlerdi. Bu açıdan eşler bir tiyatro gösterisini defalarca sahneleyen oyunculara benzerler. Bu tekrarlayıcı kavga paternini görmek eşlerin farkındalığını arttırıp, kavgalarını durdurabilme imkânı verebilir. Çünkü zincirleme reaksiyonu bir parçasını durdurursak devamını engelleyebiliriz.
Eş terapileri sürecinde eşlerin kendi paternlerini beraber bulup, bu paterni nasıl durdurabileceklerini öğretmeye çalışıyorum. Süreci sorun düzeyinde durdurmak büyük kazanç sağlayıp az zarar görmeye sebep olurken; süreci kavgaya en azından yıkıcı kavgaya gidişini durdurabilmek büyük zarardan kurtarabilir.
